Nếu không biết nguồn gốc của xe, nhiều người sẽ lầm tưởng đây là một trong số các loại xe máy “đồ chơi” từng một thời gian gây ầm ĩ ở Việt Nam và đã bị cấm lưu hành. Tuy nhiên, Honda Monkey lại là mẫu xe đã có lịch sử hơn 40 năm, từng được ưa chuộng trong thập niên 70 và 80 của thế kỷ trước.
Cách điều khiển xe không hề khác những xe cùng thời như chiếc Honda 67, tức là dùng côn tay, có điều Monkey chỉ dành cho một người lái và trông không khác nào bạn đang “tranh” xe đồ chơi của con nít. Tất nhiên, nhà sản xuất phải có lý do khi ra mắt chiếc xe dành cho cả người lớn lẫn trẻ con như vậy. Mục đích là đem lại sự tiện ích tối ưu cho người sử dụng xe ôtô: chỉ việc nhấc xe bỏ vào cốp sau là bạn có thể ung dung di chuyển ở cự ly ngắn khi phải đỗ xe xa, tương tự các loại xe đạp gấp ngày nay. Ngoài mục đích này thì các gia đình ở Mỹ và châu Âu cũng dùng xe Monkey như một phương tiện để dạy con em mình làm quen dần với xe cộ.
Chiếc Monkey trong bài viết thuộc Model Z50R được sản xuất từ năm 1992, cho đến năm 2009 thì Honda ra mắt phiên bản Z50 thế hệ mới nhân dịp kỷ niệm 40 năm tồn tại dòng xe này. Giá bán của phiên bản mới khá đắt, khoảng 3.490 USD với một vài thay đổi nhỏ về hình dáng bình xăng và các phụ kiện…
Trong khi đó, Z50R thuộc diện đã qua sử dụng chỉ trên dưới 2.000 USD, khá hấp dẫn giới sưu tầm xe. Cách đây vài năm, xe Monkey bắt đầu xuất hiện trong “danh mục” của giới chơi xe miền Nam và nhanh chóng “lan ngầm” ra Bắc cho dù giá trị sử dụng trong bối cảnh giao thông Việt Nam là không cao. Phần lớn những người mua xe Monkey để phục vụ ý thích sưu tầm và “độ xe” hay trưng bày là chính!
Honda nghĩ ra dòng xe này với mục đích ban đầu là dành cho trẻ em và thiếu niên mới tập xe. Vì vậy, yếu tố an toàn được đặt lên bàn cân và cuối cùng đã hình thành một mẫu xe “siêu” mini với chiều cao chỉ hơn nửa mét (574mm), chiều dài chưa đến 1 mét (894mm) và trọng lượng 49,5kg. Đi kèm kích thước nhỏ bé là động cơ 50cc SOHC có tỷ số nén 10:1, làm mát bằng gió cưỡng bức, khởi động bằng cần đạp nổ và hộp số 4 cấp. Công suất của xe đạt ngưỡng 3 mã lực tại vòng tua máy 7.500 v/p, mô-men xoắn là 3Nm tại 6000 v/p.
Không giống cái nhìn về một chiếc xe đồ chơi, máy Monkey khá nhạy chỉ với một cú đạp là nổ. Nhả côn, bắt ly hợp, xe chạy khá bốc. Tuy nhiên, vì vị trí ngồi phải cong lưng và co chân, nếu không quen bạn sẽ khó lòng vào cua “ngọt” như các loại xe thông thường, bù lại khoảng cách gần với mặt đất nên bất kỳ sự cố mất thăng bằng nào cũng có thể dễ dàng được hóa giải… bằng chân.
Không được biết đến nhiều trên thị trường nhưng lại được săn đón “ngầm” thông qua các diễn đàn và câu lạc bộ chơi xe, “cặp đôi” Honda Zoomer và Monkey thực sự kén người chơi do mục đích sử dụng bị giới hạn cùng giá bán không rẻ. Tuy nhiên, nếu đã sở hữu và sử dụng thì bạn mới thấy được cả giá trị vật chất lẫn tinh thần của cặp… xe chơi!
Vào đầu những năm 1960, Honda muốn giới thiệu một loại xe dành cho thanh thiếu niên Nhật mới tập đi xe. Vì vậy, Honda đã lựa chọn động cơ của xe Cub và đặt trong hình dáng một viên đạn với bộ khung gầm rất nhỏ. Mẫu xe tiền thân có tên Z100 và từ Z100 chỉ dùng ở công viên, Honda đã phát triển thành các dòng CZ100 để sử dụng trên đường giao thông công cộng, và đưa mẫu CZ100 bắt đầu xuất khẩu năm 1963 sang cả Châu Âu. Sau này, 2 mẫu xe phổ biến được phát triển từ CZ100 gồm có Monkey và Gorilla. Năm 1967, CZ100 được thay thế bởi Z50M với ghế ngồi cao hơn cùng động cơ 49cc OHC. Z50M chỉ kéo dài chừng 2 năm và đã được thay thế trong năm 1969 bởi mẫu Z50A với bánh xe 8 inch (bánh cũ là 5 inch).