Chúng ta thường nghe kể rằng, những bệnh nhân tăng huyết áp thường được các bác sĩ dặn cần thức dậy chậm rãi, đặc biệt là bệnh nhân tăng huyết áp cao tuổi. Hay có lời khuyên rằng, thức dậy càng chậm thì càng khỏe mạnh, sống lâu, bảo vệ an toàn sinh mạng. Vậy lý do là gì?
Trước hết, chúng ta phải hiểu một thuật ngữ y khoa liên quan chặt chẽ với nó - hạ huyết áp thế đứng, còn được gọi là hạ huyết áp thế đứng. Nói một cách đơn giản, khi một người đang nằm hoặc ngồi hoặc ngồi xổm, rồi đột nhiên đứng dậy, trong vòng 3 phút, huyết áp tâm thu giảm ≥20mmHg, huyết áp tâm trương giảm ≥10mmHg, và cảm thấy chóng mặt hoặc ngất xỉu.
Điều này là do khi vị trí cơ thể đột nhiên (đang ở tư thế ngồi hoặc nằm) chuyển sang vị trí thẳng đứng, một lượng lớn máu chảy đến các chi dưới và khoang bụng dưới tác động của trọng lực, dẫn đến giảm thể tích máu trở lại, giảm huyết áp đột ngột và một loạt các triệu chứng gây hại cho sức khỏe, thường xảy ra trong vài giây.
 |
| Ảnh minh họa. |
Bệnh nhân cao huyết áp cần dùng nhiều loại thuốc hạ huyết áp để kiểm soát huyết áp và khả năng tự điều chỉnh huyết áp của bệnh nhân cao tuổi cũng giảm ở các mức độ khác nhau.
Do đó, những người có nguy cơ bị hạ huyết áp thế đứng, bao gồm cả người già, những người nằm trên giường trong thời gian dài và những người dùng thuốc hạ huyết áp, đặc biệt là những người kết hợp nhiều loại thuốc với liệu pháp chống tăng huyết áp, nên chú ý. Cho dù bạn đang nằm, ngồi hay ngồi xổm, hãy thật cẩn thận khi bạn cần đứng lên.
Quá trình thức dậy đúng là bạn hãy thực hiện các động tác duỗi chân tay, ngồi lên giường, để chân ở mép giường, rồi đứng dậy từ từ cạnh giường, rồi di chuyển chậm khi bạn không cảm thấy khó chịu.
Ngoài ra, ngoài việc đứng dậy, đứng từ tư thế ngồi hoặc ngồi xổm, chẳng hạn như đi tiểu hoặc sau đại tiện, hạ huyết áp thế đứng thậm chí còn nghiêm trọng hơn, vì vậy bạn nên chú ý đến các cử động chậm và dựa vào các vật xung quanh để tránh bị ngã bất ngờ.
Để tăng cường sức khỏe và nâng cao tuổi thọ, bí quyết sống thọ dành cho bạn, đặc biệt là những người bị huyết áp cao là nên tuân thủ các lối sống sau đây trong cuộc sống hàng ngày:
1. Giảm lượng Natri: Chú ý ăn uống không quá 5 gram muối mỗi người/ngày (lượng muối tương đương chỉ trong khoảng 1 nắp chai bia), chú ý đến lượng gia vị có trong các món muối mặn như dưa chua, bột ngọt, nước tương và giấm.
2. Giảm cân: Nên duy trì chỉ số khối cơ thể (BMI) <24kg /m2, chu vi vòng eo (nam) <90cm, vòng eo (nữ) <85cm.
3. Tập thể dục phù hợp: Tập thể dục cường độ vừa phải đều đặn, mỗi lần 30 phút, 5 - 7 lần mỗi tuần, giữ ấm trong khi tập thể dục, tránh thời gian mắc bệnh tim mạch cao, chọn tập thể dục buổi chiều hoặc buổi tối, mặc trang phục thoải mái và chọn nơi an toàn.
Không tập thể dục khi bụng đói để tránh hạ đường huyết, ngừng tập thể dục khi bạn bị bệnh hoặc cảm thấy không khỏe trong khi tập thể dục.
4. Bỏ thuốc lá và tránh hút thuốc thụ động: Sau khi bỏ hút thuốc, ngoài việc giảm huyết áp, hiệu quả của thuốc hạ huyết áp cũng sẽ được cải thiện rất nhiều.
5. Hạn chế tiêu thụ rượu: Những người uống rượu có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn và do đó bạn thực sự không nên uống rượu. Người đang có thói quen uống rượu thì nên từ bỏ rượu hoặc giảm uống càng nhiều càng tốt.
6. Duy trì cân bằng tâm lý: Giảm áp lực tinh thần và duy trì tâm trạng vui vẻ.
7. Chú ý đến việc tự quản lý huyết áp: Đo huyết áp thường xuyên, uống thuốc hạ huyết áp thường xuyên và thăm khám sức khỏe theo lịch hẹn của bác sĩ.
Ngoài ra, tăng mạnh hoặc dao động mạnh trong huyết áp có thể gây nguy hiểm và thậm chí đe dọa đến tính mạng. Do đó, cần cẩn thận để tránh những sự cố như vậy xảy ra trong cuộc sống hàng ngày.
Ví dụ, ăn nhiều thực phẩm có chứa chất xơ thô để ngăn ngừa táo bón, cố gắng tránh các hoạt động cần gắng sức trước khi đi ngủ như di chuyển các vật nặng.
Bạn cũng có thể tạo thói quen rửa mặt bằng nước ấm càng nhiều càng tốt trong những ngày lạnh, môi trường và nhiệt độ nước không nên quá khác biệt trước và sau khi tắm và trong khi tắm.
Khi sử dụng bồn tắm nằm có mực nước sâu, chỉ nên ngâm nước ở mức dưới ngực. Nói tóm lại, bất kỳ hoạt động nào có thể gây tăng huyết áp thì nên được thực hiện nghiêm túc.
Bài viết này được thẩm định tính khoa học bởi chuyên gia Zhang Haibo, Giám đốc y tế và nhà nghiên cứu liên kết của Văn phòng quản lý tăng huyết áp cơ bản, Bệnh viện Fuwai, Viện Hàn lâm Khoa học Y khoa Trung Quốc.