Nói đến bà Mão (64 tuổi) là người ta nhớ tới một người đã có hơn 20 năm gắn bó với nghiệp bán sách và được coi là “người khởi sự” của phố sách sầm uất giữa lòng Hà Nội này.
Theo sách từ vỉa hè lên phố
Tốt nghiệp trường Đại học Tổng hợp khoa Vật lý, bà Mão được phân về Tổng công ty phát hành sách, chuyên làm về sách khoa học kỹ thuật. Cái duyên với sách bắt đầu từ đó và cũng vì hoàn cảnh gia đình khó khăn nên bà Mão phải chấp nhận nghỉ hưu không lương về bán sách.
Năm 1990, bà Mão “khởi nghiệp” bán sách với một chiếc bàn nhỏ và mấy chục đầu sách được bày bán trên vỉa hè trước Bưu điện Bờ Hồ. Tuy không có nhiều đầu sách nhưng sách của bà Mão bán “chạy tay” không kém các cửa hàng xung quanh bởi sách hay, chọn lọc mà giá cả lại “mềm”.
|
Một trong 5 gian hàng chất đầy sách của vợ chồng bà Phạm Thị Mão và ông Lê Luy. |
Ba năm bán sách vỉa hè cùng sự tích cóp dành dụm từ lâu, vợ chồng bà Mão mua được gian nhà với diện tích vẻn vẹn khoảng 20m2 trên căn gác tầng 2 của khu tập thể Đại học Y cũ và chuyển về đây vừa làm nơi ở vừa làm nơi kinh doanh, còn chồng bà, ông Lê Luy vẫn tiếp tục bán sách ở vỉa hè để giới thiệu khách đến cửa hàng mới.
Bà Mão nhớ lại: “Ngày ấy cả phố Đinh Lế buối tối tối đen, không có ai buôn bán gì cả. Từ ngày nhà mình mở ra, các hàng khác cũng mở theo rồi người nọ theo người kia thành con phố sầm uất như ngày nay”.
Bà Mão kể, ngày đầu kinh doanh sách rất thuận lợi bởi chưa có nhiều cửa hàng cạnh tranh như bây giờ, thêm vào đó, người bán sách dạo đến lấy hàng đi bán rong ở phố cũng rất đông và các tỉnh lấy về bán buôn cũng nhiều, nhờ thế mà ông bà “ăn nên làm ra” nhanh chóng.
"Thánh địa sách” giữa lòng Hà Nội
Từ 1 gian hàng chưa đầy 20m2 ban đầu, hơn 20 năm qua, ông bà Luy – Mão đã chắt chiu từng đồng tiền bán sách để mở rộng quy mô kinh doanh thành 5 gian hàng và 1 gian phục vụ sinh hoạt như hiện nay.
Đến số 5 Đinh Lễ, với những người lần đầu tìm đến có thể sẽ nhầm lẫn cửa hàng ở đúng địa chỉ này là của bà Mão, nhưng phải đi khá sâu vào con ngõ nhỏ với ánh sáng nhạt nhòa, bước lên cây cầu thang đã phủ rêu mốc theo thời gian thì khách hàng mới thực sự bước vào “thánh địa sách”.
5 gian sách của bà Mão lúc nào cũng chất đầy và luôn cập nhật cả các loại sách mới đến sách cũ. Mỗi gian chuyên biệt về một số đầu sách khác nhau, như gian thứ nhất chuyên về sách Tin học, Ngoại ngữ hay gian thứ hai là các đầu sách về Y học, khoa học kỹ thuật, khoa học đời sống, sách tâm lý…
Tiếng lành đồn xa về “thánh địa sách” ở phố Đinh Lễ cứ thế lan tỏa, cửa hàng của ông bà Luy – Mão trở thành nơi những “tín đồ” của sách có thể thoải mái lựa chọn những loại sách từ cổ chí kim, hầu như những loại sách hiếm tìm thấy ở nơi khác thì đều sẵn có ở đây.
Bà Mão tâm sự: “Những người đã biết đến mình thì sẽ đến tiếp và không bao giờ bỏ. Có gia đình bố mẹ mua sách từ ngày tôi còn bán ở vỉa hè, đến khi sinh con ra thì bố mẹ, con cái cùng đến mua. Giờ khi con của họ cũng trở thành cha mẹ thì cả gia đình 3 thế hệ vẫn tiếp tục đến với hàng mình”.
Sách của bà Mão chạy tay đến thế không chỉ bởi sự cập nhật, đa dạng, phong phú về chủng loại mà còn bởi những người sành mua sách đều biết chắc rằng, không đâu ở Hà Nội mua được sách cùng loại rẻ hơn ở cửa hàng của bà. Sách của bà Mão bao giờ cũng rẻ hơn 5 -10% so với sách ở các cửa hàng khác cũng bán sách ở phố Đinh Lễ và các phố lân cận như Nguyễn Xí, Tràng Tiền.
|
Bà Mão tranh thủ những lúc rảnh rỗi vừa coi hàng vừa đọc sách. |
Bà chủ 64 tuổi thật thà bày tỏ: “Sách nhà mình bao giờ cũng rẻ hơn hàng khác vì là nhà của mình, không phải đi thuê như người ta, hơn nữa, mình là người bán lâu năm nên các nơi cung cấp hàng ưu tiên chiết khấu cao hơn nhưng chất lượng sách phải đảm bảo như những nhà khác. Người mua họ tinh lắm, sách nào thật, sách nào không thật họ biết hết. Muốn giữ uy tín phải đảm bảo chất lượng”.
Cứ thế, suốt hơn 20 năm qua, vợ chồng ông Luy, bà Mão đã gắn bó với kho sách khổng lồ của mình và trở thành địa chỉ tin cậy của hàng trăm, hàng ngàn người yêu sách. Cứ khoảng 3 đến 5 giờ chiều là thời điểm 2 ông bà cùng với 5 người phụ giúp lại được đón những người yêu sách, mê sách quen thuộc đến với cửa hàng.
Dù hiện tại tình hình kinh tế chung nhiều khó khăn, việc kinh doanh không thuận lợi bằng những ngày đầu, nhưng bà Mão vẫn thấy an lòng bởi niềm tin vào văn hóa đọc của người Việt, đặc biệt là tình yêu với sách của giới trẻ.
Bà Mão tâm sự: “Nói chung người Việt Nam mình ham sách, chịu khó đọc sách, nhất là sinh viên, học sinh rất thích đọc sách. Tuy nhiên, giờ có mạng (Internet) cũng hạn chế hơn nhưng mọi người đều nói thích đọc sách giấy hơn sách mạng nên mình cũng yên tâm với nghề”.