Cùng điểm lại những vụ đại án về kinh tế gây thất thoát tài sản nhà nước hàng nghìn tỷ đồng đã được phát hiện, đưa ra xét xử trong năm Bính Thân (năm 2016 và đầu năm 2017).
Đại án tại Ngân hàng Xây Dựng làm thất thoát 9.000 tỷ đồng
Ngày 9/9, Tòa án nhân dân TP HCM xét xử sơ thẩm và tuyên án vụ vi phạm quy định cho vay của các tổ chức tín dụng và Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại ngân hàng Xây Dựng (VNCB) gây thât thoát 9.000 tỷ đồng.
Theo đó, Phạm Công Danh phải chịu mức án 30 năm tù cho cả 2 tội danh trên. Các đồng phạm của Danh bị tuyên phạt 3 năm tù treo tới 22 năm tù giam.
Hội đồng xét xử cũng tuyên buộc bị cáo Phạm Công Danh phải hoàn trả tổng cộng hơn 6.000 tỷ đồng gốc và lãi mà bị cáo Danh thực hiện các hành vi vi phạm rút hoặc vay từ VNCB.
Đồng thời, hội đồng xét xử tuyên tiếp tục kê biên những tài sản của Phạm Công Danh, tài sản của Tập đoàn Thiên Thanh để đảm bảo thi hành án và quyết định khởi tố hàng loạt vụ án liên quan tới sai phạm của Phạm Công Danh.
Trước mức án trên, Phạm Công Danh đã kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm, một số bị cáo khác cũng kháng cáo kêu oan, xin giảm nhẹ hình phạt, xin được hưởng án treo. Chính vì vậy, ngày 27/12/2016, Tòa án nhân dân TP HCM tiếp tục đưa Phạm Công Danh và các bị cáo ra xét xử phúc thẩm.
 |
| Phạm Công Danh tại phiên tòa phúc thẩm. Ảnh: Tuổi Trẻ. |
Sau nhiều ngày xét xử phúc thẩm, ngày 24/1, HĐXX nhận định: kháng cáo của 25/36 bị cáo xin giảm nhẹ hình phạt, kêu oan và 27 người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan là không có căn cứ nên không chấp nhận; giữ nguyên toàn bộ bản án sơ thẩm.
Theo đó, bị cáo Phạm Công Danh lãnh án 30 năm tù về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng; cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Bị cáo Phan Thành Mai (nguyên tổng giám đốc VNCB) bị tuyên y án 22 năm tù; Mai Hữu Khương (nguyên thành viên HĐQT VNCB) 20 năm tù; Hoàng Đình Quyết (nguyên phó giám đốc VNCB chi nhánh Sài Gòn) 19 năm tù cùng về hai tội danh trên.
Tòa buộc bị cáo Danh có trách nhiệm hoàn lại cho VNCB hơn 63 tỉ là số tiền gây thiệt hại cho VNCB trong hành vi lập khống corebanking.
Tòa buộc bị cáo Danh và tập đoàn Thiên Thanh liên đới bồi thường cho VNCB hơn 6.000 tỉ đồng cả gốc và lãi từ các hành vi vi phạm rút hoặc vay từ VNCB.
Tòa buộc bà Hứa Thị Phấn trả lại 851 tỉ đồng là vật chứng trong hành vi cố ý làm trái quy định, trả cho ngân hàng, nộp lại 97 tỉ đồng là vật chứng.
Tòa quyết định thu hồi 5.190 tỉ đồng là vật chứng của các bị cáo trong vụ án liên quan đến bà Trần Ngọc Bích và các cá nhân khác vay vào các ngày 26/8/2013 của VNCB để trả lại cho ngân hàng.
Tòa quyết định khởi tố vụ án cố ý làm trái quy định Nhà nước liên quan hành vi của Phạm Thị Trang và khởi tố vi phạm quy định cho vay của nhóm HĐ Tín dụng.
Về vụ đại án này, theo cơ quan điều tra, VNCB được Ngân hàng nhà nước chấp thuận tái cơ cấu ngày 6/9/2012. Sau đợt tái cơ cấu này, Phạm Công Danh đã nắm quyền kiểm soát, chi phối VNBC.
