Liên quan đến vụ việc ông Huỳnh Văn Nén (huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận) ngồi tù oan lên tới 17 năm 5 tháng, dự kiến ngày 3/12, TAND tỉnh Bình Thuận sẽ tổ chức công khai xin lỗi ông Huỳnh Văn Nén trong cả hai vụ án mà ông bị kết tội oan. Đó là vụ “Vườn điều” (ông Nén bị kết án năm năm) và vụ bà Lê Thị Bông bị sát hại mà ông Nén bị kết án chung thân và bị giam đến 17 năm 5 tháng 5 ngày. Dư luận quan tâm với thời gian ngồi tù oan hơn 15 năm, ông Huỳnh Văn Nén sẽ được bồi thường ra sao, căn cứ trên quy định nào của pháp luật để bồi thường và đơn vị nào sẽ chịu trách nhiệm bồi thường cho ông Nén?
 |
| Ông Huỳnh Văn Nén (ảnh báo Lao động). |
PV Kiến Thức đã có cuộc trao đổi với Luật sư Nguyễn Hồng Thái, Giám đốc Công ty luật quốc tế Hồng Thái và đồng nghiệp về những vấn đề trên.
Luật sư Nguyễn Hồng Thái nhận định, căn cứ Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2009, Nghị định số 16/2010/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư liên tịch số 05/2012/TTLT-VKSNDTC-TANDTCBCA-BTP-BQP-BTC-BNN và PTNT (giữa Viện KSND tối cao, TAND tối cao, Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) các thiệt hại được bồi thường như sau:
Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm; thiệt hại do thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút; thiệt hại do tổn thất về tinh thần; thiệt hại về vật chất do bị tổn hại về sức khỏe; tài sản bị thu giữ, tạm giữ, kê biên, tịch thu...
Luật sư Thái dẫn luật theo Điều 46 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, về thiệt hại do thu nhập thực tế bị mất của ông Nén.
“Nếu có thu nhập thường xuyên nhưng không ổn định thì được xác định căn cứ vào thu nhập trung bình trong ba tháng liền kề trước khi thiệt hại xảy ra. Nếu thu nhập không ổn định và không có cơ sở xác định cụ thể hoặc thu nhập có tính chất thời vụ thì áp dụng mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại tại địa phương. Trường hợp không xác định được thu nhập trung bình, khi đó số tiền bồi thường được xác định theo mức lương tối thiểu tại thời điểm giải quyết bồi thường. Đối với khoản bồi thường về tinh thần, theo Điều 47 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, mỗi ngày tù giam oan được bồi thường ba ngày lương tối thiểu. Như vậy, mức bồi thường cho hơn 17 năm ngồi tù oan của ông Huỳnh Văn Nén cần phải được tính toán hết sức chi tiết cụ thể”, Luật sư Thái cho biết.
“Gia đình ông Huỳnh Văn Nén cần nhờ luật sư tính toán số tiền bồi thường, sau đó làm đơn yêu cầu Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận phải bồi thường xứng đáng cho những tổn thất mà cả gia đình ông phải gánh chịu suốt quãng thời gian trên 17 năm qua. Nếu không thỏa thuận được mức bồi thường, bản thân ông Nén có thể khởi kiện ra tòa”, Luật sư Thái cho biết.
Nói về việc tại phiên xử lần hai vụ án “Vườn điều” ngày 11/3/2005, tại tòa ông Nén cho rằng sở dĩ mình nhận tội giết chết bà Bông và khai ra cho gia đình bên vợ trong vụ án “Vườn điều” là do bị điều tra viên Cao Văn Hùng nhiều lần dùng nhục hình, bức cung để buộc khai nhận. Phiên tòa lúc đó cũng có mặt điều tra viên Cao Văn Hùng. Khi HĐXX yêu cầu bị cáo chứng minh, ông Nén rời khỏi vành móng ngựa, cởi áo ném xuống nền và quay đi quay lại nhiều lần chỉ những vết sẹo đã mờ trên cơ thể khẳng định đã bị điều tra viên đánh đập. Dư luận cho rằng nếu có việc dùng nhục hình, ép cung thì sẽ xử lý những cá nhân dùng nhục hình, ép cung ông Nén ra sao?
Luật sư Thái nhìn nhận “Nếu sai thì chắc chắn phải xử lý phải xem quy trách nhiệm cho từng cá nhân để xác định mức độ sai phạm xem có bức cung, nhục hinh hay không? Có nghĩa là, các cơ quan chức năng phải tìm nguyên nhân oan sai”.
Theo hồ sơ vụ án, ông Huỳnh Văn Nén bị khởi tố điều tra về hai tội danh “Giết người” và “Cướp tài sản” trong vụ án giết bà Lê Thị Bông vào ngày 23/4/1998 ở huyện Hàm Tân và bị bắt vào ngày 17/5/1998. Khi đang bị bắt giữ, ông Nén khai ra vụ án giết bà Dương Thị Mỹ (kỳ án vườn điều) cùng với 9 người khác trong gia đình mình (xảy ra trước đó nhiều năm - ngày 18/3/1993 tại huyện Hàm Tân). Ngày 31/8/2000, ông Huỳnh Văn Nén bị TAND tỉnh Bình Thuận xử phạt chung thân trong vụ án giết bà Lê Thị Bông; còn vụ giết hại bà Dương Thị Mỹ, ông Nén lãnh án 6 năm tù và 9 người thân khác cũng bị tù tội.
Tuy nhiên đến năm 2005, vụ giết bà Dương Thị Mỹ đã được xác định oan sai và 9 người thân của ông Nén đã được nhà nước bồi thường. Riêng ông Nén vẫn phải tiếp tục kêu oan trong vụ án giết hại bà Lê Thị Bông. Đến tháng 10/2014, VKSND Tối cao kháng nghị hủy án ông Huỳnh Văn Nén sát hại bà Lê Thị Bông vì có quá nhiều sai sót, mâu thuẫn trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử. Tính đến thời điểm được tạm cho tại ngoại để chữa bệnh vào chiều 22/10/2015, ông Huỳnh Văn Nén đã ngồi tù hơn 17 năm 5 tháng.