Trưa 11/12, Trạm cấp cứu vệ tinh số 32 thuộc Trung tâm Cấp cứu 115 TP HCM tiếp nhận thông tin từ một trạm y tế phường về trường hợp bé gái 3 tuổi bị sặc thức ăn tại nhà trẻ.

Khi tiếp cận hiện trường, ê-kíp ghi nhận bé đã rơi vào tình trạng ngưng tim - ngưng thở, đồng tử giãn và không còn phản xạ. Dù các bác sĩ nỗ lực hồi sinh tim phổi suốt 70 phút, đặt nội khí quản nhưng bé vẫn không qua khỏi.

Theo bác sĩ Nguyễn Thắng Nhật Tuệ, ca cấp cứu không thành công để lại đau xót lớn. Đối với ngành cấp cứu, điều trăn trở hơn chính là những “khoảng trống” đã xuất hiện trong chuỗi xử trí ban đầu.

Ở trường hợp bé gái này, bác sĩ Tuệ cho rằng điều đáng tiếc không chỉ nằm ở sự cố mà còn ở những "phút vàng" bị đánh mất. Bé được đưa qua hai trạm y tế trước khi gọi cấp cứu 115. Việc di chuyển lòng vòng, thiếu đánh giá ban đầu và không liên hệ sớm với hệ thống cấp cứu chuyên nghiệp khiến cơ hội sống của bệnh nhi bị thu hẹp đáng kể.

Ở trẻ nhỏ, tình huống sặc nghẹn diễn tiến cực nhanh, mỗi phút trôi qua đều là ranh giới sinh tử. Khi “khoảng trống cấp cứu” xuất hiện, hậu quả rất khó cứu vãn.

Bác sĩ Tuệ nhấn mạnh rằng các cơ sở giáo dục và tuyến y tế cơ sở cần nhìn lại quy trình xử trí những ca sặc hay nghẹn ở trẻ.

Trước hết, khi trẻ có biểu hiện sặc, phải gọi 115 ngay lập tức để được hướng dẫn. Nhiều phụ huynh và giáo viên vẫn mắc sai lầm khi cố gắng móc họng hoặc cho trẻ uống nước, vô tình đẩy dị vật vào sâu hơn. Thao tác đúng là thực hiện kỹ thuật “5 vỗ lưng và 5 ấn ngực” liên tục cho đến khi dị vật được tống ra.

Trong trường hợp trẻ tím tái, ngưng đáp ứng, cần ép tim ngay trong lúc chờ hướng dẫn từ điều phối viên 115. Việc tự chuyển trẻ đi nhiều nơi mà không có sơ cứu ban đầu là nguy cơ lớn, đặc biệt với trẻ nhỏ vốn có đường thở rất hẹp và dễ tổn thương.

Các giáo viên, bảo mẫu cũng đóng vai trò tuyến đầu trong phòng ngừa và phát hiện nguy cơ. Đây là nhóm cần được tập huấn định kỳ các kỹ năng sơ cứu dị vật đường thở, ép tim, thổi ngạt và theo dõi sát trẻ trong giờ ăn - thời điểm xảy ra tai nạn nhiều nhất. Một kỹ năng đúng có thể cứu sống một sinh mạng.

Với tuyến y tế cơ sở, việc duy trì nhân sự trực cấp cứu và cập nhật liên tục quy trình xử trí ngưng thở - ngưng tim ở trẻ là yêu cầu bắt buộc. Những phút đầu tiên tại cộng đồng chính là “vòng đệm” quan trọng trước khi ê-kíp cấp cứu chuyên nghiệp tiếp cận.