Trong các loại đậu, đậu đen có giá trị dinh dưỡng cao hơn hẳn so với các loại đậu khác, được phong là “vua của các loại đậu”, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, một số người không nên dùng đậu đen kẻo sinh thêm bệnh.
Lợi ích của đậu đen
Duy trì xương khỏe mạnh
Đậu đen có nhiều chất đạm và chất xơ. Bên cạnh đó, sắt, phốt pho, canxi, magiê, mangan, đồng và kẽm trong đỗ đen đều góp phần xây dựng và duy trì cấu trúc xương chắc khỏe.
Canxi và phốt pho rất quan trọng trong cấu trúc xương, trong khi sắt và kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức mạnh và độ đàn hồi của xương và khớp.
Khoảng 99% nguồn cung cấp canxi cho cơ thể, 60% magiê và 80% phốt pho được chứa trong xương. Điều này có nghĩa là bổ sung đủ các chất dinh dưỡng này từ chế độ ăn uống là cực kỳ quan trọng.
Giảm huyết áp
Duy trì lượng natri thấp là điều cần thiết để giữ huyết áp ở mức bình thường. Đậu đen có hàm lượng natri tự nhiên thấp đồng thời chứa kali, canxi và magiê, tất cả đều có tác dụng làm giảm huyết áp một cách tự nhiên.
Ngăn ngừa bệnh tim
Đỗ đen chứa một hàm lượng lớn chất xơ, kali, folate, vitamin B6 và phytonutrient, đồng thời nó cũng không chứa cholesterol. Những đặc điểm này đều chứng tỏ đỗ đen có thể hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Chất xơ trong đỗ đen giúp giảm tổng lượng cholesterol trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
Vitamin B6 và folate ngăn ngừa sự tích tụ của một hợp chất được gọi là homocysteine. Khi lượng homocysteine tích tụ quá nhiều trong cơ thể, nó có thể làm hỏng các mạch máu và dẫn đến các vấn đề về tim.
Quercetin và saponin có trong đậu đen cũng giúp bảo vệ tim mạch. Quercetin là một chất chống viêm tự nhiên có tác dụng làm giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và bảo vệ chống lại các tổn thương do cholesterol lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) gây ra.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng saponin giúp giảm lượng lipid và cholesterol trong máu, ngăn ngừa tổn thương tim và mạch máu.
Giúp tiêu hóa khỏe mạnh
Do chứa nhiều chất xơ, đỗ đen giúp ngăn ngừa táo bón và thúc đẩy sự đều đặn cho đường tiêu hóa khỏe mạnh. Chúng cũng cung cấp nhiên liệu cho vi khuẩn lành mạnh trong ruột kết.
Ngăn ngừa ung thư
Selen là một khoáng chất không có trong hầu hết các loại trái cây và rau quả nhưng cũng có thể được tìm thấy trong đỗ đen. Selen đóng một vai trò trong chức năng của enzyme gan và giúp giải độc một số hợp chất gây ung thư trong cơ thể. Ngoài ra, selen có thể ngăn ngừa viêm nhiễm và giảm tỷ lệ phát triển của khối u.
Saponin trong đỗ đen cũng giúp ngăn chặn tế bào ung thư nhân lên và lây lan khắp cơ thể. Việc hấp thụ chất xơ từ trái cây và rau quả như đỗ đen có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng.
Đỗ đen chứa nhiều folate, có vai trò tổng hợp và sửa chữa DNA, do đó ngăn ngừa sự hình thành các tế bào ung thư do đột biến DNA.
Những người đại kỵ với đậu đen
Mặc dù đậu đen cũng là một trong những thực phẩm rất tốt cho sức khỏe, thế nhưng theo nghiên cứu có những đối tượng sau được khuyên là không nên sử dụng đậu đen:
Người có cơ thể hàn lạnh
Bởi bản chất đậu đen có tính mát nên những ai bị hư hàn như: loét hành tá tràng, dễ tiêu chảy, tiêu chảy mạn, chân tay lạnh, mệt mỏi, sợ lạnh… không nên uống, vì sẽ khiến bệnh nặng hơn, khó điều trị dứt điểm thậm chí còn làm phát sinh thêm các bệnh khác. Rất nguy hiểm đến cơ thể nếu như sử dụng nước này mỗi ngày.
Người đang dùng thuốc
Đậu đen giúp giải độc cho cơ thể khá tốt, chúng có chứa các chất như protein, phốt pho hữu cơ, các kim loại nặng có thể kết hợp thành chất kết tủa. Do đó, nếu người đang trong quá trình dùng thuốc tuyệt đối không được uống nước đậu đen vì sẽ khiến các chất trong chúng phản ứng mạnh với các thành phần của thuốc, khiến làm giảm tác dụng của thuốc.
Người già, trẻ nhỏ, thể chất yếu
Vì hàm lượng protein có trong đậu đen rất cao, nên với những trường hợp như: người già, trẻ nhỏ, thể chất yếu ớt... sẽ khó tiêu thụ hết được lượng chất có trong đậu đen. Do đó, khi uống nước đậu đen sẽ gây ra những vấn đề về tiêu hóa, đầy bụng, đau bụng.
Trong đậu đen còn chứa rất nhiều Phytat - đây là chất gây cản trở cho việc hấp thu của các khoáng chất như sắt, kẽm, đồng, phốt pho… dẫn tới thiếu máu, loãng xương do đó những trường hợp như trẻ nhỏ và người già cũng được khuyên là không nên uống.
Người bị bệnh thận
Mặc dù đậu đen có chức năng bổ thận nhưng bệnh nhân mắc bệnh thận nặng cũng không nên tiêu thụ quá nhiều. Đó là do đậu đen không dễ tiêu, nếu ăn quá nhiều sẽ làm tăng gánh nặng cho thận, không những không có tác dụng mà còn làm nặng thêm tình trạng bệnh.
Bệnh nhân bị gút
Do trong đậu có chứa nhiều nhân purin, có thể gây rối loạn chuyển hóa acid uric, lắng đọng acid uric trên xương khớp gây ra bệnh gút. Ăn nhiều đậu đen có thể khiến tình trạng bệnh gút nặng hơn.
Người kinh nguyệt không đều
Những người bị chậm kinh không nên ăn đậu đen, vì đậu đen có thể làm chậm quá trình rụng trứng.