Hoạt động của Tự vệ miền đông Ukraine
Người ta làm sao mà tìm được các anh?
Tôi không biết, có thể, trong chúng tôi đã có kẻ phản bội. Chúng tôi vứt bỏ ba lô, đồ đạc và lại bỏ chạy. Chúng tôi lang thang trên đường phố, không một xu dính túi, không giấy tờ tùy thân, chúng tôi đến gần thành phố, gặp trạm gác, chúng tôi kể mình là ai … Những người ở trạm gác giữ chúng tôi lại, đưa về Gorlovka gặp chỉ huy có bí danh là Bes. Nhưng đây đã là câu chuyện khác rồi.
Vì sao anh không đi ngay, mà ở lại chỗ Bes thêm hai tuần nữa?
Không còn phương án nào khác. Tôi không biết ra khỏi vòng vây bằng cách nào. Bes hóa ra là người bình thường, một quân nhân nhà nghề ở thành phố Gorlovka, ông ấy hứa ngay khi có cơ hội đầu tiên sẽ đưa chúng tôi trở về Nga. Năm đứa chúng tôi đã đến được chỗ ông. Chúng tôi đã kể cho ông nghe những gì đã xảy ra với chúng tôi, ông bảo, sẽ không bao giờ để chúng tôi rơi vào tay “người miền Đông” nữa. Ông ấy giữ chúng tôi lại để chúng tôi lấy lại tinh thần. Sau đó, ai còn muốn chiến đấu tiếp đã ở lại, còn những người muốn bỏ đi, như tôi, đã ra đi.
 |
| Phiến quân ly khai miền đông Ukraine. |
Anh đã làm gì từ 28/5 đến 15/6 ở chỗ Bes tại thành phố Gorlovka?
Ở chỗ Bes tôi mặc lại quân phục, người ta phát vũ khí cho chúng tôi, tôi đã tham gia mấy chiến dịch, ở đây quy củ hơn, mọi thứ được tổ chức một cách có trình độ. Chúng tôi đã thực hiện mấy cuộc tập kích: đến một cách bí mật, bố trí chiến sĩ, phá nổ, bắn phá và rút ngay. Chúng tôi đã phá hủy kho xăng dầu của Ukraine ở Dokuchaevsk. Ban đêm chúng tôi bí mật đi xe dân sự đến gần, tôi yểm hộ các vị trí chiến đấu của chúng tôi bằng súng máy, các xạ thủ phóng lựu bắn vào các kho chứa xăng.
Cận vệ quốc gia chiếm giữ Dokuchaevsk?
Không rõ ai chiếm thành phố, cả bên này lẫn bên kia. Nhưng kho xăng được bảo vệ, ngay khi chúng tôi bắt đầu bắn, họ đã bắn trả. Nhưng họ không biết phải bắn vào đâu.
Phá nổ kho xăng làm gì?
Xe tăng và xe bọc thép không có nhiên liệu để nạp.
Các anh cũng phải nạp nhiên liệu chứ?
Chúng tôi không có trang bị tăng thiết giáp. Đó là về sau này mới thấy xuất hiện bên dân quân tăng thiết giáp, ba ngày sau khi tôi đã đi khỏi đó.
Đã có những trận chiến trực tiếp với đối phương?
Có, ở Karlovka. Ở đó chính là chiến tuyến. Cận vệ quốc gia hay bọn Right Sector, tôi không rõ bọ chúng lắm, chỉ thấy ở trong rừng và đeo băng tay đỏ. Chúng tôi đã đẩy chúng ra khỏi rừng. Chúng định vu hồi “màu xanh lá cây” (ý nói căn cứ của dân quân) và tiến vào thành phố Karlovka. Chúng tôi đã bố trí phục kích tại đó. Khi chúng vừa tới dải rừng, chúng tôi bắt đầu bắn vào chúng, chúng bỏ lại bọn bị thương và chạy tán loạn. Chúng tôi đã bắt chúng về khu vực của mình, chữa chạy cho chúng, những đứa có thể chữa được. Chính Bes gọi điện cho cha mẹ bọn chiến binh, nhưng chỉ gọi cho những người có con là lính nghĩa vụ, gọi cho các bà mẹ: hãy đến đây, đến mà mang con mình về. Còn những tên khác là quân của Cơ quan An ninh Ukraine SBU, Right sector, Cận vệ quốc gia thì bị coi là tù binh quân sự.
Người ta đối xử với họ như thế nào?
Người ta đã hỏi cung và giam chúng lại.
 |
| Ông Alexander Borodai - lãnh đạo Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự phong. |
Điều gì trong những sự dối trá trên truyền hình anh thấy là trắng trợn và gây công phẫn nhất?
Người ta phỏng vấn những người của DNR. DNR trên thực tế là sự bày đặt. Như tôi hiểu được, đối với tôi DNR tồn tại trong các văn phòng của Borodai (Aleksandr Yurevich sinh 25/7/1972, nhà chính trị học Nga, nhà báo, nhà chính luận bảo thủ, từ 16/5/2014 là thủ tướng nước cộng hòa tự phong Donetsk DNR– NMK), Pushilin (Denis Volodimirovich, sinh 09/5/1981, người Ukraine, từ 15/5/2014 chủ tịch Xô Viết tối cao NDR, từ 07/4/2014 đồng chủ tịch chính phủ lâm thời NDR), Tsariov (Oleg Anatolievich, sinh 02/7/1970, nguyên phó chủ tịch phái Đảng các khu vực trong Quốc hội Ukraine, đảng viên đã bị khai trừ của đảng này, ứng cử viên tổng thống Ukraine đợt bầu 25/5/2014 nhưng ngày 01/5 đã rút đăng ký), còn quyết định thì do những người khác đưa ra ở chỗ khác.
