Nhắc đến Ai Cập cổ đại, mọi người nghĩ ngay đến Kim Tự Tháp, tượng nhân sư hay xác ướp hàng trăm hàng ngàn năm tuổi cùng những câu chuyện xoay quanh nữ hoàng Cleopatra xinh đẹp. Ít ai biết rằng, trong lịch sử Ai Cập cổ đại còn có nhiều huyền thoại, những bí ẩn khó giải đáp hay thậm chí là các kỳ quan vẫn đang chờ được khám phá.
Khu hầm mộ của Kom el Shoqafa là một ví dụ điển hình. Câu chuyện về cách mà khu hầm mộ ngàn năm này được phát hiện cũng khiến người ta phải thốt lên kinh ngạc.
Theo The Vintage News, truyền thuyết kể lại rằng có một con lừa đang kéo một chiếc xe chở đầy đá ở thành phố cổ Alexandria, Ai Cập thì bất ngờ bị rơi xuống một cái hố sâu. Trong lúc tìm cách cứu nó lên, người ta đã phát hiện ra một khu hầm mộ đồ sộ hàng ngàn năm tuổi với những bất ngờ vô cùng thú vị bên trong đó.
Người ta đặt tên nó là Kom el Shoqafa - một hầm mộ cổ đại nhưng không giống bất kỳ hầm mộ nào khác từng được tìm thấy.
Tuy nhiên, theo các ghi chép lịch sử của địa phương ban đầu không hề đề cập đến chú lừa có công to lớn này. Một số tài liệu lịch sử còn lưu giữ được chỉ đề cập rằng vào năm 1900, một người đàn ông có tên Monsieur Es-Sayed Aly Gibarah báo cáo với một bảo tàng địa phương rằng ông phát hiện một khu hầm mộ khi đang đào đá ở khu vực này.
Theo các nhà khảo cổ, hầm mộ Kom el Shoqafa là sự pha trộn của các nền văn hóa và nghệ thuật cổ đại khác nhau.
Bản thân cái tên Kom el Shoqafa có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp cổ đại, có nghĩa là "Mound of Shards" là khu vực được sử dụng để chứa những đống đồ gốm vỡ, thường được dùng để uống rượu hoặc ăn thức ăn, được mang đến đây và để lại bởi những người đến thăm những ngôi mộ.
Như các bằng chứng khảo cổ học khác cho thấy có khả năng khu vực này ban đầu chỉ được sử dụng như một khu lăng mộ cho một gia đình, nhưng sau đó đã được mở rộng thành một khu chôn cất lớn hơn, không rõ lý do. Tất nhiên, Kom el Shoqafa không phải là hầm mộ duy nhất được xây dựng ở Alexandria. Nhiều khu chôn cất khác là một phần của Necropolis, cái gọi là Thành phố của Người chết, được cho là nằm ở phía Tây của thành phố Alexandria.
Khu hầm mộ của Kom el Shoqafa là nơi chôn cất lớn nhất từng được khám phá ra từ thời kỳ Hy Lạp - La Mã. Nơi đây được cho là đã được sử dụng vào thế kỷ thứ 2 Sau Công nguyên. Hầu như không có các địa điểm khác trên Trái đất thể hiện một sự kết hợp giữa các ảnh hưởng của Ai Cập, Hy Lạp và La Mã. Chính vì thế việc phát hiện ra khu hầm mộ này trở thành một sự kiện quan trọng trong giới khảo cổ.
Các nhà khảo cổ học tin rằng Kom el Shoqafa đã từng là một nhà nguyện tang lễ lớn trên bề mặt của hầm mộ. Tuy nhiên, theo thời gian, các công trình xây dựng trên bề mặt đều đã bị đổ vỡ và không có khả năng nghiên cứu sâu hơn về kiến trúc của chúng. May mắn là phần phía dưới lòng đất của hầm mộ là một trong những nơi chôn cất được bảo tồn tốt nhất ở Ai Cập.
Sau này, một số nhà nghiên cứu đã tiến hành xác minh các câu truyện truyền miệng và cho rằng quả thật một con lừa đã đưa loài người đến phát hiện vĩ đại này. Từ đó, mở ra cánh cửa khám phá lịch sử cổ đại cho thế giới.
