Dũng “khùng” và đường hầm điêu khắc độc nhất Việt Nam

Đến Đà Lạt, người ta có thể tìm hiểu bất cứ hình dáng của loại kiến trúc nào mang tính chất điển hình trên thế giới, từ cổ chí kim, từ Đông sang Tây. Và bây giờ, một công trình điêu khắc mới độc nhất vô nhị đã bắt đầu hình thành: điêu khắc trong lòng đất.

Ý tưởng có một không hai này thai nghén cách đây chưa lâu của một “gã khùng” – tên mà người đời đã gắn cho gã khi hay gã đem cả khối tiền đổ xuống lòng đất với khả năng thắng thua là 50/50. Nhưng bây giờ thì mọi người đều biết gã không “khùng”, mà ngược lại, tất cả đều khâm phục gã khi những công trình điêu khắc độc đáo dưới lòng đất có một không hai trên thế giới này đã bắt đầu hình thành.

Ấy là Trịnh Bá Dũng, một người chào đời ở vùng trung du xứ Thanh nhưng lại chọn Sài Gòn làm nơi sinh sống và lập nghiệp. Cái duyên với Đà Lạt nay đã biến gã thành một người mắc nợ với mảnh đất này. Là người đi nhiều, hiểu biết rộng, mục sở thị được nhiều công trình kiến trúc tiêu biểu trên thế giới, gã quyết đem những hiểu biết của mình về Việt Nam trình diễn.

Nhưng, làm sao để xây dựng được những công trình kiến trúc độc đáo mà không bị trùng lặp, ý tưởng không bị chắp vá? Và nhất là phải đậm cái hồn văn hóa Việt? Trong khi ý tưởng đang lâm vào bế tắc thì một người bạn ở Sài Gòn lên Đà Lạt thăm gã thấy màu đất đỏ tươi rói buột miệng nói: “Đất này làm nhà thì đẹp lắm”. Vậy là ý tưởng xây dựng một công trình điêu khắc hoàn toàn bằng đất trong lòng Đà Lạt của gã hình thành từ đó.

Nhưng, giữa ý tưởng và hiện thực luôn có một khoảng cách vời vợi. Chính vì vậy, ngày đầu mới lên Đà Lạt tóc gã đen bóng, sau vài năm rong ruổi với đất trời cùng những đêm thức trắng tìm cách triển khai ý tưởng, tóc gã nay đã sắp sửa trắng nhiều hơn đen, gương mặt nhăn nheo nhìn thấy rõ.

Với suy nghĩ có thể mình sẽ trắng tay, bờ hồ Tuyền Lâm với rừng thông bạt ngàn là nơi được gã chọn để đổ tiền chạy thử nghiệm một ý tưởng chẳng giống ai. Từ đó đến nay, gã rời phố thị, bỏ cả công việc làm ăn kinh doanh chuyển hẳn vào rừng căng võng ăn nằm với nhóm kiến trúc sư, quyết biến lòng đất thành một công trình nghệ thuật không đụng hàng.

Trong khi người ta trình diễn điêu khắc trên mặt đất đã khó khăn, tốn kém thời gian, tiền bạc và công sức, gã lại ngông cuồng đào tung hàng ngàn mét khối đất kéo dài 1,2km để nuôi tham vọng số 1 thế giới về kiểu điêu khắc từ trước tới nay chưa ai có.

Tất nhiên, đường tới thành công không bao giờ dễ, nhưng giờ thì phần chiến thắng đang nằm trong tay gã. Sau hơn 3 năm hì hục đào đất, sự hỗ trợ đắc lực của nhiều loại phương tiện máy móc cùng với bàn tay khéo léo của các kiến trúc sư, những người thợ, hơn hai phần ba hạng mục công trình đã hoàn thành xong. Dự kiến đến hết năm nay, Dũng sẽ công bố rộng rãi cho bàn dân thiên hạ biết gã đang sở hữu loại điêu khắc độc đáo số 1 thế giới trong lòng đất.

Để chứng minh sự hao tổn lao lực cũng như vật chất khi đổ quyết tâm thực hiện đường hầm điêu khắc độc bằng đất dưới lòng Đà Lạt, “Dũng khùng” phân trần: “Hồi mới lên Đà Lạt tóc tôi đen bóng, giờ thì màu bạc đã nhiều hơn đen…”. Rồi gã lấy điện thoại cho chúng tôi xem những hình ảnh gian lao khi triển khai đường hầm, nhất là vào mùa mưa, khó khăn đến nỗi xe máy xúc chạy bằng xích cũng bị mắc lầy phải dùng xe chuyên dụng cẩu lên bờ. Riêng những người thợ lúc nào cũng như con ong cần mẫn phải thi công trong điều kiện mưa rừng gió núi rét mướt không thể nào khổ hơn.

Rồi đường hầm điêu khắc bằng đất dưới lòng Đà Lạt cũng bắt đầu hình thành trong sự trầm trồ của bạn bè và ngưỡng mộ của du khách. Bước vào thế giới điêu khắc mới của gã, người ta choáng ngợp bởi những hình ảnh độc đáo nhất Đà Lạt đều hội tụ ở đây. Dũng khoe: “Thay vì phải mất khá nhiều thời gian để thăm quan những công trình tiêu biểu của Đà Lạt, người ta chỉ cần đi một vòng đường hầm của tôi là có thể hiểu lịch sử hình thành, đời sống văn hóa, xã hội, tín ngưỡng tôn giáo… ở nơi đây”.

Đường hầm của “Dũng khùng” lấy những kiến trúc điển hình của Đà Lạt làm hình tượng mô phỏng. Ngoài cùng là một khu rừng nguyên sinh với cây cối cổ thụ, suối nước róc rách, đàn voi to lớn sừng sững với muông thú từng bày quanh những mái nhà của người K’ho bản địa. 

Tuy làm chất liệu hoàn toàn bằng đất nhưng dưới bày tay khéo léo của những người thợ tài hoa, đường hầm này đã được hóa phép thành một công trình điêu khắc mềm mại, uyển chuyển.

Ở đường hầm này, sự xuất hiện của bác sĩ Yersin đã làm cho toàn cảnh Đà Lạt được thay đổi. Đi sâu vào bên trong, bắt đầu xuất hiện cảnh xe ngựa, phố phường với những tòa biệt thự cổ kính, sang trọng. Một Đà Lạt văn minh những năm đầu thế kỷ 20 được tái hiện sinh động bằng những hình ảnh điêu khắc cụ thể. 

Ngoài những căn biệt thự mang phong cách châu Âu rõ nét, đời sống vật chất và tinh thần của người dân Đà Lạt cũng được “Dũng khùng” tạc vào đất. Đó là những chiếc xe hơi, xe vespa cổ, nhà thờ, chùa chiền, khu phố đi bộ gắn liền với những câu chuyện sinh nhai… tạo nên một Đà Lạt thu nhỏ trong lòng đất khá thú vị.

Gã tâm sự, đôi mắt ánh lên niềm vui: “Khi hoàn thành, đây sẽ là đường hầm điêu khắc dài nhất thế giới”. Tất nhiên, để xứng đáng với vị trí này, gã đã tốn biết bao lao lực, trí tuệ, đổ vào đó không dưới 200 tỷ đồng. Rồi nhờ có “gã khùng” này mà du khách sẽ có thêm một điểm dừng chân lý tưởng khi tới Đà Lạt.