Biển Đông “hâm nóng” hội nghị ASEAN

Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam, Phạm Quang Vinh.

Sau 2 ngày làm việc (10-11/4) tại Brunei, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã cơ bản hoàn tất các công việc chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao ASEAN 22 (24 - 25/4/2013) cả về nội dung, chương trình nghị sự cũng như công tác tổ chức của Hội nghị.

Đẩy mạnh tiến độ xây dựng Cộng đồng ASEAN

Dự kiến Hội nghị ASEAN 22 sẽ tập trung bàn về các chủ đề: đẩy mạnh tiến độ xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 và định hướng tương lai của Hiệp hội; duy trì đoàn kết và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực; mở rộng và làm sâu sắc quan hệ với các đối tác; trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm…

Bên cạnh đó, dưới chủ đề “ASEAN - Người dân và tương lai của chúng ta”  do Brunei đề xuất, các Bộ trưởng Ngoại giao đã nhất trí cao về các định hướng ưu tiên chung của ASEAN trong năm 2013 như ASEAN cần nỗ lực đẩy nhanh tiến độ xây dựng Cộng đồng trên cả 3 trụ cột; triển khai hiệu quả ở tầm quốc gia và khu vực các chương trình hợp tác; chuẩn bị các tiền đề và cơ sở cần thiết cũng như định hướng tầm nhìn của Hiệp hội cho cả giai đoạn sau năm 2015; tăng cường đoàn kết và phát huy hơn nữa vai trò chủ đạo trong việc xử lý các vấn đề quan trọng liên quan đến hòa bình, an ninh, ổn định, phát triển ở khu vực…

Đặc biệt, các Bộ trưởng Ngoại giao cũng đã dành nhiều thời gian để trao đổi về các vấn đề khu vực cùng quan tâm, trong đó có vấn đề Biển Đông. Theo đó, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN nhấn mạnh các quan điểm và nguyên tắc chung của ASEAN, bao gồm: bảo đảm hòa bình, ổn định ở Biển Đông, việc giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình; tôn trọng luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển năm 1982 của LHQ (UNCLOS); thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC và sớm tiến tới Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Kết thúc các Hội nghị, các Bộ trưởng nhất trí và ủng hộ Chủ tịch ASEAN Brunei ra Thông cáo báo chí về vấn đề Biển Đông.

Thứ trưởng Phạm Quang Vinh cho biết, khi trao đổi về các vấn đề khu vực, vấn đề được quan tâm nhất là vấn đề Biển Đông. Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã có sự nhất trí cao về quan điểm chung của ASEAN đối với vấn đề này. Điều này đã được phản ánh cụ thể và rõ ràng trong Thông cáo báo chí của Chủ tịch ASEAN Brunei.

Thông cáo đã dành phần lớn để nêu những quan điểm chung của ASEAN qua các Hội nghị lần này, nổi bật là: Thứ nhất, các nước ASEAN đều nhất trí vấn đề Biển Đông là vấn đề thuộc quan tâm chung của ASEAN, liên quan đến hòa bình, ổn định và an ninh của cả khu vực.

Thứ hai, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã khẳng định mạnh mẽ lại các nguyên tắc chung của ASEAN, nhất là: bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh an toàn hàng hải và giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình; tôn trọng luật pháp quốc tế và Công ước Luật biển; thực hiện tốt Tuyên bố DOC đi đôi với việc nỗ lực phấn đấu để sớm có Bộ Quy tắc COC.

Đặc biệt, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN nhấn mạnh để đạt được các mục tiêu chung mang tính nguyên tắc này của ASEAN, ASEAN cần tiếp tục đoàn kết và phát huy hơn nữa vai trò chủ đạo của mình.

Thứ ba, các Bộ trưởng ngoại giao ASEAN đều nhấn mạnh việc nghiêm túc tôn trọng và thực hiện các cam kết đã được thỏa thuận liên quan đến vấn đề Biển Đông, nhất là Tuyên bố về 6 nguyên tắc của ASEAN, Tuyên bố Cấp cao ASEAN – Trung Quốc kỷ niệm 10 năm DOC và cam kết sớm đạt Bộ Quy tắc COC, để từ đó có thể bảo đảm tốt hơn và hiệu quả hơn hòa bình, ổn định và an ninh ở Biển Đông.

Thứ tư, với ý nghĩa quan trọng và cấp thiết của Bộ Quy tắc COC như nêu trên, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã nhất trí yêu cầu và giao các Quan chức cao cấp (SOM) ASEAN tích cực tham vấn với phía Trung Quốc để sớm khởi động đàm phán chính thức về COC.

Thứ năm, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN ủng hộ và đánh giá cao vai trò và những nỗ lực đóng góp tích cực của Brunei, Chủ tịch ASEAN 2013 và Thái Lan, nước điều phối quan hệ ASEAN – Trung Quốc trong việc thúc đẩy các nguyên tắc chung của ASEAN và Bộ Quy tắc COC, như đã đề ra trong Tuyên bố 6 điểm.

Thứ trưởng Phạm Quang Vinh cho biết thêm: Đoàn Việt Nam tham dự các Hội nghị dịp này do Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu và đã có những đóng góp quan trọng vào các trọng tâm ưu tiên chung của ASEAN; duy trì và tăng cường đoàn kết ASEAN; thúc đẩy quan hệ đối ngoại và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN...

Về Biển Đông, chúng ta đã chia sẻ và phối hợp chặt chẽ với Chủ tịch Brunei, nước điều phối Thái Lan và tất cả các nước ASEAN. Qua đó ASEAN bảo đảm được tiếng nói chung và vai trò chủ đạo của mình và thực hiện hiệu quả các mục tiêu và nguyên tắc chung của ASEAN về Biển Đông, nhất là ủng hộ mạnh mẽ Tuyên bố 6 nguyên tắc của ASEAN; hòa bình, ổn định, an ninh an toàn hàng hải ở Biển Đông; giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình và không sử dụng vũ lực; tôn trọng luật pháp quốc tế và Công ước Luật biển của LHQ 1982; thực hiện đầy đủ Tuyên bố DOC và sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Những đóng góp tích cực và xây dựng của Đoàn ta đã được Chủ tịch ASEAN Brunei và các nước ASEAN đánh giá cao. Đồng thời, bên lề các Hội nghị, Bộ trưởng Phạm Bình Minh cũng đã có nhiều tiếp xúc song phương để trao đổi về tăng cường hợp tác song phương cũng như các vấn đề cùng quan tâm tại các Hội nghị.