Giếng nước ngầm xuất hiện cách đây 5.700 năm trong thời kỳ Hemudu. Việc sử dụng giếng nước đã có từ lâu đời nên những kiến thức liên quan đến việc sử dụng giếng nước vốn dĩ rất phong phú, và nhiều hành vi tưởng như xa lạ đối với chúng ta ngày nay, thực chất lại là kết tinh của trí tuệ cha ông chúng ta.
Bây giờ nếu đi đến những ngôi làng tương đối xa xôi nào đó, chúng ta đều có thể bắt gặp ở giếng nước còn sót lại một vài con cá hoặc một, hai con rùa, đây thực sự là một phong tục được lưu truyền từ xa xưa. Một số người có thể hỏi, tại sao phải phóng sinh hai con vật này xuống giếng? Thực tế có ba lý do.
Thứ nhất, thời xưa không có nhiều máy lọc, nước giếng vẫn còn tương đối “tù” so với nước sông chảy, có khi trời mưa hoặc sử dụng lâu ngày cũng không tránh khỏi chất lượng nước bị tù đọng vì không có đường thoát. Nếu nuôi cá hoặc rùa, có thể cải thiện chất lượng nước ở một mức độ nhất định và làm cho chu kỳ nước hợp lý hơn.
Khía cạnh thứ hai cũng là vì lý do bảo mật. Bạn phải biết rằng hầu hết người cổ đại đều dựa vào giếng để lấy nước, không có nhiều gia đình có điều kiện đào giếng một mình, giếng dùng chung cho cả làng quê. Nếu kẻ xấu có tâm địa xấu mà trực tiếp đầu độc giếng thì thiệt hại là cả một làng.
Đừng nghĩ rằng không tồn tại tình trạng này, thật ra, để tranh giành tài nguyên sinh tồn ở thời cổ đại, sự đoàn kết trong làng và sự bài trừ từ bên ngoài nằm ngoài sự hiểu biết thông thường của chúng ta. Nếu giếng có vài con cá hoặc rùa, và nếu cá và rùa chết tập thể, mọi người chắc chắn sẽ biết rằng giếng có vấn đề, và tự nhiên họ sẽ không sử dụng nước từ giếng, và có thể tránh được thảm họa.
Khía cạnh thứ ba là vì cá và rùa tượng trưng cho điềm lành trong thời cổ đại. Chắc hẳn bạn đã từng nghe đến câu nói ám chỉ "Cá nhảy qua cổng rồng" rồi đúng không? Vì vậy, đặt cá trong giếng rồi uống nước giếng với quan niệm có thể bay lên trời cao, bên dưới vạn người.
Đối với con rùa, thời xưa nó là một dấu hiệu của điềm lành, con rùa tượng trưng cho tuổi thọ và sự trường thọ, và phước báo sâu sắc. Rùa và rồng được gọi là tứ linh. Con rùa cổ đại là một con vật tốt lành ngang hàng với kỳ lân, rồng và phượng. Thậm chí ngày nay, nhiều nơi vẫn còn lưu giữ tập tính thả rùa, ba ba.
Ngoài mang ý nghĩa điềm lành của cá và rùa, nó còn là lợi ích cho môi trường thủy sinh, vừa tránh ngộ độc nên việc thả cá và rùa xuống giếng cổ đã là một lựa chọn rất khôn ngoan của người xưa. Trí tuệ của tổ tiên quả là không thể chê vào đâu được.
