Mới đây, vụ việc một nữ sinh lớp 9 ở Nghi Sơn (Thanh Hóa) mang thai đã gây rúng động dư luận. Theo đơn trình báo gửi cơ quan công an, thời gian gần đây bà C. thấy cháu ngoại có nhiều biểu hiện bất thường, bụng to hơn nên gia đình đã đưa đi khám thì tá hỏa phát hiện cháu A. đã có bầu hơn 14 tuần. Sau đó, gia đình có hỏi thì Đ.M.A. cho biết trong thời gian nghỉ dịch COVID-19, khoảng tháng 5 vừa qua, một số bạn nam trong lớp có rủ đi tham gia các hoạt động của lớp, nhà trường. Tuy nhiên, sau đó A. đã không được đưa tới trường mà đi chơi ở nhà 1 người bạn cùng lớp. Tại đây, nữ sinh này đã bị ép quan hệ với 1 bạn nam cùng lớp dẫn tới có thai.
Trước đó, vụ việc một thầy giáo dụ dỗ nữ sinh lớp 8 quan hệ dẫn đến nữ sinh này có thai xảy ra ở Lào Cai cũng đã gióng lên một hồi chuông cảnh báo việc giáo dục giới tính cho trẻ, đặc biệt ở lứa tuổi vị thành niên.
Những sự việc trên không phải là trường hợp hiếm hoi, tháng 11/2019 một thầy giáo ở Kiên Giang làm nữ sinh mang thai đã bị cơ quan công an khởi tố, bắt giam để điều tra...
Mặc dù các sự việc trên xảy ra ở các hoàn cảnh khác nhau nhưng có thể thấy một điểm chung là các em nữ sinh, nam sinh đã không được giáo dục giới tính đầy đủ để có thể phòng tránh được việc mang thai khi tuổi còn khá nhỏ.
Nhiều bậc cha mẹ Việt phó thác cho trường học trong việc giáo dục giới tính cho con hoặc nghĩ rằng "nó còn rất nhỏ" và bỏ qua việc này. Nếu một số người quan tâm đến việc này thì cũng mắc một số sai lầm như bỏ qua "giai đoạn vàng" giáo dục giới tính; ngại nói về vùng riêng tư trên cơ thể; chỉ cảnh giác người lạ mà không cảnh giác người quen; khi nghe con có tình cảm với bạn khác phái là cấm đoán, mắng nhiếc...
Chuyên gia giáo dục giới tính Melissa Carnagey cho biết: "Trò chuyện với con để nâng cao nhận thức về cơ thể là những cuộc đối thoại sớm nhất cha mẹ có thể thực hiện nhằm đảm bảo sức khỏe và sự an toàn của trẻ". Nói về các bộ phận của cơ thể và về quyền tự quyết định tới cơ thể mình sẽ đặt nền móng vững chắc cho trẻ khi tiếp xúc với các vấn đề khó hơn, quan trọng hơn đó là hiểu về sự đồng thuận, về những hành vi tình dục sai trái.
Có những quan điểm sai lầm phổ biến mà hầu hết cha mẹ mắc phải cần phải bỏ ngay như:
Lớn con sẽ tự hiểu, không "vẽ đường cho hươu chạy"
Nhiều cha mẹ cho rằng dạy giáo dục giới tính cho trẻ từ sớm khiến trẻ coi tình dục là thứ bình thường, dễ sa vào các mối quan hệ yêu đương từ sớm, dẫn đến sớm quan hệ tình dục. Tuy nhiên, đây là một sai lầm.
Thế hệ trước thường sử dụng những câu như "Khi nào lớn lên thì sẽ hiểu" để đối phó với những câu hỏi nhạy cảm liên quan đến tình dục của trẻ con.
Điều này có thể phù hợp trong thời điểm trước những năm 1980, khi kiến thức tình dục của đại bộ phận đều còn ít, sự cách biệt với thế giới Internet, truyền thông... cũng có thể được coi như là một sự bảo vệ. Tuy nhiên, trong thời đại ngày nay, mức độ cởi mở của xã hội ngày một cao, các chương trình Internet, tivi thúc đẩy sự tò mò, tìm hiểu của trẻ, khiến trẻ trưởng thành sớm hơn trước rất nhiều. Vì thế, sự trì hoãn trò chuyện thẳng thắn với con về tình dục để bảo vệ chúng là không cần thiết.
