Nghi vấn dấu hiệu bất thường các gói thầu y tế Hải Dương “duyệt” cho Cty Gia Vũ, Phương Đông, Bách Thảo?

Các nhà thầu lần lượt trúng thầu “sát giá” có bất thường?

Sau sự việc xảy ra tại CDC Hà Nội, việc mua sắm thiết bị y tế tại nhiều địa phương được dư luận đặc biệt quan tâm. Tại Sở y tế Hải Dương, ngoài gói thầu cung ứng trang thiết bị y tế phục vụ phòng chống dịch COVID-19 trị giá 9,4 tỷ đồng, nhiều gói thầu trước đó cũng khiến dư luận đặt ra nghi vấn có dấu hiệu bất thường.

Nghi vấn của dư luận không phải không có cơ sở khi một nhà thầu từng nhiều lần tham dự và trúng nhiều gói thầu. Điển hình như Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Gia Vũ (Công ty Gia Vũ) mới đây được Sở Y tế tỉnh Hải Dương chỉ định thầu gói cung ứng trang thiết bị y tế phòng dịch trị giá hơn 9,4 tỷ đồng. Cách đó vài tháng, Gia Vũ liên danh cùng Công ty TNHH Thiết bị y tế Phương Đông (Cty Phương Đông) trúng thầu gói Cung ứng trang thiết bị y tế cơ bản cho các cơ sở y tế công lập thuộc Sở Y tế Hải Dương năm 2019 có giá hơn 117 tỷ đồng.

Đầu năm 2019, Sở Y tế tỉnh Hải Dương vừa công bố kết quả lựa chọn nhà thầu của 4 gói thầu trong 7 gói thầu thuộc Dự án Mua sắm trang thiết bị y tế cơ bản cho các cơ sở y tế công lập thuộc Sở, Công ty Gia Vũ cũng là đơn vị trúng thầu Gói thầu Mua trang thiết bị y tế khác (gồm 10 hạng mục thiết bị) với giá trúng thầu là 42,099 tỷ đồng (giá gói thầu là 45,147 tỷ đồng).

Ngoài ra, Công ty TNHH Đầu tư Thương mại và Dịch vụ kỹ thuật Bách Thảo (Công ty Bách Thảo) trúng 2 gói thầu với tổng giá trúng thầu của cả hai gói thầu này là 133,089 tỷ đồng gồm gói thầu 06 mua máy xét nghiệm với giá trúng thầu là 55,209 tỷ đồng (giá gói thầu là 55,23 tỷ đồng) và gói thầu số 04 mua máy chụp Xquang, với giá trúng thầu là 77,88 tỷ đồng (giá gói thầu là 77,957 tỷ đồng).

Liên danh Xuân Phát - Y tế Hải Phòng đã trúng Gói thầu Mua máy siêu âm chẩn đoán và máy đo chức năng cơ thể với giá trúng thầu là 22,975 tỷ đồng (giá gói thầu là 22,996 tỷ đồng).

Đáng chú ý, tại 4 gói thầu trên, ngoài 2 nhà thầu là Công ty CP Thiết bị công nghệ Hà Nội và Công ty CP Thiết bị y tế Đại Dương liên tiếp trượt thầu, thì 3 nhà thầu còn lại, mỗi nhà thầu đều có ít nhất 1 lần trúng thầu, 1 lần trượt thầu (Công ty Bách Thảo; Công ty Gia Vũ và Liên danh Xuân Phát - Y tế Hải Phòng). Tuy nhiên, tại những gói thầu trên, điều đáng chú ý tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước không cao, “trúng thầu sát giá”.

Để làm rõ nghi vấn bất thường liên quan đến các gói thầu tại Sở Y tế Hải Dương, PV Kiến Thức đã có cuộc trao đổi với Giám đốc Sở y tế tỉnh Hải Dương Phạm Mạnh Cường.

Giám đốc Sở y tế tỉnh Hải Dương cho biết, phòng chống dịch tại tỉnh Hải Dương cũng như tại nhiều tỉnh, thành khác thực hiện theo chỉ đạo của Trung ương kiểm soát tình hình dịch bệnh.

Liên quan đến đầu tư thiết bị vật tư y tế, ông Phạm Mạnh Cường cho biết, Sở Y tế Hải Dương cũng được tỉnh cho đầu tư gói Cung ứng trang thiết bị y tế phục vụ phòng chống dịch bệnh viêm phổi cấp do virus Corona (nCov) trị giá hơn 9,4 tỷ đồng.

“Gói thầu mua thiết bị phòng chống dịch bệnh trị giá 9,4 tỷ đồng gồm 10 máy thở do hãng Dragerwek của Đức sản xuất, 10 máy hút dịch, 10 máy monitor, 15 bình phun hóa chất khử khuẩn của Nhật để phục vụ công tác phòng chống dịch COVID-19. Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Gia Vũ là nhà thầu được chỉ định thầu gói thầu này”, ông Cường thông tin và cho biết, gói thầu này không phải là tự Sở y tế được làm mà phải được sự chỉ đạo và cho phép của Bí thư Tỉnh ủy và Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương.

Nói về việc Công ty Gia Vũ từng liên danh với Công ty TNHH Thiết bị y tế Phương Đông đã trúng thầu gói Cung ứng trang thiết bị y tế cơ bản cho các cơ sở y tế công lập thuộc Sở Y tế Hải Dương năm 2019 có giá trị hơn 117 tỷ đồng, ông Phạm Mạnh Cường cho hay: “Sở đánh giá về hồ sơ của nhà thầu qua Trung tâm Tư vấn và Dịch vụ tài chính tỉnh Hải Dương của Sở Tài Chính Hải Dương. “Hồ sơ phải đảm bảo thì sở chấm điểm hồ sơ và chấm điểm kỹ thuật”, ông Phạm Văn Cường cho biết.

