Ngày 13/8 tới, Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội sẽ mở phiên tòa xét xử sơ thẩm bị cáo Lại Hồng Thái, sinh năm 1980, nguyên Giám đốc Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB), Chi nhánh Nguyễn Huệ về tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” theo quy định tại Điều 206, khoản 4-Bộ luật Hình sự năm 2015.
Hội đồng xét xử gồm 3 người: 1 thẩm phán, 2 hội thẩm nhân dân. Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 4 ngày.
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân thành phố Hà Nội, bị cáo Lại Hồng Thái được Tổng Giám đốc Ngân hàng VIB bổ nhiệm chức vụ Giám đốc Ngân hàng VIB, Chi nhánh Nguyễn Huệ (nay là Ngân hàng VIB, Chi nhánh Văn Phú) từ ngày 11/6/2013-20/7/2015.
Trong thời gian quản lý, điều hành Ngân hàng VIB, Chi nhánh Nguyễn Huệ, Lại Hồng Thái đã trực tiếp nhận 68 hồ sơ đề nghị vay vốn của khách hàng rồi chỉ đạo các nhân viên là Nguyễn Thị Hoàng Yến, Trần Ngọc Hoàng, Trần Thị Hoài và Tưởng Việt Anh lập hồ sơ tín dụng cho khách hàng là cá nhân vay vốn dưới hình thức vay tiêu dùng, tài sản thế chấp bằng quyền sử dụng đất. Trong số 68 hồ sơ cấp tín dụng này, có 59 hồ sơ mắc sai phạm.
Cụ thể, Thái chỉ đạo nhân viên tự lập các tài liệu báo cáo thẩm định, tờ trình thẩm định, hợp đồng khế ước, hợp đồng thể chấp và biên bản thẩm định giá theo biểu mẫu do Thái gửi để đảm bảo hồ sơ đầy đủ thủ tục.
Các báo cáo thẩm định giá và biên bản thẩm định giá đều thể hiện tổ định giả sử dụng phương pháp so sánh để tiến hành thẩm định giá của tài sản bảo đảm.
Mặc dù vậy, Thái chỉ đạo, yêu cầu Yến, Hoàng, Hoài không cần đi khảo sát thực trạng của tài sản bảo đảm, không cần đi khảo sát giá của các tài sản so sánh mà chỉ dựa vào khung giá đất do Ngân hàng VIB quy định để tự đưa ra giá của 3 tài sản so sánh tương tự gần bằng giá Ngân hàng VIB quy định, từ đó kết luận giá của tài sản bảo đảm.
Thái hướng dẫn Yến, Hoài, Hoàng căn cứ vào độ rộng của mặt đường đến tài sản bảo đảm ghi trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và khung giá đất tại khu vực có tài sản đảm bảo do Ngân hàng VIB quy định để tự đưa ra mức giá của tài sản bảo đảm phù hợp với số tiền vay vốn của khách hàng sao cho số tiền vay vốn (thường là 500 triệu đồng) không vượt quá 70% giá trị của tài sản bảo đảm.
Đối với các thông tin về tài sản so sánh, Thái chỉ đạo các nhân viên tự đưa ra mức giá của tài sản so sánh sao cho tương tự với giá trị của tài sản bảo đảm. Do vậy, kết quả định giá do Lại Hồng Thái chỉ đạo đưa ra cao hơn gấp nhiều lần giá trị thực của tài sản bảo đảm.
Quá trình điều tra, bị cáo Lại Hồng Thái không thừa nhận hành vi phạm tội. Viện Kiểm sát đã căn cứ vào lời khai các nhân viên tại chi nhánh ngân hàng, lời khai của các khách hàng đứng tên vay vốn, chứng thư thẩm định giá và kết quả định giá tài sản đảm bảo của Hội đồng định giá trong tố tụng hình sự… từ đó xác định bị cáo Thái đã thực hiện hành vi nâng khống giá trị tài sản đảm bảo lên nhiều lần để có thể giải ngân cho khách hàng ở mức cao nhất, theo thẩm quyền xét duyệt tối đa của Giám đốc chi nhánh là 500 triệu đồng.
Theo kết quả định giá của Hội đồng định giá trong tố tụng hình sự thì tổng giá trị 59 tài sản đảm bảo trong 59 hợp đồng tín dụng tại thời điểm cho vay là hơn 7,6 tỷ đồng, Thái đã nâng khống giá trị lên thành hơn 43 tỷ đồng (nâng khống trung bình lên 5,6 lần) để cho vay tổng số tiền 25,7 tỷ đồng.
Các khách hàng sau khi được giải ngân chi trả tiền gốc, lãi trong thời gian rất ngắn sau đó không thực hiện việc trả nợ gốc và lãi theo kỳ hạn quy định trong hợp đồng, giá trị tài sản đảm bảo không đủ đảm bảo phần vốn vay, làm thiệt hại cho Ngân hàng VIB hơn 13 tỷ đồng.
Đối với một số nhân viên của VIB Chi nhánh Nguyễn Huệ có liên quan đến vụ án này, cơ quan điều tra xác định họ làm theo sự chỉ đạo của Lại Hồng Thái, bản thân không được hưởng lợi ích vật chất từ việc đề xuất và giải ngân các hợp đồng cho vay.
Xét thấy không cần thiết phải xử lý hình sự nên Cơ quan điều tra đã có văn bản kiến nghị Ngân hàng VIB xử lý các nhân viên này theo quy định./.
