Phi Thanh Vân là chuyên gia thật sự hay chuyên gia tự phong?
Chương trình Shark Tank số 11 có lẽ là số phát sóng gây bão nhiều nhất khi Phi Thanh Vân xuất hiện với tác phong “điệu chảy nước”, vừa nói vừa cười ỏn ẻn với các “shark”, trả lời lúng túng, diễn giải dài dòng trật trọng tâm.
Chúng tôi chỉ quan tâm nhiều nhất ở khía cạnh chức năng nghề nghiệp khi Phi Thanh Vân giới thiệu cô là chuyên gia tâm sinh lý.
“Tôi không bao giờ đọc các comment chê tôi”
Liên hệ với Vân, chúng tôi hỏi cô cảm thấy thế nào khi phần lớn độc giả phản hồi khá tiêu cực sau khi chương trình lên sóng. Phi Thanh Vân trả lời: “Tôi chấp nhận sự phản ứng của những người trái chiều, những anh hùng bàn phím. Những bài báo viết về tôi tôi đọc hết nhưng tôi không bao giờ đọc phần comment (bình luận) vì tôi không muốn năng lượng tiêu cực của họ ảnh hưởng đến tôi. Tôi chỉ tập trung mục tiêu của mình mà thôi”.
Mục tiêu của Phi Thanh Vân là trở thành một doanh nhân thành đạt kiêm một chuyên gia tâm sinh lý nổi tiếng. Cô cho biết thời điểm hiện tại, cô đã là chuyên gia và đã có nhiều người biết đến. Cô đã theo học nhiều khóa học online và các khóa học ngắn ngày về tâm lý tình dục. Trong đó, có lớp học của người được giới thiệu là “chuyên gia tình dục học nổi tiếng Việt Nam Đinh Thái Sơn”.
Ông Sơn thường mở các lớp đào tạo cấp tốc trong vòng vài ngày, sau đó cấp chứng chỉ “giảng viên đào tạo tình dục học” cho các học viên. Trên Facebook, ông Sơn giới thiệu về công ty của mình khá rổn rảng: “Nơi đào tạo ra các chuyên gia tâm lý, tình dục học cho Việt Nam”.
 |
| Phi Thanh Vân và cộng sự lên Shark Tank gọi vốn nhưng không được đầu tư. Ảnh: Shark Tank Việt Nam. |
Đào tạo một chuyên gia có dễ như trồng nấm?
Nhiều Th.S, TS chuyên ngành tâm lý có uy tín khi làm việc với Pháp Luật TP.HCM đều nhắc chúng tôi không giới thiệu họ là chuyên gia. Bởi chuyên gia là người không chỉ được đào tạo bài bản mà còn có sự nghiệp nghiên cứu khoa học nghiêm túc, đạt được nhiều thành tựu. TS xã hội học - Th.S tâm lý học Phạm Thị Thúy có lần nhắc: “Giới thiệu tôi là chuyên viên tư vấn tâm lý thôi nhé, tôi không dám nhận mình là chuyên gia”.
Hiện nay có nhiều khóa đào tạo ngoài hệ thống đào tạo chính quy chỉ trong thời gian ngắn, sau đó cấp cho học viên các loại chứng nhận với các danh xưng rất kêu và sau đó thì những “chuyên gia” này lại đi “đào tạo” hoặc “tư vấn tâm lý” cho khách hàng.
Một TS tâm lý (xin giấu tên) chia sẻ: “Ngành tâm lý còn quá non trẻ ở Việt Nam, chưa có cơ quan nào đứng ra quản lý nên bát nháo như cái chợ. Ai cũng có thể nhận mình là chuyên gia, rồi đi dạy người khác. Tư vấn sai cho người khác thì cũng không ai chết cả nhưng hậu quả của nó đến từ từ, có khi vài chục năm sau mới thấy”.
Th.S tâm lý Lê Minh Huân (ĐH Sư phạm TP.HCM) cho rằng để trở thành chuyên gia trong lĩnh vực tâm lý, yếu tố đầu tiên là phải đủ thời gian để nghiên cứu, lĩnh hội kiến thức chuẩn, việc học chắp vá sẽ dẫn đến nhiều ngộ nhận về khoa học tâm lý dù sẽ có một số người yêu thích vì “nói trúng tim đen” của họ.
Một trong các hệ lụy của việc tràn lan các chuyên gia “trồng ngắn ngày” đó là “người nghe tin sai sẽ dẫn đến làm sai, sau đó họ mất niềm tin vào những người làm chuyên môn thực sự”.
 |
| Phi Thanh Vân giới thiệu mình là một chuyên gia tâm sinh lý. Ảnh: Shark Tank Việt Nam. |
Ông Ngô Minh Uy, chuyên viên tham vấn tâm lý (Hội Tâm lý TP.HCM), cho rằng học xong cử nhân ngành tâm lý cũng mới chỉ là đổ nền, cử nhân chưa đủ năng lực để tư vấn sức khỏe tâm lý cho người khác.
Ông đã nhiều lần nêu ý kiến ở các hội thảo, cần học theo các nước có ngành tâm lý phát triển, muốn hoạt động tham vấn tâm lý phải nghiên cứu sâu, phải có hội đồng chuyên môn sát hạch, người đạt yêu cầu mới được cấp giấy phép hành nghề.
Bác sĩ lo lắng
Th.S BS Nguyễn Lan Hải cho rằng việc nhiều người tìm học các lớp học về tình dục hoặc tìm đến các chuyên gia tư vấn là tín hiệu đáng mừng vì cho thấy chất lượng cuộc sống của họ đã nâng lên và họ quan tâm đến đời sống tình dục nhiều hơn.
Nhưng sẽ rất đáng lo nếu họ tìm đến một số lớp học được quảng cáo đầy trên mạng dù các lớp này có thể không đảm bảo về mặt chuyên môn. Thậm chí một số người bị lợi dụng để tiền mất tật mang.
BS Hải khuyên những người có vấn đề cần tìm đến những người được đào tạo bài bản về chuyên môn. Trong lĩnh vực tình dục và tâm lý, những điều rỉ tai từ internet có vẻ rất có lý, từ những người có khả năng hùng biện càng có lý nhưng đôi khi đó chỉ là những chiêu trò chứ không đúng với bản chất khoa học của ngành chuyên môn.
Gió thổi cứ thổi
Phóng viên: Nếu các chuyên gia trong lĩnh vực tâm lý phản ứng việc Phi Thanh Vân làm chuyên gia tâm sinh lý thì Vân sẽ làm gì?
Phi Thanh Vân: Mỗi người đều có quyền được sống và làm việc theo ý họ muốn, miễn không đụng chạm tới chính trị và pháp luật. Tôi đã xác định mục tiêu thì cứ ngắm bắn thôi, gió thổi cứ thổi, lá vàng rơi cứ rơi, ai cũng có quyền như nhau, tôi không quan tâm đến phản ứng của người khác.