Lý do Toyota ngừng nhận cọc Land Cruiser và Alphard tiền tỷ?

Mới đây, hãng xe hơi Nhật Bản đã ra thông báo ngừng nhận thêm đơn đặt hàng một số mẫu xe đang bán tại thị trường Nhật Bản, trong đó có Toyota Land Cruiser và Alphard do thiếu linh kiện sản xuất. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do tồn đọng đơn hàng, bắt nguồn từ những hạn chế dai dẳng về nguồn cung vì đại dịch Covid-19.

Phóng viên tờ Nikkei đã khảo sát tại một số đại lý Toyota ở Nhật Bản về tình hình bán hàng của 20 mẫu xe phổ biến. Đại lý cho biết kể từ giữa tháng 11, hãng đã ngừng nhận đơn hàng dành cho mẫu xe MPV cỡ lớn Toyota Alphard. Công ty này cũng đã ngừng nhận cọc cho xe thể thao đa dụng Toyota Land Cruiser 300 do lo ngại về khả năng đáp ứng đơn đặt hàng trước khi ra mắt một mẫu ôtô mới.

Toyota Alphard thế hệ mới đã ra mắt thị trường Nhật Bản vào hồi cuối tháng 6 năm nay. Tuy nhiên, đến khoảng đầu tháng 7, đơn đặt hàng dành cho mẫu xe này tại các đại lý đã bắt đầu bị hạn chế. Đơn đặt hàng cho mẫu xe Toyota Aqua sắp được nâng cấp cũng đã bị tạm dừng vào khoảng tháng 9. Trong khi đó, một số mẫu xe như Toyota Harrier và Corolla Cross không bị hạn chế.

Hệ quả của việc ngừng nhận đơn cho một nửa số mẫu xe tại thị trường Nhật Bản đã được thể hiện qua doanh số chung của hãng Toyota. Trong 7 tháng, từ tháng 4 - 10/2023, doanh số bán hàng tại các đại lý Toyota trên toàn nước Nhật chỉ tăng trưởng trong đúng 2 tháng so với cùng kỳ năm ngoái.

Doanh số bán hàng của Toyota đã giảm rõ rệt nhất vào tháng 8 năm nay. Vào cùng kỳ năm ngoái, nhu cầu mua xe Toyota tăng cao nhờ việc ra mắt thế hệ mới của mẫu xe Sienta.

Hầu hết các nhà sản xuất ôtô khác không gặp phải những vấn đề tương tự khi đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Trong khi đó, Toyota vướng phải 3 yếu tố chính.

Yếu tố đầu tiên là cầu vượt cung. Tập đoàn này đã nâng dự báo sản lượng nội địa cho xe Toyota và Lexus trong năm tài khóa 2023 thêm 90.000 chiếc so với dự báo ban đầu, lên 3,34 triệu chiếc. Theo Hiệp hội đại lý ôtô Nhật Bản, thị phần của Toyota tại thị trường Nhật Bản trong giai đoạn từ tháng 7 - 9 đã tăng gần 10 điểm so với cùng kỳ năm ngoái lên hơn 50%.

Lượng đơn đặt hàng tồn đọng lớn được cho là yếu tố thứ hai. Trong hệ thống sản xuất của Toyota, ôtô được lắp ráp theo đơn đặt hàng nhằm giảm thiểu hàng tồn kho và lãng phí. Khi sản lượng giảm do thiếu chip trong thời kỳ bùng phát đại dịch Covid-19, công ty này vẫn nhận đơn đặt hàng. Lượng đơn hàng tồn đọng của hãng này vào giai đoạn cao điểm lên tới khoảng 1 triệu xe.

Yếu tố cuối cùng là động thái tích hợp các kênh bán hàng của Toyota vào năm 2020. Các đại lý Toyota trước đây được chia thành 4 loại, mỗi loại chỉ bán một số mẫu xe nhất định. Giờ đây, khách hàng Nhật Bản có thể mua bất kỳ mẫu xe Toyota nào tại mọi đại lý. Một giám đốc điều hành đại lý cho biết điều này khiến "các đơn đặt hàng dồn dập cho một số mẫu xe phổ biến" và tình trạng hủy đơn tăng lên.

Tất nhiên, tình hình của Toyota hiện đang có dấu hiệu cải thiện. Thời gian giao xe trung bình đã giảm, từ khoảng 6 tháng vào cuối năm 2022 xuống chỉ còn dưới 5 tháng. Một số nguồn tin cho biết thời gian giao xe sẽ tiếp tục giảm xuống còn khoảng 4 tháng vào mùa xuân tới.

Các hạn chế đối với đơn đặt hàng mới đã được nới lỏng so với thời điểm giữa tháng 11 và tình hình có thể sẽ trở lại bình thường sau mùa xuân năm 2024. Nếu không, người tiêu dùng có thể sẽ bỏ Toyota và chuyển sang mua xe của các đối thủ cạnh tranh.