Giải mã thú vị: Các cơn bão được đặt tên thế nào?

Từ đầu thế kỷ 20, các nhà khi tượng bắt đầu đặt tên cho các cơn bão nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi thông tin, liên lạc cũng như giảm thiểu nhầm lẫn khi hai hoặc nhiều cơn bão xảy ra cùng thời điểm. Tổ chức Khí tượng Thế giới (World Meteorological Organization - WMO) cho hay các cơn bão nhiệt đới được đặt tên theo quy tắc ở từng khu vực.Trong Thế chiến 2 (1939 - 1945), các cơn bão nhiệt đới ở Thái Bình Dương được đặt tên không chính thức theo tên của phụ nữ. Nguyên tắc bất thành văn này do đoàn dự báo thời tiết của Lục quân và Hải quân Mỹ đề ra. Họ thường lấy tên vợ hoặc bạn gái của các nhà dự báo để đặt tên cho các cơn bão.Kể từ năm 1950 - 1952, các cơn bão ở Bắc Đại tây dương được đặt tên theo thứ tự bảng chữ cái (Able-Baker-Charlie- ...). Đến năm 1953, các nhà khí tượng thống nhất các cơn bão nhiệt đới sẽ được đặt tên theo tên nữ giới và sắp xếp theo bảng chữ cái.Vào năm 1979, Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) và Cơ quan khí tượng Mỹ (NWS) thống nhất sử dụng tên bão gồm cả tên nữ và nam giới. Ví dụ như nếu cơn bão đầu tiên trong năm bắt đầu bằng chữ A - Anne thì cơn bão tiếp theo sẽ đầu bằng chữ B - Bernard.Các cơn bão ở lòng chảo Đông Bắc Thái Bình Dương được đặt theo tên phụ nữ từ năm 1959 - 1960. Đến năm 1978, cả hai loại tên nữ giới và nam giới đều được sử dụng để đặt tên cho các cơn bão. Ở vùng Bắc Ấn Độ Dương, các bão nhiệt đới không được đặt tên. Tại tây nam Ấn Độ Dương, bão lần đầu có tên vào mùa 1960 - 1961. Vùng Australia và nam Thái Bình Dương, tên phụ nữ được đặt làm tên bão kể từ năm 1964. Đến năm 1974, tên của nam cũng được dùng để đặt tên cho các cơn bão.Từ ngày 1/1/2000, các cơn bão ở lòng chảo Tây Bắc Thái Bình Dương (khu vực mà Việt Nam nằm trong) được đặt theo một danh sách các tên mới lạ. Những tên mới bổ sung bao gồm các tên châu Á, được lấy từ các nước và vùng lãnh thổ là thành viên của WMO trong khu vực. Mỗi trong số 14 thành viên cung cấp 10 cái tên, tạo thành danh sách 140 tên bão.Cục Khí tượng Nhật Bản (JMA) là một trong 6 Trung tâm Khí tượng Chuyên ngành khu vực thuộc Tổ chức Khí tượng Thế giới. Trung tâm này là cơ quan chịu trách nhiệm dự báo, cảnh báo và đặt tên các cơn bão nhiệt đới hoạt động trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương và Biển Đông.Những tên này có hai điều khác biệt so với tên bão ở các nơi trên thế giới. Điều kiện đầu tiên: hầu hết chúng không phải là tên riêng của người, mà thường là tên hoa, động vật, chim, cây cỏ hay thậm chí tên món ăn. Điều kiện thứ hai: các tên này không được đặt tuần tự theo thứ tự chữ cái, mà theo thứ tự chữ cái của tên các nước.Tại khu vực Đại Tây Dương, WMO sử dụng danh sách gồm 21 tên để đặt cho các cơn bão. Tổng cộng, 6 danh sách sẽ được sử dụng luân phiên qua các năm. Theo đó, danh sách tên bão năm 2019 sẽ được sử dụng lại vào năm 2025. Điểm đặc biệt, tên các cơn bão không bắt đầu bằng các chữ cái Q, U, X, Y hoặc Z.Các quốc gia ở Bắc Ấn Độ Dương bắt đầu sử dụng hệ thống mới để đặt tên cho các cơn bão nhiệt đới từ năm 2020. Những cơn bão được liệt kê theo thứ tự bảng chữ cái, theo từng quốc gia và được đặt bằng những cái tên trung tính.Tên của những cơn bão có thể bị loại bỏ nếu cơn bão đó gây thiệt hại nặng nề về người và của. Sau đó, các chuyên gia sẽ thay thế bằng tên mới.Những tên bão bị loại khỏi danh sách vì gây thiệt hại nặng nề trong thời gian gần đây có thể kể đến như: Mangkhut (Philippines, năm 2018), Irma and Maria (Caribbean, năm 2017), Haiyan (Philippines, năm 2013), Sandy (Mỹ, năm 2012), Katrina (Mỹ, năm 2005), Mitch (Honduras, năm 1998) và Tracy (Darwin, năm 1974).Mời độc giả xem video: Quỹ đạo và cường độ bão Conson rất phức tạp, khó lường. Nguồn: VTV24.

