2 làng “sát vách” trăm năm trai gái không bén duyên

Hai làng nổi tiếng cả vùng quê

Từ trung tâm TP.Hà Nội, với khoảng 2 giờ đồng hồ di chuyển bằng xe máy, có hai ngôi làng rất đặc biệt. Dù ở sát vách, chỉ cách nhau một bờ ruộng mà đã hàng trăm năm nay, trai gái hai làng không có ai bén duyên cùng đi đến hôn nhân. Chuyện tưởng chỉ có trong cổ tích lại là thực tế ở hai làng Quang Ốc và làng Nội Rối thuộc xã Bắc Lý, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam.

Chúng tôi tìm về đến xã Bắc Lý vào những ngày nắng hè chói chang, dù nằm ven quốc lộ nhưng vùng quê này yên bình một cách lạ thường. Con đường liên thôn vẫn rợp bóng mát của những tán cây hai bên đường.

Dạo bước trên con đường đã được bê tông hóa của làng Chương (ngôi làng sát bên quốc lộ của xã Bắc Lý), tôi tìm vào một quán nước bên đường dưới cái nắng gay gắt. Chủ quán nước là một người đàn ông khoảng 40 tuổi.

Khi biết tôi hỏi đường về hai làng Quang Ốc và Nội Rối, chủ quán đã kể cho tôi nghe ngay về độ “nổi tiếng” của hai ngôi làng này. Theo người đàn ông này, làng Quang Ốc và làng Nội Rối đã có hàng trăm năm lịch sử, chẳng ai rõ hai làng này được thành lập từ bao giờ. Tuy nhiên, sự việc trai gái hai làng khoảng 400 trăm năm nay không lấy nhau lại là sự thật.

“Tôi vẫn thường nghe các cụ cao niên trong làng tôi kể về những chuyện xưa, trong đó có câu chuyện của làng Quang Ốc và làng Nội Rối là câu chuyện khiến mọi người nhớ lâu nhất. Chẳng rõ hai làng này có mối thâm thù đại hận gì không, nhưng chẳng bao giờ thấy họ thông gia với nhau. Ngay cả chuyện trai gái hai làng tìm hiểu nhau cũng hiếm thấy”, chủ quán nói.

Ông chủ quán nước cũng cho hay ở làng Chương, có một số người lấy chồng, vợ là người thuộc hai làng trên nhưng bản thân những người làm dâu, rể làng Chương cũng chẳng rõ vì sao trai, gái làng mình lại không thông gia với làng hàng xóm.

“Có lẽ những cụ cao niên trong hai làng trên mới biết được nguyên do. Chứ chuyện này bản thân tôi là người trong xã cũng cảm thấy lạ chứ đừng nói những người ở vùng khác như chú”, ông chủ quán nước nói.

Tạm biệt ông chủ quán nước, theo sự chỉ dẫn, tôi tìm đến làng Nội Rối nằm kế bên làng Chương theo tuyến đường liên thôn. Ngôi làng này vẫn giữ lại những vẻ cổ kính, mộc mạc của một làng quê Việt Nam điển hình. Những ngôi nhà mái ngói, những con đường làng dài xen kẽ những ngõ nhỏ quanh co. Khi tìm được đến quần thể đình, chùa của làng Nội Rối, hỏi thăm một vài người dân gần đó tôi mới biết được ở làng không có thủ từ đình.

Hỏi thăm về chuyện trai, gái hai làng không bén duyên với nhau, người dân làng Nội Rối chỉ cười, bản thân họ cũng không rõ vì sao lại có chuyện này.

“Muốn biết chuyện này đầu đuôi ra sao thì chú nên sang làng Quang Ốc, vào đình gặp ông thủ từ với các cụ cao niên bên ấy thì rõ hơn. Các cụ cao niên bên làng tôi chẳng nhắc lý do chuyện này bao giờ”, một bác gái làng Nội Rối nói.

Theo sự chỉ dẫn của bác gái, tôi tìm đến đình làng Quang Ốc vào khoảng 1h trưa cùng ngày. Đình làng Quang Ốc được xây dựng hướng mặt về phía cánh đồng giao giới với làng Nội Rối.

Tại đình làng Quang Ốc, tôi gặp ông Trần Đại Cải (SN 1952) là thủ từ của đình.

Ông Cải cho biết việc trai, gái hai làng không kết hôn với nhau là chuyện có thật, còn lý do vì sao thì đó cả một câu truyện truyền miệng từ đời này sang đời khác trong làng Quang Ốc, không được ghi lại trong sử sách chính thống.

Theo vị thủ từ làng Quang Ốc, tương truyền tuyền 400 năm trước, hai làng vẫn là những người hàng xóm bình thường, trai gái vẫn yêu thương kết hôn với nhau nhưng cũng từ cuộc hôn nhân giữa một đôi trai gái của 2 làng đã làm nảy sinh mâu thuẫn khiến những người hàng xóm “quay lưng” với nhau.