Sau đó, bị cáo Danh đã chỉ đạo hội đồng quản trị, Ban điều hành và Ban kiểm soát VNCB, cấp dưới thuộc Tập đoàn Thiên Thanh (do chính Danh làm Chủ tịch hội đồng thành viên kiêm Tổng giám đốc) và VNCB thực hiện lập các hồ sơ khống để rút tiền, vay tiền của VNCB nhằm trả các khoản nợ của mình và tập đoàn Thiên Thanh, trả lãi ngoài và chi tiêu cá nhân.
Tổng cộng trong vụ án này, Phạm Công Danh với vai trò chủ mưu cùng đồng bọn đã gây thiệt hại cho VNCB hơn 9.000 tỷ đồng.
Vụ án Agribank chi nhánh 6 mất gần 1.000 tỷ đồng
Ngày 11/5, Tòa án Nhân dân cấp cao tại TP HCM xét phúc thẩm vụ án sai phạm tại Agribank chi nhánh 6 gây thất thoát gần 966 tỉ đồng. Kẻ chủ mưu trong vụ án này là Dương Thanh Cường đã lập ra nhiều công ty, thuê nhiều người làm giám đốc.
Cường giữ vai trò điều hành các công ty này và chỉ đạo những người mình thuê thực hiện việc vay thế chấp đối với ngân hàng Agribank chi nhánh 6.
Lợi dụng chủ trương di dời các cơ sở gây ô nhiễm mội trường trên địa bàn thành phố về khu công nghiệp, Công ty Đông Phương đã ký hợp đồng hợp tác xây dựng Trung tâm thương mại và dịch vụ chung cư cao tầng tại số 10 Âu Cơ, Q.Tân Phú.
Để có tiền thực hiện dự án, Dương Thanh Cường đặt vấn đề vay vốn với Hồ Đăng Trung (nguyên giám đốc Agribank chi nhánh 6) và được đồng ý.
 |
| Dương Thanh Cường (hàng đầu, đứng thứ hai từ trái sang) cùng đồng phạm trong phiên xét xử phúc thẩm của Tòa án Nhân dân TP HCM. Ảnh: VTC News. |
Tháng 9/2007, Cường chỉ đạo cấp dưới lập hồ sơ vay, tài sản thế chấp là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại số 10 Âu Cơ và trụ sở công ty của Cường tại 44 An Dương Vương, Q.8.
Dù biết dự án chưa được phê duyệt, tài sản thế chấp lô đất số 10 Âu Cơ là giấy chứng nhận tạm thời, không đủ điều kiện thế chấp cho vay nhưng Trung và thuộc cấp vẫn ký duyệt cho công ty của Cường 170 tỷ đồng.
Một tháng sau đó, Cường tiếp tục chỉ đạo cho cấp dưới lập hồ sơ vay của Agribank 628 tỷ đồng để thực hiện dự án khu biệt thự nhà vườn Thanh Phát tại xã Phong Phú, huyện Bình Chánh.
Tài sản thế chấp là 23 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà Cường thu mua của người dân trong quá trình giải phóng mặt bằng cho dự án trên cùng với 3 bất động sản khác.
Sau đó, Cường chỉ đạo người làm của mình đến Agribank chi nhánh 6 để mượn lại các giấy chứng nhận này và tiếp tục thế chấp tại ngân hàng Phương Nam (nay là Sacombank) để vay tiền và vàng.
Cường dùng để trả các khoản nợ trước đó và đầu tư bất động sản dẫn đến mất khả năng thanh toán gây thiệt hại cho Agribank chi nhánh 6 hơn 966 tỷ đồng.
Dương Thanh Cường sau đó đã bị tuyên chung thân về hai tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Hồ Đăng Trung bị tuyên 20 năm tù về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Các đồng phạm khác cũng lãnh mức án từ 4 – 23 năm tù.
Vụ án đưa, nhận hối lộ tại Vinawaco
Ngày 27/7/2016, Tòa án Nhân dân Hà Nội mở phiên xét xử sơ thẩm vụ án đưa hối lộ, nhận hối lộ, lừa đảo chiếm đoạt tài sản và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Tổng Công ty Xây dựng đường thủy (Vinawaco).
