Kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ về quản lý đầu tư xây dựng tại 38 dự án phát triển nhà ở, khu đô thị và quản lý sử dụng quỹ đất, quỹ nhà để lại từ các dự án tại Hà Nội trong giai đoạn 2002-2014 cho thấy hàng loạt sai phạm của Hà Nội.
Sai phạm tài chính đất đai hơn 1.500 tỷ
Qua thanh tra nghĩa vụ tài chính tại 38 dự án nhà ở, khu đô thị trên địa bàn, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện một số sai phạm về tài chính đất đai, với tổng số tiền lên tới khoảng 1.562 tỷ đồng.
Điều đáng nói là có hàng loạt ông lớn xuất hiện trong danh mục các dự án vi phạm trong thực hiện nghĩa vụ tài chính như: Mường Thanh, HUD, HANDICO, Viglacera, Công ty CP Hà Đô, Tổng công ty Xây dựng Hà Nội,...
Cụ thể, vi phạm phổ biến tại các dự án được cơ quan thanh tra phát hiện là tính tiền sử dụng đất dự án không đúng vị trí quy hoạch, tính chưa đúng và chủ đầu tư chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính đất đai, chủ đầu tư điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng,... nhưng không thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với phần diện tích tăng thêm gây thất thoát ngân sách nhà nước.
 |
| Khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ là một trong 38 dự án có nhiều tồn tại về tài chính. |
Ngoài ra, số tiền sai phạm do tính chưa đúng, chưa đủ nghĩa vụ tài chính đất đai, và chủ đầu tư chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính được cơ quan thanh tra xác định là hơn 611 tỷ đồng.
Có 21 dự án, nhà ở thuộc diện này, trong đó có các dự án Khu nhà ở để bán tại Sài Đồng, Long Biên do Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà Hà Nội (HANDICO) đầu tư với số tiền được xác định 22 tỷ đồng; dự án chung cư 18 tầng giai đoạn 1 tại 671 Hoàng Hoa Thám do Tổng công ty Viglacera đầu tư với số tiền hơn 37 tỷ đồng; dự án Khu đô thị mới Việt Hưng - Long Biên do Tổng công ty Phát triển Nhà và Đô thị đầu tư với số tiền khoảng 44 tỷ đồng,...
Dự án có số tiền vi phạm cao nhất do chưa tính đúng, tính đủ nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư là tổ hợp đa năng 28 tầng, thuộc dự án Dự án làng quốc tế Thăng Long, do Tổng công ty xây dựng Hà Nội đầu tư, với số tiền ước tính hơn 247 tỷ đồng.
Quá trình thanh tra 38 dự án cũng phát hiện có nhiều dự án chủ đầu tư đã điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng nhưng không thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với phần diện tích tăng thêm, gây thất thu ngân sách nhà nước với số tiền tạm xác định khoảng 205 tỷ đồng.
Trong số này có các DN hàng đầu trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản như: dự án Khu đô thị mới Dịch Vọng do Công ty CP phát triển đô thị Từ Liêm đầu tư; dự án nhà ở cao tầng ô đất CT2, khu đô thị mới Trung Văn do Công ty CP BĐS Viettel đầu tư; dự án khu đô thị Xa La do DNTN xây dựng số 1 Điện Biên đầu tư,...
 |
| Hà Nội phải chấn chỉnh các vi phạm trong quản lý nhà, đất. |
Thu - chi tùy tiện
Một số sai phạm khác liên quan đến tài chính đất đai cũng được cơ quan thanh tra kết luận, như Sở Tài chính Hà Nội là đơn vị không có chức năng thu, quản lý nguồn thu ngân sách nhưng đã thực hiện việc thu, quản lý và sử dụng các khoản thu với số tiền lên tới 2.955 tỷ đồng, bao gồm tiền sử dụng đất, tiền chênh lệch giữa giá bán nhà và giá thành xây dựng, khoản thu từ bán nhà chung cư của các dự án nhà ở, khu đô thị trên địa bàn.
Đồng thời, UBND thành phố cho phép sử dụng nguồn thu này từ tài khoản tạm giữ của Sở Tài chính để chi trả hoàn vốn điều lệ Quỹ đầu tư phát triển thành phố 400 tỷ đồng, Quỹ phát triển đất thành phố 215 tỷ đồng, chi hoàn trả kinh phí bảo trì 44,9 tỷ đồng là không đúng chức năng, đúng quy định về quản lý ngân sách.
Kết luận thanh tra cũng cho thấy sự buông lỏng việc quản lý tài sản thuộc sở hữu nhà nước. Theo quy định chủ đầu tư phải nộp lại một phần quỹ đất cho nhà nước. Thế nhưng, số liệu báo cáo của thành phố cho thấy, trong số 204 dự án được cấp phép đầu tư, có 84 dự án phải trích nộp quỹ đất, quỹ nhà cho nhà nước, trong đó có 61 dự án phải giao vào quỹ đất 71,55 ha, 23 dự án phải bàn giao cho quỹ nhà 90.859 m2 sàn. Nhưng đối chiếu với các quyết định đầu tư từng dự án, cơ quan thanh tra lại xác định có 112 dự án phải bàn giao đất, và diện tích nhà ở theo quy định, tăng 28 dự án. Hơn nữa, nhiều chủ đầu tư đã không bàn giao quỹ nhà, quỹ đất theo đúng quy định.
“Việc sử dụng nguồn lực quỹ nhà, quỹ đất từ 38 dự án bàn giao đã không tuân thủ quy định pháp luật, gây thất thoát ngân sách nhà nước”, theo Thanh tra Chính phủ.
Đáng lưu ý, tại dự án khu nhà ở để bán Sài Đồng do Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà Hà Nội đầu tư, TP. Hà Nội lại bỏ tiền ra mua lại 30% quỹ nhà mà chủ đầu tư phải giao nộp theo quy định.
Hơn nữa, theo Thanh tra Chính phủ, việc sử dụng 20% quỹ đất từ các dự án bàn giao lại cũng có nhiều sai phạm, nhiều diện tích đất được giao lại cho chủ đầu tư xây nhà ở kinh doanh là không đúng pháp luật. Quỹ đất sạch các dự án bàn giao lại được thành phố giao lại cho DN xây nhà để bán là vi phạm luật đất đai.
Cụ thể, quỹ đất 20% (7.269 m2) tại Khu đô thị Cổ Nhuế được giao lại cho Công ty CP đầu tư xây dựng Vinaconex-PVC xây dựng để bán cho cán bộ, công chức; quỹ đất 20% tại dự án Khu đô thị Nam Thăng Long (Ciputra) được giao cho Công ty CP Lạc Hồng (5.014 m2),...
Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình yêu cầu Chủ tịch UBND TP. Hà Nội có biện pháp chấn chỉnh những tồn tại, khuyết điểm trong công tác quản lý đầu tư xây dựng theo quy hoạch; kiểm tra lại các dự án chủ đầu tư vi phạm quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng, có biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật.