“Loạn” nước uống đóng chai
Mấy năm trở lại đây, thị trường nước uống đóng chai của Việt Nam phát triển nhanh một cách chóng mặt. Tuy nhiên kèm theo sự phát triển nóng là những vấn đề về chất lượng khiến người tiêu dùng không khỏi lo lắng.
Theo thống kê, hiện cả nước có hàng nghìn cơ sở sản xuất, hàng trăm nghìn cơ sở kinh doanh bình nước đóng chai, nhưng chủ yếu là cơ sở sản xuất ở quy mô vừa và nhỏ, hình thức phân phối là qua đại lý và bán lẻ tại gia đình. Khó có thể nhớ hết được những thương hiệu trên thị trường này như Apolo, Ale, Acewa, Bonaqua, Nutina, V-water, Bavie... Một cửa hàng gas, một quán nước hay một hiệu băng đĩa, cửa hàng tạp hóa… đều có thể trở thành một đại lý nước uống tinh khiết.
 |
| Cảnh hãi hùng tại một cơ sở sản xuất nước tinh khiết |
Thị trường rộng lớn nhưng chất lượng nước uống đóng chai đang là vấn đề đáng báo động. Ở nhiều cơ sở nhỏ lẻ, nước tinh khiết chỉ là nước giếng khoan được xử lý qua hệ thống hết sức sơ sài. Liên tục trong thời gian gần đây, cơ quan chức năng phát hiện hàng loạt sai phạm của các cơ sở sản xuất sản phẩm này. Chỉ riêng cuối tháng 6 vừa qua, đoàn kiểm tra của Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm thành phố Hà Nội đã phát hiện tới 5 mẫu nước đóng chai nhiễm vi khuẩn coliform gây bệnh đường ruột, tiêu chảy của các nhãn hiệu Aquavenus, Bonwater , WaterHaru, Aqua Myanh, Sakura.
Hiện nay, giá mỗi bình nước dung tích 19l - 20l có giá giao động trong khoảng từ 20.000 đồng đến 30.000 đồng. Thậm chí, có nhiều loại giá rẻ giật mình, chỉ từ 10.000 đòng – 15.000 đồng/bình. Tuy nhiên theo PGS.TS Phan Thị Sửu, Giám đốc Trung tâm kỹ thuật ATVSTP - Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam, quy trình sản xuất nước đóng bình để đảm bảo chất lượng phải có 6 bước và nếu làm đúng các quy trình này thì nước đóng bình đến tay người tiêu dùng không thể có giá trên dưới 10.000 đồng/ bình 19l – 20l.
Đến “ông lớn” cũng dính “phốt”
Trong khi thị trường nước uống đóng chai loạn cào cào với hàng trăm nhãn hiệu của các cơ sở nhỏ lẻ có vấn đề về chất lượng thì các “ông lớn” như La Vie hay Aquafina liên tục dính “phốt” khiến người tiêu dùng ngày càng mất niềm tin vào thị trường nước uống đóng chai.
Aquafina của Pepsi là thương hiệu lớn, dẫn đầu thị trường sản phẩm nước uống đóng chai Việt Nam khi chiếm tới 40% thị phần nhưng vào tháng 7/2011, người tiêu dùng liên tục phát hiện những chai nước tinh khiết của hãng này đóng cặn đen, vẩn đục.
Trường hợp đầu tiên phát hiện có cặn đen là 3 chai loại 1,5L của Aquafina được mua tại một siêu thị ở Hà Nội vào ngày 10/7. Sau đó ít ngày, nhiều người liên tiếp phản ánh về trường hợp mua phải những chai nước Aquafina còn hạn sử dụng và vẫn “nguyên đai nguyên kiện” nhưng có cặn đen đóng thành lớp dưới đáy chai, chứng tỏ sự cố này không phải là trường hợp một vài chai hi hữu mà có thể xảy ra ở một lô hàng với số lượng lớn.
Trả lời về hiện tượng trện, phía Pepsico khẳng định các chai nước có cặn đều đảm bảo chất lượng và các hạt mịn đen trong các sản phẩm có khả năng là những hạt mụi than trong hệ thống lọc. Tuy nhiên, sau “sự kiện” này không ít người đã phải “tẩy chay” Aquafina.