Ngày 28/7/2016, hội đồng xét xử sơ thẩm trả hồ sơ điều tra bổ sung sau khi một số bị cáo trong vụ án bị chuyển tội danh sang tội “Nhận hối lộ”, quy định tại điểm a, khoản 4, Điều 279-BLHS với mức hình phạt cao nhất lên đến tử hình nhưng các bị cáo này không có luật sư tham gia ở giai đoạn điều tra.
Hội đồng xét xử còn cho rằng, quá trình thẩm vấn các bị cáo trong ngày đầu xét xử đã bộc lộ một số mâu thuẫn mà không thể làm rõ ngay tại phiên tòa.
Cụ thể, cáo trạng truy tố Phạm Đình Hòa đã nhận tổng cộng 1,1 tỷ đồng do các nhà thầu thi công hối lộ, song lời khai của bị cáo lại thể hiện chỉ nhận tổng cộng khoảng 800 triệu đồng.
 |
| Các bị cáo tại tòa. Ảnh: Zing News. |
Theo hồ sơ vụ án, để thực hiện Dự án Nạo vét luồng hàng hải Hòn Gai - Cái Lân năm 2013, CTCP Tân Việt đã đưa hối lộ cho lãnh đạo Vinawaco.
Trong quá trình đàm phán ký kết và thực hiện hợp đồng thi công công trình nạo vét luồng hàng hải Hòn Gai-Cái Lân, Hồ Thành Nghĩa (nguyên giám đốc Ban điều hành dự án nạo vét phía bắc) và Phạm Đình Hòa (nguyên trưởng phòng Kế hoạch thị trường, Vinawaco) đã thỏa thuận để công ty Tân Việt được tham gia đấu thầu và ký hợp đồng thi công, phía công ty phải chi cho ông Nghĩa và ông Hòa số tiền bằng 50% giá trị hợp đồng.
Vũ Thanh Huyền (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Tân Việt) và Trịnh Văn Thắng (nguyên Giám đốc Công ty Tân Việt) đã trực tiếp đưa cho Nghĩa 1,2 tỷ đồng, trong đó Nghĩa đưa lại Hòa 1,1 tỷ đồng, Nghĩa giữ lại 100 triệu đồng để chi tiêu cá nhân.
Trong quá trình thi công công trình nạo vét, duy tu luồng Hòn Gai - Cái Lân, Huyền và Thắng tổ chức thi công không đúng theo hợp đồng đã ký (thanh toán khống về vị trí đổ thải, cự ly vận chuyển để được thanh toán theo đơn giá hợp đồng đã ký với Tổng Công ty Xây dựng đường thủy) để gian dối chiếm đoạt hơn 7,8 tỉ đồng.
Vụ lừa đảo chiếm đoạt 66 tỷ đồng tại Dệt Quế Võ
Ngày 9/11/2015, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã hoàn tất hồ sơ vụ án “lừa đảo chiếm đoạt tài sản; cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Công ty cổ phần Dệt Quế Võ và Phòng giao dịch Bắc Ninh thuộc Sở giao dịch I, Ngân hàng Phát triển Việt Nam.
Đồng thời, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đề nghị truy tố 6 bị can gồm: Nguyễn Việt Hoàng, Giám đốc Công ty cổ phần Dệt Quế Võ; Nguyễn Quốc Hùng, Phó giám đốc Công ty cổ phần Dệt may xuất khẩu Chương Dương về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Nguyễn Thế Thư, nguyên Giám đốc Chi nhánh Quỹ hộ trợ Phát triển Bắc Ninh (nay là Phòng giao dịch Bắc Ninh, thuộc Sở giao dịch I Ngân hàng Phát triển Việt Nam) và Nguyễn Thế Tài, cán bộ Ngân hàng An Bình (Hội sở phía Bắc) về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.
