Mẫu nude tố bị hiếp dâm: Trước những “tòa thiên nhiên”, họa sĩ - nhiếp ảnh gia “cầm lòng” thế nào?

Những họa sĩ vẽ bodypainting (vẽ trên cơ thể người), họa sĩ vẽ tranh khỏa thân hay đến cả nhiếp ảnh gia chụp nude tuy không có một bộ quy tắc ứng xử thật cụ thể nhưng đều có những nguyên tắc chung trong nghề.

Cụ thể, ở trường hợp của các họa sĩ, họ được làm quen, thực hành quy tắc đó từ khi còn theo học bộ môn này. Ban đầu, trong các lớp luyện thi vào trường mỹ thuật, khi vẽ mẫu, thường những người mẫu sẽ mặc quần đùi và sau này, thành học viên của trường mỹ thuật, bắt đầu công việc sáng tạo thì chuyện tiếp cận người mẫu nude là điều bình thường.

"Tất nhiên, không thể nói rằng ban đầu nhìn thấy họ chúng tôi thấy bình thường, có những sự ngạc nhiên, những cảm xúc nhất định, và suy cho cùng như thế mới tác động tốt đến sự sáng tạo. Tuy nhiên, từ ranh giới ấy đến những ý nghĩ, hành động dung tục là một khoảng cách đáng kể. Chúng tôi ý thức được rằng mình làm nghề, người mẫu cũng đang làm nghề, tất cả cần được tôn trọng. Hơn nữa, chúng tôi bỏ thời gian, tiền bạc ra thì phải lao động nghệ thuật cho đúng nghĩa, lơ mơ thì bài bị điểm kém, chính bản thân cũng tự thấy xấu hổ", một họa sĩ nói.

Họa sĩ Phương Vũ Mạnh - một người thuộc giới vẽ body painting cho biết, anh luôn có nguyên tắc riêng là không bao giờ có chuyện tình cảm nam nữ với người mẫu, cụ thể là về chuyện thể xác.

Trong quá trình làm việc, họa sĩ luôn giữ khoảng cách nhất định cũng như thái độ công việc chuyên nghiệp, tập trung cao độ.

"Môn vẽ body painting tại Việt Nam chưa có nơi giảng dạy, đào tạo, bởi vậy phải tự đặt ra những nguyên tắc. Ví dụ như, tôi có nguyên tắc: Tránh giao lưu tình cảm riêng tư với mẫu. Cá nhân khác, theo tôi, nếu họ xảy ra chuyện tình cảm mà hai bên tự nguyện đó là chuyện cá nhân. Còn về sự việc đang gây ồn ào hiện nay, theo như những gì tôi đọc trên các báo, vụ lùm xùm có vẻ hơi khác thường. Nhưng hiện tại tôi chưa dám khẳng định điều gì vì đây chỉ là thông tin một chiều và cần thêm quá trình điều tra xác minh", họa sĩ Phương Vũ Mạnh nói.

Trong giới hội họa, cũng có những trường hợp hi hữu là họa sĩ vẽ khỏa thân trong... tưởng tượng. Chính điều này góp phần tránh đi những thị phi nghề nghiệp mà không phải người ngoài cuộc nào cũng dễ cảm thông. Trong số đó phải kể tới trường hợp của họa sĩ tài hoa Nguyễn Thanh Bình. Anh từng chia sẻ, trừ những năm tháng được đào tạo trong trường, còn lại họa sĩ đã không vẽ mẫu nude trực tiếp.

Lý giải điều này, họa sĩ Nguyễn Thanh Bình cho hay, nhiều người nói anh ngại ảnh hưởng đến gia đình cũng không hẳn đúng mà bởi anh tin vào khả năng dựng hình vững của mình nên không nhất thiết phải có mẫu thật.

Phần lớn anh vẽ dựa trên... trí nhớ và cảm hứng. Để tránh "tai nạn" cho mình và người mẫu được vẽ theo trí nhớ, anh cũng chưa từng thể hiện cụ thể một ai trên tác phẩm của mình theo kiểu "nhìn tranh rõ người".

Thậm chí, họa sĩ Bùi Văn Tuất từng thừa nhận, chủ yếu anh vẽ... vợ mình vì thuê mẫu nude khó, nhạy cảm. Thỉnh thoảng anh có vẽ một số mẫu nude khác ngoài "mẫu nhà" nhưng đều là người quen.

Về sự việc người mẫu nude tố họa sĩ hiếp dâm, họa sĩ Bùi Văn Tuất cho hay, nếu sự thật đúng là như thế thì đây là hành động cần lên án mạnh mẽ bởi nó đã vượt ra khỏi nguyên tắc ứng xử trong giới sáng tạo và của một con người với một con người.

Chia sẻ cùng chúng tôi, một số nữ người mẫu chuyên làm mẫu để các họa sĩ vẽ body, vẽ tranh khỏa thân cho biết, không chỉ có họa sĩ mà bản thân người mẫu cũng có những quy tắc ứng xử cần thiết. Ví dụ, họa sĩ không được tiết lộ danh tính của mẫu trừ khi được sự đồng ý. Trước khi bắt đầu công việc sẽ có thao tác soạn hợp đồng, cam kết rõ ràng về giữ danh tính, trả thù lao, không xâm phạm...

Ngoài ra, còn những nguyên tắc bất di bất dịch khác dù không có trong hợp đồng thì người làm nghề chân chính, vững nghề cũng luôn rõ như: muốn thay đổi tư thế người mẫu, phải xin phép, không tự ý điều chỉnh; họa sĩ chỉ làm việc với cây cọ chứ không tiếp xúc trực tiếp vào cơ thể người mẫu; hành vi quấy rối người mẫu không chỉ được quy định bằng sự tiếp xúc cơ thể mà cả lời nói, ánh mắt thiếu thiện chí, thể hiện sự dung tục...

Hiện tại, sự việc một người mẫu nude "tố" họa sĩ vẽ body hiếp dâm vẫn dừng lại ở thông tin một chiều và tiếp tục nhận được sự quan tâm đặc biệt ở người trong nghề và công chúng. Đáng chú ý, vì sự việc ồn ào này mà không ít ý kiến quy chụp, đánh đồng tất cả những người mẫu nude hay họa sĩ vẽ body, khỏa thân như một sự mập mờ, không đàng hoàng.

Trong khi đó, ít ai biết rằng, phía sau một tác phẩm nghệ thuật là công sức sáng tạo của họa sĩ và đóng góp của người mẫu để nâng cao giá trị chân - thiện - mỹ. Ở Việt Nam, đã có những bức tranh khỏa thân được đánh giá cao, có giá trị ngang tầm với những tác phẩm hội họa của họa sĩ quốc tế.