Viện Hàn lâm khoa học hoàng gia Thụy Điển (RSAS) ngày 8/10 công bố giáo sư Peter Higgs 84 tuổi thuộc ĐH Edinburg (Scotland) và giáo sư Francois Englert, 81 tuổi, thuộc ĐH Libre de Bruxelles (Bỉ) đã đoạt giải Nobel Vật lý năm 2013 nhờ “nghiên cứu lý thuyết về nguồn gốc của khối lượng các hạt dưới nguyên tử” vào năm 1964. Hai nhà khoa học đã tiên đoán sự tồn tại của hạt Higgs, hạt đem lại khối lượng cho vật chất cơ bản để tạo thành các ngôi sao và hành tinh.
Theo AFP, giáo sư Higgs nói: "Tôi hi vọng sự công nhận đối với khoa học cơ bản sẽ giúp nâng cao nhận thức về giá trị của ngành nghiên cứu này”.
Còn giáo sư Englert thì tuyên bố một cách đơn giản: “Tôi vô cùng hạnh phúc khi được nhận giải thưởng này”. Hai nhà khoa học sẽ cùng chia sẻ giải thưởng trị giá 1,25 triệu USD”.
 |
| Nhà vật lý người Anh Peter Higgs (phải) đang trò chuyện với nhà vật lý người Bỉ Francois Englert. |
Nhờ ánh sáng dẫn đường của lý thuyết do giáo sư Higgs, Englert và các chuyên gia khác phát triển, sau nửa thế kỷ hàng nghìn nhà khoa học thuộc Tổ chức Nghiên cứu hạt nhân châu Âu (CERN) đã thực hiện thành công thí nghiệm xác nhận sự tồn tại của hạt Higgs vào năm 2012.
“Lý thuyết đoạt giải là phần trung tâm trong mô hình chuẩn của vật lý hạt mô tả cách thế giới được tạo thành. Theo mô hình chuẩn này, mọi thứ từ những bông hoa, con người tới các hành tinh và ngôi sao đều được tạo thành một vài viên gạch nhỏ: những hạt vật chất”.
Ngày 4/7/2012, CERN đã dùng máy gia tốc hạt LHC, cỗ máy lớn nhất và phức tạp nhất mà con người từng sản xuất, để “tóm cổ” hạt Higgs đã lẩn tránh khoa học trong suốt nửa thế kỷ. Công trình vĩ đại của gần 3.000 nhà khoa học đã xác nhận tiên đoán thiên tài của giáo sư Higgs và Englert.
Trên thực tế, giáo sư Englert và giáo sư Higgs đã nghiên cứu về nguồn gốc khối lượng hạt cơ bản một cách độc lập với nhau. Sau đó, đến lượt các chuyên gia Gerald Guralnik, C.R. Hagen và Tom Kibble công bố báo cáo khoa học với nội dung tương tự.
Khi công bố giải Nobel Vật lý 2013, RSAS cũng khẳng định giải thưởng này là sự tôn vinh chung đối với tất cả các nhà khoa học đã tiên đoán sự tồn tại của “hạt của Chúa” cũng như công trình khám phá của CERN năm 2012.