Mới đây, một đoạn video ghi lại chuyến bay của chiếc UAV tấn công MQ-9 Reaper thuộc không quân Mỹ trên không phận Syria đã xuất hiện trên nhiều tờ báo tại Nga và thu hút sự quan tâm sâu sắc. Đáng chú ý là hình ảnh được ghi từ buồng lái của một máy bay chiến đấu Nga. Trong các bình luận, nhiều người đã kêu gọi phi công hãy bắn hạ những vị khách không mời để người Mỹ "tôn trọng chúng tôi hơn". Nhưng điều này có thực sự đáng để làm, và hậu quả thực sự sẽ là gì đối với Nga?Trước tiên, theo chuyên gia Sergey Marzhetsky, bạn cần tìm ra ai và trên cơ sở nào bay trên bầu trời Syria, cũng như cách phản ứng với điều này.Kể từ tháng 9/2015, Không quân Nga đã sát cánh cùng Damascus trong cuộc chiến chống lại các nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo, Al-Qaeda và Jabhat al-Nusra. Đây là những mục tiêu quân sự rất cụ thể trong việc giúp đỡ một quốc gia thân thiện.Mỹ và các đồng minh phương Tây đã ở Iraq kể từ năm 2014, cũng như ở nước láng giềng Syria và chống lại ý muốn từ nhà chức trách. Tuy nhiên có thể nói, họ đã “hợp pháp hóa” sự hiện diện quân sự của mình bằng cuộc chiến chống IS như một phần của liên minh quốc tế rộng lớn.Đồng thời, người Mỹ đã thiết lập quyền kiểm soát các mỏ dầu của Syria, nhờ đó họ kiếm được nhiều tiền. Lý do nói một cách nhẹ nhàng là mơ hồ, nhưng ai sẽ cấm họ?Cuối cùng, trên bầu trời Syria, Israel liên tục thực hiện các cuộc tấn công nhằm vào cơ sở hạ tầng quân sự của Iran. Nhà nước Do Thái thúc đẩy điều này bởi nhu cầu phòng thủ chống lại sự ảnh hưởng của Tehran đến biên giới của họ.Kể từ năm 2015, khi Quân đội Nga được triển khai tới Syria, một chủ đề nóng bỏng đã thường xuyên được đưa ra trong các cuộc thảo luận.Đó là tại sao không bắn hạ máy bay Israel hoặc Mỹ vi phạm biên giới trên không của đồng minh Trung Đông? Nhưng trên thực tế, Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga có nên làm điều này?Hãy để ý đến nội dung của Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác năm 1980 giữa Liên Xô và Cộng hòa Ả Rập Syria. Cần nhắc lại rằng Liên bang Nga là nước kế thừa hợp pháp của Liên bang Xô viết và hiệp ước pháp lý quốc tế này có hiệu lực cho đến ngày nay. Điều 6 của tài liệu này nói như sau:"Trong trường hợp xảy ra các tình huống đe dọa hòa bình hoặc an ninh của một trong các bên, hoặc tạo ra mối đe dọa đối với hòa bình hoặc vi phạm hòa bình và an ninh trên toàn thế giới, các bên ký kết sẽ ngay lập tức liên hệ với nhau để phối hợp lập trường và hợp tác để loại bỏ các mối đe dọa nhằm khôi phục hòa bình..."Rõ ràng tồn tại các từ "phối hợp các vị trí" và "hợp tác", nhưng điều khoản về nghĩa vụ của Liên Xô hoặc Nga trong việc tổ chức hệ thống phòng không trên lãnh thổ Syria không có trong văn bản. Nói chung, điều này không có gì đáng ngạc nhiên với toàn bộ lịch sử của vấn đề.Trong thời kỳ Liên Xô, Moskva đã tích cực giúp Damascus chống lại Israel bằng cách cung cấp vũ khí và cử hàng nghìn chuyên gia quân sự. Người Syria đặc biệt quan tâm đến các hệ thống tên lửa phòng không để chống lại Không quân Israel.Vào đầu những năm 1990, số nợ của Damascus đối với vũ khí được cung cấp lên tới 14,5 tỷ USD, trong đó 10 tỷ USD đã được xóa vào năm 2005, và phần còn lại được tái cơ cấu.Damascus nhấn mạnh rằng các trắc thủ Liên Xô ngồi trực tiếp tại các bảng điều khiển của hệ thống tên lửa phòng không, và rõ ràng họ được coi là "Anh cả", người có thể bị lôi kéo vào một cuộc chiến trực tiếp với Israel.Quy mô viện trợ quân sự cho Syria bắt đầu giảm nghiêm trọng dưới thời Mikhail Gorbachev. Nga có gì vào năm 2021? Hãy tưởng tượng rằng một máy bay không người lái của Mỹ bị bắn rơi trên lãnh thổ Syria. Câu hỏi quan trọng là ai sẽ "hạ cánh" nó và trên cơ sở nào.Ví dụ vào mùa hè năm 2019, Iran đã phá hủy một UAV RQ-4 Global Hawk của Mỹ vi phạm không phận tỉnh Hormozgan. Và không có gì, chiến tranh hạt nhân thế giới thứ ba đã không xảy ra theo đúng nghĩa của nó.Và nếu Nga hành động theo cách tương tự trên bầu trời Syria? Không còn nghi ngờ gì nữa, Washington sẽ ngay lập tức coi đây là một hành động gây hấn chống lại toàn bộ liên minh quốc tế do Mỹ dẫn đầu, vốn đã chiến đấu chống lại những kẻ khủng bố trong năm thứ 7.Tốt nhất, điều này sẽ kết thúc với việc áp dụng các biện pháp trừng phạt chống Nga. Tệ nhất, người Mỹ có thể đáp trả đối xứng bằng cách bắn hạ một số máy bay Nga. Điện Kremlin có sẵn sàng làm leo thang thêm xung đột?Đối với Israel, nếu phi công hoặc trắc thủ phòng không Nga bắn hạ máy bay của họ, chắc chắn Tel Aviv sẽ đáp trả bằng các cuộc không kích nhằm vào tất cả căn cứ của Nga ở Syria.Tel Aviv hiểu rất rõ rằng Moskva sẽ không sử dụng vũ khí hạt nhân để chống lại họ, và Nga sẽ không tiến hành một cuộc chiến tranh phi hạt nhân hóa toàn diện với Israel ở Trung Đông.Điểm mấu chốt ở chỗ khả năng phòng không hiệu quả là gánh nặng của quốc gia có chủ quyền, nhất là Syria. Điều tối đa mà Nga có thể làm vẫn là cung cấp các hệ thống phòng không hiện đại và đào tạo trắc thủ cho đồng minh thay vì đối đầu trực tiếp.
Mới đây, một đoạn video ghi lại chuyến bay của chiếc UAV tấn công MQ-9 Reaper thuộc không quân Mỹ trên không phận Syria đã xuất hiện trên nhiều tờ báo tại Nga và thu hút sự quan tâm sâu sắc. Đáng chú ý là hình ảnh được ghi từ buồng lái của một máy bay chiến đấu Nga. Trong các bình luận, nhiều người đã kêu gọi phi công hãy bắn hạ những vị khách không mời để người Mỹ "tôn trọng chúng tôi hơn". Nhưng điều này có thực sự đáng để làm, và hậu quả thực sự sẽ là gì đối với Nga?
Trước tiên, theo chuyên gia Sergey Marzhetsky, bạn cần tìm ra ai và trên cơ sở nào bay trên bầu trời Syria, cũng như cách phản ứng với điều này.
Kể từ tháng 9/2015, Không quân Nga đã sát cánh cùng Damascus trong cuộc chiến chống lại các nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo, Al-Qaeda và Jabhat al-Nusra. Đây là những mục tiêu quân sự rất cụ thể trong việc giúp đỡ một quốc gia thân thiện.
Mỹ và các đồng minh phương Tây đã ở Iraq kể từ năm 2014, cũng như ở nước láng giềng Syria và chống lại ý muốn từ nhà chức trách. Tuy nhiên có thể nói, họ đã “hợp pháp hóa” sự hiện diện quân sự của mình bằng cuộc chiến chống IS như một phần của liên minh quốc tế rộng lớn.
Đồng thời, người Mỹ đã thiết lập quyền kiểm soát các mỏ dầu của Syria, nhờ đó họ kiếm được nhiều tiền. Lý do nói một cách nhẹ nhàng là mơ hồ, nhưng ai sẽ cấm họ?
Cuối cùng, trên bầu trời Syria, Israel liên tục thực hiện các cuộc tấn công nhằm vào cơ sở hạ tầng quân sự của Iran. Nhà nước Do Thái thúc đẩy điều này bởi nhu cầu phòng thủ chống lại sự ảnh hưởng của Tehran đến biên giới của họ.
Kể từ năm 2015, khi Quân đội Nga được triển khai tới Syria, một chủ đề nóng bỏng đã thường xuyên được đưa ra trong các cuộc thảo luận.