Cấm đoán
Theo một chuyên gia tâm lý, nhiều vị phụ huynh có con độ tuổi vị thành niên đã mắc "sai lầm rất lớn" khi nghe tin con có tình cảm với bạn khác phái là làm ầm ĩ. Thậm chí, có phụ huynh còn chạy đến nhà "người yêu" của con mắng vốn, ra điều kiện cấm đoán con phải cắt đứt ngay.
Rồi sau đó, cha mẹ giám sát chặt chẽ, săm soi và lén lút xem nhật ký của con, chì chiết, đay nghiến con rằng: "Vắt mũi chưa sạch mà đòi yêu với đương", hoặc "Cứ đi chơi với nhau đi, rồi ôm cái bụng bầu ra đấy thì làm sao"...
Cách xử lý như vậy càng khiến trẻ khao khát hơn, lao vào nhau bất chấp sự la mắng, thậm chí đánh đập của cha mẹ.
Chuyên gia tâm lý khuyên không nên cấm đoán mà tạo điều kiện để cho trẻ gần gũi nhau. Chẳng hạn cho hai đứa đi chơi cùng gia đình, mời đến nhà nhau ăn cơm,...
Ngoài ra, bạn cũng nên nói với con về "tình dục" dưới góc độ khoa học, với thái độ tự nhiên
Ngay từ khi con có khả năng tiếp nhận thông tin về giới tính và biết đặt ra câu hỏi về giới tính, tình dục, nên chia sẻ với con một cách khoa học, để con hiểu về bản thân, từ đó biết cách bảo vệ cơ thể của chính mình. Hãy đề cập đến các bộ phận cơ thể con một cách tự nhiên, khéo léo, để trẻ hiểu hơn về chính bản thân chúng, trước khi dạy chúng bảo vệ mình.
Sử dụng không chính xác thuật ngữ gọi tên các bộ phận cơ thể
Chuyên gia Bowers nhấn mạnh: "Bộ phận cơ thể là những phần trên cơ thể. Vì thế những từ như "dương vật", "tinh hoàn", "âm hộ", "âm đạo" không phải là những từ xấu. Cha mẹ nên cảm thấy thoải mái khi sử dụng những thuật ngữ này".
"Thông thường, một cách tự nhiên và dứt khoát, người chăm sóc trẻ sẽ sử dụng các thuật ngữ chính xác chỉ bộ phận cơ thể như khuỷu tay, đầu gối, mũi… Do đó, những bộ phận như dương vật, âm hộ, âm đạo, hậu môn cũng nên được đối xử như vậy", chuyên gia Carnagey đưa ra lời khuyên.
Chuyên gia Carnagey bổ sung thêm: "Sử dụng thuật ngữ chính xác cũng giúp trẻ chuẩn bị tốt hơn và nói chuyện một cách tự tin về những thay đổi trên cơ thể mà trẻ có thể trải qua khi lớn lên, đặc biệt với nhân viên y tế hoặc trong bối cảnh trẻ được học về sức khỏe của mình".
Đã từng có một câu chuyện đau lòng về 1 bé gái cố nói với cha mẹ rằng em bị đau bụng. Khi cha mẹ đưa bé đến khám, bác sĩ mới vỡ lẽ rằng bé muốn nói đến bộ phận sinh dục bị đau. Ông khám và phát hiện ra dấu hiệu bị hãm hiếp ở bé gái, và cô bé ngây thơ tin rằng đó là "bụng" vì cha mẹ em dạy như thế.
Đừng cho rằng bé trai thì không cần phải giáo dục giới tính. Những kẻ quấy rối có thể xâm hại cả bé trai lẫn bé gái.
Chờ đến dậy thì mới giáo dục giới tính
Đây cũng là một quan điểm sai lầm khác của nhiều bậc phụ huynh. Giáo dục giới tính cần phải bắt đầu từ thời thơ ấu, thời điểm chủ chốt là 5 tuổi. Tuy nhiên, nội dung giáo dục giới tính ở các độ tuổi khác nhau là khác nhau. Điều quan trọng là không có thái độ tránh né, nói dối trẻ.
Trong quá trình dạy trẻ về giới tính, cha mẹ hầu như ai cũng đối mặt với câu hỏi đơn giản nhất về giới tính của trẻ, đó là: Con sinh ra từ đâu. Bạn sẽ sai khi nói: con sinh ra từ nách, nhặt được từ ông đổ rác, con cò chở đến... Điều này không những không thỏa mãn trí tò mò của trẻ, mà còn gây cho chúng cảm giác không an toàn.