Có câu: “Thà giết mười con rắn, nhưng không giết một con tắc kè nhà”. Điều làm cho biểu hiện này nổi bật là có một số bí ẩn độc đáo ẩn sau những con tắc kè. Vậy điều gì ở loài tắc kè nhỏ bé này lại khiến chúng được nhiều người tôn trọng và bảo vệ đến vậy?
Tắc kè là một loài động vật nhỏ bé thường gặp trong cuộc sống hàng ngày nên thường bị hầu hết mọi người bỏ qua. Tuy nhiên, danh tính của nó đầy bí ẩn và độc đáo.
Tắc kè được gán nhiều vai trò trong thần thoại, truyền thuyết khiến người ta thắc mắc nguồn gốc của nó là gì. Có người cho rằng tắc kè là hiện thân của tà ma, có người cho rằng tắc kè có thể mang lại may mắn cho con người, thậm chí có người còn cho rằng tắc kè là công cụ gián điệp bí mật. Trong những truyền thuyết này, tắc kè là sinh vật có sức mạnh ma thuật. Tại sao một số người bảo vệ tắc kè để chúng khỏi bị giết?
Tắc kè được cho là có khả năng xua đuổi tà ma và mang lại may mắn, bình an cho những người sống trong nhà. Đồng thời, tắc kè còn là “quản gia” xuất sắc của các loài gây hại săn mồi và có thể tiêu diệt muỗi, ruồi và các loài gây hại khác trong nhà một cách hiệu quả. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh những truyền thuyết này? Có phải tất cả điều này chỉ là một trí tưởng tượng hoang dã?
Tại sao tắc kè được gọi là tắc kè "nhà" (thạch sùng)?
Tắc kè là loài bò sát phổ biến có hình dáng và thói quen sinh hoạt độc đáo nên được trìu mến gọi là tắc kè “nhà”. Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét lý do tại sao tắc kè được gọi là tắc kè “nhà” (hay còn gọi là thạch sùng).
Tắc kè được gọi là tắc kè “nhà” vì chúng thường chọn nhà làm môi trường sống. Trong nhà người dân, dấu vết của tắc kè thường xuất hiện trên tường.
Điều này là do tắc kè thích bò trên tường, nơi cung cấp cho chúng thức ăn và nơi trú ẩn có giá trị. Tắc kè có thể dễ dàng đi lại trên những bức tường thẳng đứng vì lòng bàn chân của chúng có cấu tạo đặc biệt tạo ra hiệu ứng cốc hút. Điều này cho phép tắc kè bò quanh nhà mà không gặp vấn đề gì nên chúng được mệnh danh là tắc kè "nhà".
Tắc kè được gọi là tắc kè “nhà” vì chúng đóng vai trò có lợi trong môi trường sống. Tắc kè là loài ăn tạp, ăn chủ yếu là côn trùng. Côn trùng thường có thể trở thành mối phiền toái trong nhà của mọi người, chẳng hạn như ruồi, muỗi và gián.
Tắc kè có thể kiểm soát hiệu quả số lượng loài côn trùng này và giúp con người duy trì môi trường sống sạch sẽ và thoải mái. Vì vậy, mọi người rất vui khi nhìn thấy tắc kè trong nhà và coi chúng như những vật nuôi nhỏ có ích.
Sở dĩ tắc kè được gọi là tắc kè “nhà” cũng là vì chúng có độ huyền bí và ý nghĩa biểu tượng nhất định. Trong một số truyền thống văn hóa, tắc kè được coi là biểu tượng của sự may mắn. Người ta tin rằng khi một con tắc kè xuất hiện trong nhà sẽ mang lại may mắn và giàu có. Niềm tin này đã có từ xa xưa và được lưu truyền cho đến ngày nay. Vì vậy, con người có thái độ kính sợ và tôn thờ tắc kè, coi chúng như một sự tồn tại huyền bí và thiêng liêng.