Chiếm thị phần thứ 2 chỉ sau Aquafina là “ông lớn” La Vie (30%). Nhưng chỉ cần gõ từ khóa “La Vie” trên Google, thì bên cạnh những bài viết giới thiệu về nhãn hiệu này, nhiều kết quả mà chỉ đọc qua tiêu đề, người tiêu dùng phát hoảng như “vật thể lạ trong bình nước La Vie”, “Bình nước La Vie đầy rêu” hay “Khách hàng tố La Vie bán nước bẩn”…
 |
| Hai bình nước La Vie có mùi tanh nồng |
Tháng 8/2010, Công ty Phú Toàn Thắng (Hà Nội) phản ánh có hiện tượng mọc rêu xanh trong bình nước nhãn hiệu Lavie loại 19 lít. Cụ thể, đơn vị này có mua 4 bình nước Lavie, khi đang sử dụng dở bình thứ 3 thì đột nhiên phát hiện thấy bên trong có rêu màu vàng -xanh phủ khắp toàn bộ bình nuớc Lavi Vie. Không chỉ có bình nước đang sử dụng, ngay cả bình nước chưa dùng, vẫn còn nguyên niêm phong cũng bị mọc rêu ở đáy bình, thậm chí còn nhìn thấy cả sinh vật lạ giống như xác muỗi nổi lềnh bềnh bên trong bình nước La Vie.
Chỉ 1 tuần sau đó, một khách hàng khác lại “tố” trong bình nước La Vie chưa mở nắp có chất lạ.
Đến tháng 4/2012, chị Phan Tuyết Lan, ở Hoàng Mai, Hà Nội phát hiện bình nước có nhãn hiệu La Vie loại 19l có màu xanh đục, và những mảng váng, đám bọt đóng thành từng cục nổi lên trên mặt nước.
Gần đây nhất là tháng 8/2013, gia đình anh Nguyễn Đức Cường (Thành Công, Hà Nội) bị nhận hai thùng nước La Vie 19 lít có mùi hăng nồng và vị tanh không thể uống được.
Điều đáng nói là ở hầu hết các sự cố, phía Lavie đều cho rằng lỗi do khách hàng. Trường hợp của chị Lan, La Vie cho rằng lỗi là do khách hàng đã sử dụng không đúng cách, vì đã để bình nước 19 lít ở máy nóng lạnh nhiều năm không vệ sinh bên trong máy và để ở nơi có nguồn sáng mạnh, tạo điều kiện lý tưởng sinh rêu và bụi bám…Chị Phan Tuyết Lan rất bức xúc vì câu trả lời chưa thỏa đáng. The chị Lan, việc thiếu vệ sinh trong máy của cây nóng lạnh chỉ có thể ảnh hưởng đến chất lượng nước xả ra qua máy để sử dụng, chứ không thể là nguyên nhân gây rêu và cặn bám trong bình nước 19 lít của La Vie.
Trường hợp của gia đình anh Cường, La Vie cũng đổ tội cho cách bảo quản của người sử dụng khi cho rằng nguyên nhân là do khâu vận chuyển, bảo quản hoặc bình nước được đặt tại những nơi có nguồn mùi mạnh như trong phòng bếp, cạnh thùng rác sinh hoạt của gia đình nên có thể có các mùi gia vị, mùi nấu ăn thẩm thấu vào. Ngoài ra, theo La Vie, khi bình được cắm vào cây nước, trong cây nước vẫn còn một lượng nước cũ và trong quá trình sử dụng nước đi xuống để cân bằng áp lực với luồng khí đi lên (trong đó có cả nước ở cây và không khí) và đó cũng là lý do có thể làm lây nhiễm lên trên bình nước.
Những sự cố về chất lượng liên tiếp xảy ra và cách hành xử, lý giải thiếu thuyết phục của các ông lớn như Aquafina, La Vie đang khiến người tiêu dùng ngày càng hoảng loạn và mất niềm tin vào thị trường nước uống đóng chai.