Đề cập đến dự án Mua trang thiết bị y tế cơ bản cho các cơ sở y tế công lập thuộc sở y tế Hải Dương năm 2019 có sự tham gia của 4 nhà thầu như phản ánh ở trên, Giám đốc Sở Y tế Hải Dương khẳng định, việc đấu thầu các gói thầu Sở Y tế đã rất cẩn thận và phải thuê Trung tâm Tư vấn và Dịch vụ tài chính tỉnh Hải Dương của Sở Tài chính Hải Dương và phải thực hiện theo các quy định của Luật Đấu thầu và các quy định của pháp luật.

“Các nhà thầu lớn họ đều có chiến lược của họ. Ví dụ như quy định một đơn vị được phép đấu thầu phải có 3 năm hoạt động, mới vào không được thầu ngay. Khi đấu thầu, chấm điểm năng lực nhà thầu bao gồm uy tín, năng lực tổng hợp, khả năng cung ứng hàng hóa, chất lượng hàng hóa, bảo hành, bảo dưỡng, bảo trì sau khi hoạt động”, ông Phạm Mạnh Cường cho biết.

Nói về việc trong 4 gói thầu thuộc dự án Mua trang thiết bị y tế cơ bản cho các cơ sở y tế công lập thuộc sở y tế Hải Dương năm 2019, tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách không lớn, ông Phạm Mạnh Cường cho biết, nhà thầu đấu thầu thế nào đều có chiến lược riêng.

“Những đơn vị trúng thầu là những đơn vị khẳng định được uy tín và năng lực cao hơn các đơn vị khác nhưng phải đúng theo quy định của luật Đấu thầu. Theo quy định, vượt giá là không được nhưng không có quy định về trần dưới. Việc đưa ra mức giá trần dưới thuộc chiến lược của nhà thầu họ đánh giá năng lực của họ. Sở Y tế luôn quan tâm đến chất lượng thiết bị và chủ yếu là các thiết bị của Mỹ, Đức và ít nhất cũng phải của Nhật”, ông Phạm Mạnh Cường cho biết.

Trao đổi với PV Kiến Thức, luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, trường hợp thanh tra kiểm tra các gói thầu theo hình thức đấu thầu mà thấy các đơn vị tham gia đấu thầu được trúng thầu theo mức giá rất thấp và lần lượt từng đơn vị kế tiếp nhau trúng thầu thì rõ ràng là bất thường, có dấu hiệu thông thầu.

“Việc này khiến dư luận hoài nghi về các đơn vị này là sân sau, là bình phong để thực hiện hành vi thông thầu, cấu kết với nhau để trục lợi. Vấn đề này cơ quan chức năng sẽ xác minh làm rõ hồ sơ, trình độ tự thủ tục tham gia đấu thầu.” – luật sư Cường cho hay.

Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn thi hành quy định rất rõ về căn cứ tổ chức đấu thầu, hồ sơ mời thầu, trình tự thủ tục tham gia dự thầu, tổ chức đấu thầu, đàm phán ký kết hợp đồng và thực hiện hợp đồng. Pháp luật cũng dự liệu các điều cấm trong hoạt động đấu thầu và người vi phạm sẽ bị xem xét trách nhiệm pháp lý.

Cụ thể, tại điều 89, trong các hành vi bị cấm trong đấu thầu nêu rõ việc thông thầu bao gồm các hành vi như thỏa thuận về việc rút khỏi việc dự thầu hoặc rút đơn dự thầu được nộp trước đó để một hoặc các bên tham gia thỏa thuận thắng thầu; Thỏa thuận để một hoặc nhiều bên chuẩn bị hồ sơ dự thầu cho các bên tham dự thầu để một bên thắng thầu…

Để giảm thiểu các hoạt động cạnh tranh không lành mạnh, thông thầu, tại điều 6 Luật đấu thầu cũng quy định bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu như sau: Nhà thầu nộp hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển phải độc lập về pháp lý và độc lập về tài chính với các nhà thầu tư vấn lập hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển; đánh giá hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển; thẩm định kết quả mời quan tâm, kết quả sơ tuyển.

Nhà thầu tham dự thầu phải độc lập về pháp lý và độc lập về tài chính với các bên sau đây: Chủ đầu tư, bên mời thầu; Các nhà thầu tư vấn lập, thẩm tra, thẩm định hồ sơ thiết kế, dự toán; lập, thẩm định hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu; đánh giá hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất; thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu đó; Các nhà thầu khác cùng tham dự thầu trong một gói thầu đối với đấu thầu hạn chế…

Tại điều 222 Bộ luật hình sự năm 2015 cũng quy định những hành vi vi phạm quy định về đấu thầu sau đây mà gây thiệt hại đến tài sản của nhà nước từ 100.000.000 đồng trở lên hoặc dưới 100.000.000 đồng mà đã bị xử lý kỷ luật mà còn vi phạm thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự Với mức hình phạt từ 01 năm tù đến 20 năm tù.

Cụ thể, có các hành vi như can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu; Thông thầu; Gian lận trong đấu thầu; Cản trở hoạt động đấu thầu; Vi phạm quy định của pháp luật về bảo đảm công bằng, minh bạch trong hoạt động đấu thầu; Chuyển nhượng thầu trái phép…