Điện thoại di động vô can
Vào khoảng 21 giờ 30 phút ngày 8/7, tại một khu lán khai thác gỗ mỡ thuộc Tiểu khu 84, xã Bản Qua, huyện Bát Xát, anh Hoàng Văn Chính, trú tại thôn Bản Láng, xã Bản Qua, huyện Bát Xát đã bị sét đánh chết. Vào thời điểm trên trời đổ mưa, anh Chính nằm trong lán lấy điện thoại di động ra nhắn tin thì bị sét đánh tử vong ngay tại chỗ.
TS Nguyễn Xuân Anh, Viện Vật lý Địa cầu cho rằng, điện thoại di động hoàn toàn vô can trong tình huống này. Vì sóng điện từ phát ra từ điện thoại di động rất yếu, không đủ để trở thành cột hút sét giống như một số diễn đàn mạng bàn luận, lo lắng. Cường độ sóng phải lớn như các trạm phát sóng phát thanh truyền hình, các đường truyền radio, ti vi... thì giông sét mới đủ cường độ để bắt vào và trở thành đường truyền sét gây nguy hiểm cho người sử dụng.
Qua tìm hiểu thì được biết chiếc lán nơi nạn nhân ở không có cột chống sét. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến việc nạn nhân bị thiệt mạng. Việc nạn nhân bị sét đánh tử vong chỉ là trùng hợp với việc nạn nhân đang sử dụng điện thoại di động.
Cũng theo TS Nguyễn Xuân Anh, đáng lưu ý nhất vẫn là điện thoại cố định. Đây chính là thiết bị tiềm ẩn nhiều nguy cơ nhất mà nhiều người không để ý. Theo nguyên lý, khi một người nào đó bị sét đánh, điện sẽ truyền vào người. Dòng điện càng mạnh thì sẽ càng nguy hiểm. Nếu nạn nhân đang tiếp xúc với các chất dẫn điện như chất lỏng hay kim loại khi bị sét đánh thì dòng điện được dẫn vào người càng nhanh. Vì sét luôn chọn con đường dễ đi nhất tới mặt đất, nên ai đó đang đứng và sử dụng điện thoại dường như đã tạo ra một đường dẫn ít điện trở nhất.
Việc sử dụng điện thoài bàn (có dây từ xa nối đến) cũng nguy hiểm bởi dòng sét có thể xâm nhập qua đường dây. Người ngồi xem ti vi hoặc đang dùng điện thoại trong nhà, nếu nhà không lắp cột thu sét vẫn có thể bị sét đánh từ đám mây giông xuống ti vi, điện thoại. Vì thế, khi có giông sét, nên tắt các thiết bị phát thanh, truyền hình, điện thoại để đảm bảo an toàn.
 |
| Tránh sử dụng điện thoại cố định khi trời mưa giông sấm sét. |
Tránh sét đánh thẳng
Trường hợp nạn nhân trên tử vong là do bị sét đánh thẳng. Theo thống kê của Viện Vật lý Địa cầu sét đánh thẳng là nguy hiểm nhất, cứ 10 người bị sét đánh thẳng thì 8 người chết. Khi sét đánh xuống cây, thì 1 tia sét có thể giết chết ngay vài người xung quanh. Độ nguy hiểm phụ thuộc vào bản chất của vật bị sét đánh và vị trí tương đối với nạn nhân. Trong một số trường hợp năng lượng tia sét không tiêu tán ngay tại chỗ mà truyền theo mặt đất và khi nạn nhân đứng trên đường truyền đó có thể bị liệt. Trong một số trường hợp tồi tệ nạn nhân sẽ gặp vấn đề với việc đi lại sau này.
Theo TS Nguyễn Xuân Anh, chỗ an toàn để tránh sét là toà nhà hay công sở có lắp đặt hệ thống chống sét (đơn giản nhất là cột thu lôi Franklin). Khi ở trong nhà nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện, tránh các chỗ ẩm ướt như buồng tắm, bể nước, vòi nước, không nên dùng điện thoại trừ trường hợp rất cần thiết. Nên rút phích cắm các thiết bị điện trước lúc có giông gần xảy ra. Với các đường dây điện thoại hay dây điện vì nối với lưới bên ngoài nên rất có thể bị ảnh hưởng sét đánh lan truyền. Nên tránh xa các dây này và các vật dùng điện với khoảng cách ít nhất là 1m. Ti vi nối với dây anten để ngoài trời cũng rất cần rút ra khi có giông.
Tuyệt đối không dùng cây cối làm chỗ trú mưa, tránh các khu vực cao hơn xung quanh, tránh xa các vật dụng kim loại như xe đạp, xe máy, hàng rào sắt... Đứng xa các vật cao, ra ngay khỏi những nơi gần nước như bãi biển, ao, hồ, mương. Tuyệt đối tránh sử dụng điện thoại cố định khi trời mưa giông sấm sét.
Trong thực tế sét lan truyền xuất hiện khi nạn nhân nói chuyện điện thoại, cầm vào các dây cáp, dây anten dẫn từ ngoài vào. Theo thống kê ở Mỹ, ngoài 40% nạn nhân bị sét đánh không được biết rõ nguyên nhân, 27 % là khi họ đang ở khu vực trống trải, 19% ở gần cây, 8% đang bơi hay ở khu vực gần nước, 3% khi đúng gần máy móc, 2,4% khi đang nói điện thoại, 0,7% liên quan đến đài, ti vi, anten...