Một số người có thể cảm thấy bất an hoặc lo lắng khi có sự hiện diện của tắc kè trong nhà. Họ lo lắng tắc kè có thể mang bệnh tật hoặc gây ồn ào. Nhưng trên thực tế, tắc kè là vô hại. Chúng không tấn công con người hoặc các động vật khác và không truyền bệnh. Chúng tồn tại chỉ để tìm thức ăn và môi trường sống. Vì vậy, khi nhìn thấy tắc kè bò quanh nhà, chúng ta không nên hoảng sợ, mà bình tĩnh, nhẫn nại.
Tại sao người ta thà giết mười con rắn còn hơn giết một con tắc kè?
Tắc kè và rắn mang những ý nghĩa biểu tượng khác nhau trong văn hóa và tôn giáo. Trong nhiều nền văn hóa phương Đông, tắc kè được coi là điềm lành và linh thiêng. Trong văn hóa truyền thống, tắc kè là biểu tượng của “thần hộ mệnh” và được cho là mang lại may mắn, hạnh phúc.
Tắc kè được cho là có tác dụng xua đuổi tà ma và mang lại hòa bình cho gia đình. Ngược lại, rắn được coi là biểu tượng của cái ác, sự nguy hiểm trong nhiều nền văn hóa và rất khó chấp nhận. Nền tảng văn hóa này khiến con người có xu hướng bảo vệ tắc kè hơn là giết chúng.
Sự khác biệt về vai trò, hình ảnh giữa tắc kè và rắn trong hệ sinh thái cũng là một trong những lý do khiến người ta ưa chuộng tắc kè hơn. Tắc kè là kẻ thù tự nhiên của côn trùng và rất giỏi săn các loài gây hại như ruồi và muỗi. Điều này mang lại cho tắc kè một chức năng sinh thái quan trọng ở đất nông nghiệp và khu dân cư, giúp duy trì cân bằng sinh thái. Ngược lại, rắn, loài ăn thịt, thường được coi là mối đe dọa đối với vật nuôi và con người. Vì rắn có nhiều hình dạng và chủng loại khác nhau, một số trong đó có độc, điều này làm tăng nỗi sợ hãi và bất an của mọi người về rắn. Vì vậy, người ta thà đối phó với rắn còn hơn tắc kè.
Việc mọi người lựa chọn giết rắn thay vì tắc kè cũng liên quan đến sự gần gũi và tiếp xúc. Tắc kè là loài nhỏ, không có nọc độc và dễ thương, chúng thường xuất hiện ở mọi ngóc ngách trong cuộc sống của con người. Mọi người có thể quan sát và chạm vào tắc kè ở cự ly gần và tạo cảm giác thân mật với chúng. Trong hầu hết các trường hợp, rắn sẽ cố gắng tránh tiếp xúc với con người và con người hiếm khi có cơ hội đến gần rắn. Vì vậy, con người thường có cảm giác gần gũi với tắc kè và chúng dễ được con người bảo vệ hơn.
Cảm xúc của con người và quan niệm đạo đức cũng là lý do khiến chúng ta chọn giết rắn hơn là giết tắc kè. Nhận thức về quyền và bảo vệ động vật ngày càng tăng, đặc biệt là đối với những sinh vật vô tội. Tắc kè được coi là loài động vật vô hại và con người không muốn làm hại chúng chứ đừng nói đến việc giết chúng. Ngược lại, rắn được xem là mối đe dọa, nguy hiểm tiềm tàng nên người dân thường có nhiều biện pháp ứng phó với rắn hơn.
Mặc dù việc bảo vệ tắc kè là cần thiết ở một mức độ nào đó nhưng điều quan trọng là phải tiếp cận vấn đề một cách chính xác. Chúng ta không nên đơn phương nhấn mạnh đến việc bảo vệ tắc kè mà bỏ qua giá trị tồn tại của các sinh vật khác. Sự cân bằng trong hệ sinh thái là rất quan trọng, các sinh vật khác nhau phụ thuộc lẫn nhau và hạn chế lẫn nhau. Chúng ta nên tôn trọng sự đa dạng sinh học và đối xử với tắc kè cũng như các sinh vật khác một cách khoa học.