Điều gì quyết định kết quả bầu cử tổng thống Mỹ 2016?

Còn 17 tháng nữa mới tới cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016, nhưng các ứng cử viên và các chuyên gia chính trị đang cố suy đoán xem vấn đề nào sẽ là vấn đề quan trọng nhất với cử tri Mỹ vào năm 2016.

Theo đài TNHK, kinh tế thường là vấn đề hàng đầu trong cuộc bầu cử trong bất kỳ năm nào và chuyên gia thăm dò dư luận của Đảng Dân chủ Celinda Lake dự đoán kinh tế sẽ lại là vấn đề nổi bật trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016. "Người Mỹ vẫn còn khá bi quan về nền kinh tế bất chấp nhiều tháng tăng trưởng việc làm. Người Mỹ đã chuyển mối bận tâm về việc liệu có thể có được công ăn việc làm hay không sang mối bận tâm về công việc trả lương bao nhiêu và ... liệu con cái họ có thể tìm được những việc làm tương tự hay không," bà Lake nói.

Nhiều năm qua, bà Celinda Lake và chuyên gia thăm dò dư luận của Đảng Cộng hòa Ed Goeas đã làm việc cùng nhau trong cuộc khảo sát Battleground Poll của Đại học George Washington, chuyên thăm dò thái độ của cử tri về nhiều vấn đề và về những ứng cử viên trong một chu kỳ bầu cử tổng thống.

Ông Goeas cũng tán đồng rằng kinh tế sẽ là vấn đề hàng đầu vào năm sau và nói rằng đảng nào thu hút được sự ủng hộ của tầng lớp trung lưu thì đảng đó sẽ thắng thế. "Những gì mà tôi nhận thấy về thái độ của tầng lớp trung lưu là ngày càng có nhiều người cho rằng người giàu được hưởng những chương trình đặc biệt, người nghèo được lĩnh phúc lợi xã hội, còn tầng lớp trung lưu thì phải gánh hóa đơn thanh toán. Và nhận thức đó khiến họ cảm thấy mình bị chèn ép và rằng họ là những người ít được quan tâm và ít được chú ý tới nhất ở Washington", ông Goeas nói.

Battleground Poll nhận thấy 23% những người được khảo sát cho biết nền kinh tế là ưu tiên hàng đầu của họ, kế đến là 14% đề cập đến công ăn việc làm.

Những mối đe dọa từ nước ngoài xếp thứ ba ở mức 12%, nhưng ông Goeas cho biết kết quả trả lời cho riêng một câu hỏi khiến ông lưu ý nhiều. Ông nói: "Bạn có nghĩ rằng ai đó trong gia đình thân cận của bạn sẽ là mục tiêu tấn công khủng bố hay không? Và cơ bản có 39% nói là có mà chúng tôi cho rằng họ rất lo lắng hoặc lo lắng phần nào. Có 34% nói rằng họ không quá lo lắng. Nhưng việc này vẫn nằm trong tâm thức của công chúng".

Bà Lake thừa nhận những lo ngại về an ninh quốc gia là có thật trong cuộc khảo sát. Nhưng bà dự đoán nền kinh tế và công ăn việc làm sẽ là những vấn đề quan trọng nhất trong suy nghĩ của cử tri khi cuộc bầu cử được tổ chức vào tháng 11 năm sau. Bà nói: "Câu hỏi đặt ra là liệu đây sẽ là một cuộc bầu cử về chính sách đối ngoại hay không? Ngay bây giờ thì câu trả lời dường như là không. Tuy nhiên, mọi thứ có thể thay đổi. Người ta lo lắng về tấn công khủng bố."

Các cuộc thăm dò cho thấy phe Cộng hòa có lợi thế hơn phe Dân chủ về những vấn đề chính sách đối ngoại vào thời điểm này với cách biệt 50-40%. Phe Cộng hòa cũng có lợi thế về quản lý nền kinh tế bằng với cách biệt 49-44 %. Và trong một dấu hiệu nguy hiểm cho phe Dân chủ, 65% người được khảo sát nói họ nghĩ đất nước đang đi lầm đường, điều mà có thể cho phe Cộng hòa thêm một lợi thế nữa vào năm sau nếu họ thể hiện mình là tác nhân thay đổi sau 8 năm ông Barack Obama ngồi trong Nhà Trắng.

Cả hai chuyên gia thăm dò nói rằng dù công chúng muốn có sự thay đổi trong cuộc bầu cử vào năm sau, song họ nhận thấy điều cử tri quan tâm nhất là tìm kiếm một ứng cử viên tổng thống "giải quyết vấn đề một cách hữu hiệu ở Washington" thay vì người nào đó "có quan điểm (chính trị) sát với quan điểm của chính họ”.

Ông Goeas tin rằng điều này có lợi cho Đảng Cộng hòa vào năm sau vì cử tri sẽ tìm kiếm sự thay đổi sau 8 năm dưới quyền Tổng thống Obama của Đảng Dân chủ.

Không ngạc nhiên, bà Lake của Đảng Dân chủ cho rằng bà Hillary Clinton có vị thế rất tốt để giải quyết những mối lo ngại về kinh tế hiển hiện trong cuộc khảo sát và rằng bà Clinton sẽ được lợi vì những cử tri đang tìm kiếm một nhà lãnh đạo hữu hiệu để đưa đất nước trở lại đúng đường.

Một cuộc thăm dò do Đại học Quinnipiac công bố cuối tháng Ba cho thấy Thượng nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio (bang Florida) giành được sự ủng hộ của 15% các cử tri đăng ký bầu cử sơ bộ của phe Cộng hòa. Tiếp đó là cựu Thống đốc bang Florida Jeb Bush với 13% và Thống đốc bang Wisconsin Scott Walker với 11%.

Cuộc thăm dò ý kiến cũng cho thấy, trong cuộc tổng tuyển cử giả tưởng, ông Rubio giành được nhiều ủng hộ hơn các ứng viên Cộng hòa khác trong cuộc chạy đua với bà Hillary Clinton, ứng viên tổng thống tiềm năng của phe Dân chủ.

Thượng nghị sĩ  Rubio chỉ thua cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton 2%, nhận được 43% ủng hộ so với tỷ lệ 45% của bà Clinton.

Trong khi đó, bà Clinton hiện dẫn đầu so với tất cả các ứng viên tiềm năng của phe Dân chủ - trong đó có Phó tổng thống Joe Biden, Thượng nghị sĩ bang Vermont Berie Sanders và cựu Thống đốc bang Maryland Martin O’Malley.

Nhưng cuộc thăm dò cũng cho thấy chỉ có 54% số người được hỏi tin rằng bà Clinton là thành thật và đáng tin cậy, so với con số 38% số người nghĩ ngược lại.