Trần Đức Lực, nguyên Phó giám đốc Chi nhánh Quỹ hỗ trợ phát triển Bắc Ninh và Nguyễn Huy Bình, nguyên Phó trưởng phòng tín dụng Chi nhánh Quỹ hỗ trợ phát triển Bắc Ninh về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Kết luận điều tra nêu rõ, năm 2005, vợ chồng Giang – Hương thành lập 2 công ty cổ phần Dệt Quế Võ và Công ty cổ phần Dệt may xuất khẩu Chương Dương nhờ anh em và người thân trong gia đình đứng tên làm giám đốc (Nguyễn Việt Hoàng là cháu gọi Giang là cậu ruột, còn Nguyễn Quốc Hùng là em họ của Hương) để lập hồ sơ vay 45 tỷ đồng vốn tín dụng đầu tư tại Chi nhánh Quỹ hỗ trợ phát triển Bắc Ninh nay là Phòng giao dịch Bắc Ninh thuộc Sở giao dịch I, ngân hàng phát triển Việt Nam để đầu tư nhập thiết bị máy Dệt tại Khu công nghiệp Quế Võ.
Sau đó, vợ chồng Giang – Hương chỉ đạo các bị can lập khống các hồ sơ về việc nhập khẩu máy móc thiết bị để làm căn cứ giải ngân cho khoản vay. Sau khi ngân hàng giải ngân số tiền trên, Giang – Hương không đầu tư vào dự án như cam kết ban đầu mà sử dụng vào mục đích khác.
Cơ quan cảnh sát điều tra, Bộ Công an xác định cặp vợ chồng Giang – Hương đã chiếm đoạt tổng cộng hơn 66 tỷ đồng của ngân hàng (cả gốc lẫn lãi). Sau khi chiếm đoạt số tiền này, vợ chồng Giang – Hương đã bỏ trốn.
Ngoài ra vợ chồng Giang - Hương còn thành lập 2 công ty tư nhân khác để vay vốn, hiện còn chiếm đoạt gần 2,4 tỷ đồng của Chi nhánh Quỹ hỗ trợ phát triển.
Tham ô tài sản, rửa tiền tại Vinashin Lines
Ngày 24/6/2016, cơ quan điều tra Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra vụ án Tham ô tài sản và Rửa tiền xảy ra tại Công ty TNHH một thành viên vận tải viễn dương Vinashin (Vinashin Lines).
Ba bị can bị đề nghị truy tố về tội Tham ô tài sản gồm Trần Văn Liêm, nguyên Tổng giám đốc công ty Vinashin Lines; Giang Kim Đạt, nguyên quyền Trưởng phòng kinh doanh Vinashin Lines; Trần Văn Khương, nguyên Kế toán trưởng công ty này. Bị can thứ 4 trong vụ án là Giang Văn Hiển (bố đẻ Giang Kim Đạt), bị đề nghị truy tố về tội Rửa tiền.
 |
| Giang Kim Đạt bị đề nghị truy tố tội tham ô. Ảnh: Cơ quan điều tra. |
Cơ quan tố tụng xác định, từ tháng 5/2006 đến tháng 6/2008, công ty Vinashin Lines lập các dự án đầu tư mua tàu biển cũ không đảm bảo chất lượng về cho thuê lại.
Theo cơ quan điều tra, các bị can đã nâng giá mua tàu cũ của công ty nước ngoài và hưởng tiền chiết khấu khi cho thuê 9 con tàu thuộc sở hữu của Vinashin Lines.
Xác minh các giao dịch, Bộ Công an phát hiện Giang Kim Đạt được đối tác chuyển khoản gần 16 triệu USD sau các thương vụ mua tàu biển cũ.
Giang Kim Đạt nhờ bố đẻ là Giang Văn Hiền mở nhiều tài khoản ngân hàng để rút ngoại tệ, sau đó đem gửi tiết kiệm, mua ôtô và 40 biệt thự, căn hộ cao cấp, đất đai ở vị trí "vàng" khắp cả nước.
Cơ quan tố tụng cho biết, ngoài tài sản bị thu giữ, Giang Kim Đạt phải bồi thường cho công ty Vinashin Lines số tiền gần 249 tỷ đồng.
Theo tài liệu thu thập, cơ quan điều tra xác định nguyên Tổng giám đốc công ty Vinashin Lines Trần Văn Liêm chiếm đoạt hơn 3,2 tỷ đồng, còn Trần Văn Khương chiếm đoạt số tiền 120.000 USD, khi ký và quyết toán các hợp đồng liên quan.