Cuộc chiến vô vọng của Tự vệ Donetsk
Một số phóng viên, những người có mặt ở Donbass, nói rằng 20% những người đang chiến đấu là người Nga, 80% là dân quân địa phương.
Tôi thì nói ngược lại. Đa số là người Nga, người Chechniya, người Ingushetiya (nước cộng hòa thuộc Liên bang Nga ở Bắc Kavkaz), cả những người như tôi, từ Armeniya cũng có. Tôi đã có giao tiếp với người địa phương, họ bảo cho chúng tôi biết chúng tôi phải làm gì- chúng tôi đã làm đúng. Tôi bảo: “Người ta cần gì ở các anh?” Họ bảo: “Thì chúng tôi đã bỏ phiếu, còn lại là việc của các anh”. Nghĩa là, đã có trưng cầu dân ý về quyền tự quyết của Donbass, chúng tôi không muốn đánh nhau. Có một người thậm chí bảo tôi: “Tôi muốn nhận được lương của mình, có bánh mì ăn và chờ đến kỳ lương sau.” Chủ yếu họ là những người không có kinh nghiệm, không biết sử dụng vũ khí. Chưa ai đi bộ đội. Đấy là tôi nói về Donetsk.
Còn ở Gorlovka thì sao?
Ở đó thì 50/50, những người Nga đánh nhau khá hơn, dù sao cũng là những chàng trai đã đi nghĩa vụ quân sự, quân đội dù sao cũng có. Còn ở Ukraine 23 năm nay chả có quân đội nào.
Vì sao anh đã quyết định kể về những chuyện này?
Cho đến nay những người, thực chất là những người đã phản bội chúng tôi (đã có thể tránh được chuyện ở sân bay, và mọi việc đã có thể khác, nếu như mọi việc được tổ chức một cách có hiểu biết) vẫn đang chỉ huy, và những người tình nguyện từ Nga vẫn đến đó với họ. Tôi muốn, làm cho những người tình nguyện biết được ai sẽ chỉ huy họ. Tôi đã đến, sống sót được do điều diệu kỳ, tôi rất thương hại họ. Họ vẫn đến chịu sự chỉ huy của những người như Khodokovskiy và những người khác, tôi không biết họ tên của mọi người.
Có bọn hôi của. Chúng tôi đã bắt chúng và xử lý khắc phục.
Nghĩa là bắn bỏ?
Có tên bị bắn bỏ, có tên bị đánh cho một trận. Bọn hôi của chủ yếu là người địa phương. Chúng cầm súng lục, tự giới thiệu là người của DNR và bắt người ta nộp tiền, điện thoại và thậm chí cả ôtô.
Đó là ở Gorlovka hay ở Donetsk?
Ở Donetsk. Ở Gorlovka Bes kiểm soát, ở đó có trật tự yên ổn.
Thế tại sao anh đã đi khỏi Bes, nếu như làm việc với ông ta là tin cậy?
Với Bes thì tin cậy được, nhưng một mình ông ấy không chống lại được Quân đội Ukraine, việc chống cự chả có ích lợi gì, vì sao phải hi sinh mạng sống một cách vô ích? Hãy xem đây, ở Donetsk có hơn 1.000 người, nói một cách thô thiển, suốt ngày vô công rồi nghề, trong khi đó ở Slavyansk thì đang đánh nhau. Thế mà họ suốt ngày ngồi ở các trạm gác, không làm gì cả. Tôi nghĩ, vì sao không cử độ một nửa đến đó giúp? Mọi thứ đều vô vọng, chả có tổ chức gì cả. Ở đó rõ nhiều chỉ huy … Cứ ba người thì có một tự phong là chỉ huy. Mỗi nhóm tự tổ chức lấy mình. Không có chỉ huy thống nhất. Tôi đã từng nghĩ, là sẽ như trong quân đội: chế độ hàng ngày nghiêm ngặt, tính tổ chức, có thông tin liên lạc, hiệp đồng chặt chẽ. Chả có gì như vậy cả, vì thế tôi đã bỏ đi.
 |
| Bộ trưởng Quốc phòng Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự phong Igor Strelkov. |
Người ta đã đưa anh trở lại Nga như thế nào?
Bes đã giữ lời hứa, cám ơn chúng tôi, cấp cho mỗi người 1.000 Grivna (tiền Ukraine) tiền đi đường, chúc thành công và trả về nhà. Có ba người cùng đi với tôi, một bị thương, hai vẫn tự đi lại được. Chúng tôi lên ôtô dân sự và đi qua tỉnh Lugansk, vòng tránh trạm hải quan, đi khoảng 150 Km. Người ta đã đón chúng tôi trên đất Nga, đưa về Rostov, trở về đúng căn cứ đã từng được huấn luyện, cấp cho quần áo mới, chúng tôi được cấp tiền mua vé xe, trả lại giấy tờ, điện thoại và cho về nhà.
Thế tại sao người ta đã không trả tiền cho những người tình nguyện, dù là mức tối thiểu nào đó?
Tôi không rõ, phải hỏi những người tổ chức tại sao không trả tiền.
Mặt khác, anh là công dân Armenia, đến từ nước khác …
Tôi thậm chí ở đó từng mang cờ Armenia. Có ảnh chụp hẳn hoi.
Dù sao chết vì nước khác thì …
Tôi không coi Nga là tổ quốc xa lạ. Tôi tư duy theo cách của người Liên Xô. Các ông tôi đã chiến đấu bảo vệ Liên Xô. Tôi không coi Nga là nước khác.