Từ đầu thế kỷ 20, các nhà khi tượng bắt đầu đặt tên cho các cơn bão nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi thông tin, liên lạc cũng như giảm thiểu nhầm lẫn khi hai hoặc nhiều cơn bão xảy ra cùng thời điểm. Tổ chức Khí tượng Thế giới (World Meteorological Organization - WMO) cho hay các cơn bão nhiệt đới được đặt tên theo quy tắc ở từng khu vực.

Trong Thế chiến 2 (1939 - 1945), các cơn bão nhiệt đới ở Thái Bình Dương được đặt tên không chính thức theo tên của phụ nữ. Nguyên tắc bất thành văn này do đoàn dự báo thời tiết của Lục quân và Hải quân Mỹ đề ra. Họ thường lấy tên vợ hoặc bạn gái của các nhà dự báo để đặt tên cho các cơn bão.

Kể từ năm 1950 - 1952, các cơn bão ở Bắc Đại tây dương được đặt tên theo thứ tự bảng chữ cái (Able-Baker-Charlie- ...). Đến năm 1953, các nhà khí tượng thống nhất các cơn bão nhiệt đới sẽ được đặt tên theo tên nữ giới và sắp xếp theo bảng chữ cái.

Vào năm 1979, Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) và Cơ quan khí tượng Mỹ (NWS) thống nhất sử dụng tên bão gồm cả tên nữ và nam giới. Ví dụ như nếu cơn bão đầu tiên trong năm bắt đầu bằng chữ A - Anne thì cơn bão tiếp theo sẽ đầu bằng chữ B - Bernard.

Các cơn bão ở lòng chảo Đông Bắc Thái Bình Dương được đặt theo tên phụ nữ từ năm 1959 - 1960. Đến năm 1978, cả hai loại tên nữ giới và nam giới đều được sử dụng để đặt tên cho các cơn bão. Ở vùng Bắc Ấn Độ Dương, các bão nhiệt đới không được đặt tên. Tại tây nam Ấn Độ Dương, bão lần đầu có tên vào mùa 1960 - 1961. Vùng Australia và nam Thái Bình Dương, tên phụ nữ được đặt làm tên bão kể từ năm 1964. Đến năm 1974, tên của nam cũng được dùng để đặt tên cho các cơn bão.

Từ ngày 1/1/2000, các cơn bão ở lòng chảo Tây Bắc Thái Bình Dương (khu vực mà Việt Nam nằm trong) được đặt theo một danh sách các tên mới lạ. Những tên mới bổ sung bao gồm các tên châu Á, được lấy từ các nước và vùng lãnh thổ là thành viên của WMO trong khu vực. Mỗi trong số 14 thành viên cung cấp 10 cái tên, tạo thành danh sách 140 tên bão.

Cục Khí tượng Nhật Bản (JMA) là một trong 6 Trung tâm Khí tượng Chuyên ngành khu vực thuộc Tổ chức Khí tượng Thế giới. Trung tâm này là cơ quan chịu trách nhiệm dự báo, cảnh báo và đặt tên các cơn bão nhiệt đới hoạt động trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương và Biển Đông.

Những tên này có hai điều khác biệt so với tên bão ở các nơi trên thế giới. Điều kiện đầu tiên: hầu hết chúng không phải là tên riêng của người, mà thường là tên hoa, động vật, chim, cây cỏ hay thậm chí tên món ăn. Điều kiện thứ hai: các tên này không được đặt tuần tự theo thứ tự chữ cái, mà theo thứ tự chữ cái của tên các nước.

Tại khu vực Đại Tây Dương, WMO sử dụng danh sách gồm 21 tên để đặt cho các cơn bão. Tổng cộng, 6 danh sách sẽ được sử dụng luân phiên qua các năm. Theo đó, danh sách tên bão năm 2019 sẽ được sử dụng lại vào năm 2025. Điểm đặc biệt, tên các cơn bão không bắt đầu bằng các chữ cái Q, U, X, Y hoặc Z.

Các quốc gia ở Bắc Ấn Độ Dương bắt đầu sử dụng hệ thống mới để đặt tên cho các cơn bão nhiệt đới từ năm 2020. Những cơn bão được liệt kê theo thứ tự bảng chữ cái, theo từng quốc gia và được đặt bằng những cái tên trung tính.

Tên của những cơn bão có thể bị loại bỏ nếu cơn bão đó gây thiệt hại nặng nề về người và của. Sau đó, các chuyên gia sẽ thay thế bằng tên mới.

Những tên bão bị loại khỏi danh sách vì gây thiệt hại nặng nề trong thời gian gần đây có thể kể đến như: Mangkhut (Philippines, năm 2018), Irma and Maria (Caribbean, năm 2017), Haiyan (Philippines, năm 2013), Sandy (Mỹ, năm 2012), Katrina (Mỹ, năm 2005), Mitch (Honduras, năm 1998) và Tracy (Darwin, năm 1974).

Mời độc giả xem video: Quỹ đạo và cường độ bão Conson rất phức tạp, khó lường. Nguồn: VTV24.