Trong bối cảnh đó, có ý kiến đề xuất dùng ngân sách làm bãi xe ngầm thay vì chờ nhà đầu tư.
Dân khổ sở tìm điểm đỗ
Thường xuyên họp ở quận Hoàn Kiếm, lãnh đạo một sở trên địa bàn TP bày tỏ rất chật vật tìm điểm đỗ xe: "Có lần tôi phải sang quận Hai Bà Trưng để gửi xe. Nhiều hôm vội, ám ảnh với bãi đỗ xe tôi phải di chuyển bằng taxi công nghệ".
 |
| Việc thiếu các bãi đỗ xe ngầm ở Hà Nội khiến nhiều người dân phải chật vật tìm điểm đỗ (Ảnh minh họa: Tạ Hải). |
Chị Nguyễn Phương Thảo (Hà Đông, Hà Nội) chia sẻ: "Vào trung tâm thấy thứ gì cũng đầy đủ, mỗi việc gửi xe và gửi ở đâu là đau đầu.
Có lần tôi tìm điểm gửi xe không có đành gửi ở bãi đất trống, lúc sau ra lấy ô tô bị thủng lốp cũng chẳng biết đền ai, vì bãi xe không phép", chị Thảo bày tỏ.
Nhu cầu bãi đỗ xe của người dân rất lớn. Tuy nhiên, hiện nay đất của TP dành cho giao thông tĩnh và các điểm, bãi đỗ xe công cộng mới chỉ đáp ứng khoảng 8-10% nhu cầu.
Còn lại người dân đang phải đỗ tại bãi đất trống, đất xen kẹt, đất dự án chậm triển khai, các khu vực công cộng như lòng đường, vỉa hè...
Trong khi đó, thực tế, nhiều khu vực trong nội đô TP đã hình thành những mảng đặc công trình, nhà ở của dân cư; Quỹ đất dành cho giao thông gần như không còn.
Muốn xây dựng các bãi đỗ xe công cộng, tất yếu phải tính đến việc khai thác không gian ngầm, hoặc làm bãi đỗ xe cao tầng. Định hướng đó đã được Hà Nội xác định rõ từ lâu, song việc đưa quy hoạch vào thực tế lại vô cùng khó khăn.
Khảo sát của PV, Hà Nội mới có một bãi đỗ xe ngầm duy nhất tại Mễ Trì Hạ, quận Nam Từ Liêm nhưng dự án cũng lay lắt, chắp vá.
Nhiều năm qua, một số dự án bãi đỗ xe ngầm đã thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư như bãi đỗ xe ngầm dưới Công viên Thống Nhất (quận Hai Bà Trưng), Công viên Thủ Lệ, sân vận động Quần Ngựa (quận Ba Đình)…
Nhưng tất cả các dự án đều không triển khai được, do suất đầu tư quá lớn, phương án thu hồi vốn không khả thi.
"Các nhà đầu tư phải bỏ hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng đầu tư bãi đỗ nhưng doanh thu từ trông giữ xe quá thấp, phải mất hàng trăm năm mới thu hồi vốn.
Trong khi đó, diện tích đất được sử dụng kinh doanh thương mại dịch vụ lại quá nhỏ, chịu nhiều quy ước ngặt nghèo", đại diện một nhà đầu tư bộc bạch.
Bài toán nguồn vốn đầu tư
Mới đây, tại phiên chất vấn tại Kỳ họp thứ 14 HĐND TP Hà Nội khóa XVI, ông Nguyễn Xuân Lưu, Giám đốc Sở Tài chính cũng đã đặt vấn đề đầu tư một số bãi đỗ xe ngầm tại các khu vực công viên, vườn hoa bằng ngân sách.
Chuyên gia giao thông Hoàng Mạnh Thắng cho rằng, hiện nay cơ chế, chính sách để các nhà đầu tư bãi đỗ xe ngầm thu hồi vốn còn chưa thực sự hấp dẫn nên họ không mặn mà cũng là điều dễ hiểu.
Theo Quy hoạch bến xe, bãi đỗ xe, trung tâm tiếp vận và trạm dừng nghỉ trên địa bàn Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, từ nay đến năm 2050, Hà Nội sẽ có 73 bãi đỗ xe ngầm.
Hiện tại các đô thị lớn, trong đó có Hà Nội đang thu gom đất công, đấu giá quyền sử dụng, lấy nguồn đó đầu tư cho hạ tầng. Nhưng nguồn vốn đó cũng không phải là vô hạn.
Đối với các dự án bãi đỗ xe ngầm, nếu sử dụng ngân sách đầu tư sẽ có thể nhanh chóng triển khai, đưa vào sử dụng. Quan trọng hơn, có các bãi đỗ xe được đầu tư, quản lý, vận hành bài bản, nguồn lợi từ giao thông tĩnh sẽ được kiểm soát, chảy vào ngân sách chứ không thất thoát như hiện nay.
Theo ông Thắng, Hà Nội có thể rà soát, lập danh mục rút gọn các dự án bãi đỗ xe ngầm khả thi và cấp bách nhất, dùng ngân sách đầu tư. Sau khi hoàn thành sẽ đấu giá quyền khai thác, các nhà đầu tư không phải bỏ vốn xây dựng, được tạo điều kiện kinh doanh nhưng phải nộp tiền vào ngân sách.
"Chắc chắn bài toán đầu tư như vậy sẽ hấp dẫn hơn rất nhiều. Nếu muốn nhanh chóng thu hồi vốn đầu tư hơn, có thể xem xét tăng giá trông giữ xe trong khu vực nội đô lên cao hơn nữa.
Sau một thời gian khai thác, nghiên cứu bán lại dự án cho các nhà đầu tư cũng theo hình thức đấu giá, mục tiêu là để có thêm tiền tái đầu tư các dự án bãi đỗ xe ngầm khác", ông Thắng đề xuất.
Theo ông Nguyễn Phi Thường, Giám đốc Sở GTVT Hà Nội, những năm qua, TP Hà Nội đã có thêm một số chính sách khuyến khích, ưu đãi nổi bật như ưu đãi về vay vốn, tiếp cận nguồn vốn, thuê đất, giao đất... Tuy nhiên, thực tế vẫn chưa thu hút được nhiều nhà đầu tư.
Ông Thường cho biết, một số giải pháp đã được Sở GTVT đề xuất và đang được UBND TP chỉ đạo thực hiện.
Trong đó, về quy hoạch đang tiếp tục rà soát đồ án quy hoạch bến xe, bãi đỗ xe đã được phê duyệt để loại khỏi quy hoạch các vị trí khó khả thi về tổ chức thực hiện;
Giao các huyện cụ thể hóa quy hoạch bến xe, bãi đỗ xe trong đồ án vùng huyện; Rà soát quy hoạch các dự án được phê duyệt quy hoạch trước năm 2017 nhưng chưa triển khai, cập nhật yêu cầu chỗ đỗ xe.
Trong công tác đầu tư, với những khu vực có mật độ phương tiện lớn, ưu tiên đầu tư các bãi đỗ xe bằng nguồn vốn ngân sách và thực hiện đấu thầu quyền khai thác sau khi hoàn thành công tác đầu tư.