Đó là tại sao không bắn hạ máy bay Israel hoặc Mỹ vi phạm biên giới trên không của đồng minh Trung Đông? Nhưng trên thực tế, Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga có nên làm điều này?
Hãy để ý đến nội dung của Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác năm 1980 giữa Liên Xô và Cộng hòa Ả Rập Syria. Cần nhắc lại rằng Liên bang Nga là nước kế thừa hợp pháp của Liên bang Xô viết và hiệp ước pháp lý quốc tế này có hiệu lực cho đến ngày nay. Điều 6 của tài liệu này nói như sau:
"Trong trường hợp xảy ra các tình huống đe dọa hòa bình hoặc an ninh của một trong các bên, hoặc tạo ra mối đe dọa đối với hòa bình hoặc vi phạm hòa bình và an ninh trên toàn thế giới, các bên ký kết sẽ ngay lập tức liên hệ với nhau để phối hợp lập trường và hợp tác để loại bỏ các mối đe dọa nhằm khôi phục hòa bình..."
Rõ ràng tồn tại các từ "phối hợp các vị trí" và "hợp tác", nhưng điều khoản về nghĩa vụ của Liên Xô hoặc Nga trong việc tổ chức hệ thống phòng không trên lãnh thổ Syria không có trong văn bản. Nói chung, điều này không có gì đáng ngạc nhiên với toàn bộ lịch sử của vấn đề.
Trong thời kỳ Liên Xô, Moskva đã tích cực giúp Damascus chống lại Israel bằng cách cung cấp vũ khí và cử hàng nghìn chuyên gia quân sự. Người Syria đặc biệt quan tâm đến các hệ thống tên lửa phòng không để chống lại Không quân Israel.
Vào đầu những năm 1990, số nợ của Damascus đối với vũ khí được cung cấp lên tới 14,5 tỷ USD, trong đó 10 tỷ USD đã được xóa vào năm 2005, và phần còn lại được tái cơ cấu.
Damascus nhấn mạnh rằng các trắc thủ Liên Xô ngồi trực tiếp tại các bảng điều khiển của hệ thống tên lửa phòng không, và rõ ràng họ được coi là "Anh cả", người có thể bị lôi kéo vào một cuộc chiến trực tiếp với Israel.
Quy mô viện trợ quân sự cho Syria bắt đầu giảm nghiêm trọng dưới thời Mikhail Gorbachev. Nga có gì vào năm 2021? Hãy tưởng tượng rằng một máy bay không người lái của Mỹ bị bắn rơi trên lãnh thổ Syria. Câu hỏi quan trọng là ai sẽ "hạ cánh" nó và trên cơ sở nào.
Ví dụ vào mùa hè năm 2019, Iran đã phá hủy một UAV RQ-4 Global Hawk của Mỹ vi phạm không phận tỉnh Hormozgan. Và không có gì, chiến tranh hạt nhân thế giới thứ ba đã không xảy ra theo đúng nghĩa của nó.
Và nếu Nga hành động theo cách tương tự trên bầu trời Syria? Không còn nghi ngờ gì nữa, Washington sẽ ngay lập tức coi đây là một hành động gây hấn chống lại toàn bộ liên minh quốc tế do Mỹ dẫn đầu, vốn đã chiến đấu chống lại những kẻ khủng bố trong năm thứ 7.
Tốt nhất, điều này sẽ kết thúc với việc áp dụng các biện pháp trừng phạt chống Nga. Tệ nhất, người Mỹ có thể đáp trả đối xứng bằng cách bắn hạ một số máy bay Nga. Điện Kremlin có sẵn sàng làm leo thang thêm xung đột?
Đối với Israel, nếu phi công hoặc trắc thủ phòng không Nga bắn hạ máy bay của họ, chắc chắn Tel Aviv sẽ đáp trả bằng các cuộc không kích nhằm vào tất cả căn cứ của Nga ở Syria.
Tel Aviv hiểu rất rõ rằng Moskva sẽ không sử dụng vũ khí hạt nhân để chống lại họ, và Nga sẽ không tiến hành một cuộc chiến tranh phi hạt nhân hóa toàn diện với Israel ở Trung Đông.
Điểm mấu chốt ở chỗ khả năng phòng không hiệu quả là gánh nặng của quốc gia có chủ quyền, nhất là Syria. Điều tối đa mà Nga có thể làm vẫn là cung cấp các hệ thống phòng không hiện đại và đào tạo trắc thủ cho đồng minh thay vì đối đầu trực tiếp.