Ung thư có thể phòng ngừa?

BS Võ Kim Điền, Trung tâm điều trị Ung thư Hy Vọng, Bệnh viện FV cho biết, ung thư là sự phát triển của tế bào đột biến và khó kiểm soát, chúng lây lan sang các phần khác trong cơ thể, và hủy hoại các chức năng bình thường của cơ thể. Ung thư là căn bệnh nan y, nhưng đối với một số loại ung thư, nếu được phát hiện sớm, cơ hội chữa khỏi rất cao. Chẩn đoán hình ảnh hiện nay đang là phương pháp quan trọng trong việc phát hiện sớm nhiều loại bệnh ung thư. Chẩn đoán hình ảnh không chỉ giúp phát hiện ung thư mà nó còn có vai trò quan trong việc xác định giai đoạn bệnh (chỉ ra ung thư tiến triển nặng như thế nào). Ngoài ra, chẩn đoán hình ảnh còn giúp xác định vị trí của ung thư để hỗ trợ bác sĩ trong việc phẫu thuật, xạ trị đúng vị trí. Và là biện pháp kiểm tra nếu ung thư có tái phát.

Bác sĩ Bertrand Farnault, Trưởng Trung tâm điều trị Ung thư Hy Vọng, Bệnh viện FV cho biết, có rất nhiều bệnh ung thư có thể phòng ngừa được nếu chúng ta quan tâm đến sức khỏe của bản thân, cho gia đình và cho cả trẻ em. Một số bệnh ung thư có thể phòng ngừa như: chủng ngừa viêm gan siêu vi B để phòng ngừa ung thư gan, chủng ngừa HPV để phòng ngừa ung thư cổ tử cung, v.v... Hay một số bệnh chỉ cần thực hiện những chẩn đoán đơn giản để phát hiện ra bệnh sớm như: chụp nhũ ảnh để phát hiện ung thư vú, phết tế bào âm đạo – cổ tử cung (xét nghiệm Pap) để tầm soát bệnh ung thư cổ tử cung.

“40% số người mắc ung thư đáng lẽ không mắc bệnh nếu biết phòng ngừa” - thông điệp đó khuyến khích mọi người nên xây dựng nếp sống lành mạnh, loại bỏ khói thuốc lá, tránh uống rượu quá đà, tập thể dục đều, ăn đúng, ăn lành, giữ cân vừa phải. Các loại ung thư phổi, gan, dạ dày khó trị nhưng có thể phòng tránh được. BS Võ Kim Điền cho biết hầu hết các bệnh nhân ung thư đều được phát hiện một cách tình cờ khi đi kiểm tra sức khỏe hay bị một bệnh lý nào đó, rồi được các BS chuyên khoa đó chuyển đến cho chúng tôi điều trị tiếp, khi đã khẳng định bệnh nhân mắc bệnh ung thư.

Các chuyên gia Trung tâm điều trị Ung thư Hy Vọng cho biết thêm, không phải ai cũng đi tầm soát ung thư mà tùy theo độ tuổi, giới tính, các yếu tố nguy cơ mà chúng ta phải đi tầm soát bệnh. Khi muốn tầm soát bệnh thì chúng ta cũng phải xác định là cần tầm soát bệnh lý nào. Nam nữ độ tuổi 40-50 tuổi nên đi tầm soát các bệnh ung thư thường gặp ở như ung thư vú, tiền liệt tuyến, ung thư tử cung. Khi khám sức khỏe cũng cần cung cấp cho bác sĩ những thông tin về tiền căn gia đình: trong gia đình đã có người thân như cha - mẹ, anh - chị - em mắc bệnh ung thư gì. Cho bác sĩ biết thói quen sinh hoạt của bạn thân như hút thuốc lá, uống rượu, những bệnh đã mắc trước đó như viêm gan siêu vi, v.v… Qua đó, bác sĩ sẽ định hướng tốt hơn cho việc tầm soát ung thư.

Bác sĩ Bertrand Farnault cho biết thêm, qua kinh nghiệm thực tế chữa ung thư tại Việt Nam và các nước Châu Á, người dân ở khu vực này thường mắc các bệnh ung thư liên quan đến vi - rút nhiều như ung thư gan, vòm hầu, dạ dày, cổ tử cung, v.v… nên việc tầm soát để phát hiện bệnh sớm rất quan trọng.

Việc tầm soát ung thư cũng như các bệnh khác cần phải làm đều đặn, theo định kỳ hàng năm. Không vì kết quả năm nay tốt mà sang năm bỏ qua không kiểm tra nữa thì rất nguy hiểm. Bởi vì, nhiều bệnh lý có một thời gian ủ bệnh rất lâu, bệnh ung thư cũng như vậy. Theo bác sĩ Kim Điền, tất cả các kết quả tầm soát, kiểm tra chỉ có giá trị trong một thời gian nhất định. Một khối bướu phải phát triển vài năm thì mới to khoảng 1 cm. Do đó, phải kiểm tra sức khỏe mỗi năm ít nhất một lần, nhất là từ độ tuổi 40 trở lên. Không phải tất cả các khối bướu đều là ung thư, các khối bướu có thể lành tính hoặc ác tính. Bướu lành không phải là ung thư và có thể được loại bỏ bằng phẫu thuật. Trong hầu hết các trường hợp, bướu lành không tái phát và không lan ra các bộ phận khác của cơ thể. Bướu ác tính hay ung thư có thể xâm nhập vào các mô lân cận và lan ra các bộ phận khác của cơ thể.

Bác sĩ Bertrand Farnault cho biết thêm, khi đi khám sức khỏe định kỳ, việc tầm soát một số bệnh lý liên quan đến ung thư ở Bệnh viện FV có thể có kết quả rất sớm, ngay trong ngày. Như chụp nhũ ảnh để phát hiện ung thư vú thì sau khi chụp là biết ngay kết quả có bị hay không. Ung thư tiền liệt tuyến thì sau khi xét nghiệm PSA nếu có bất thường, BS sẽ khám và cho thêm các chỉ định khác để xác định bệnh. Đối với ung thư cổ tử cung thì kết quả sẽ có sau vài ngày làm phết tế bào (xét nghiệm Pap).