Nhà sáng lập kiêm TGĐ Tân Hiệp Phát Trần Quí Thanh: Xây dựng THP là để trường tồn

Người sáng lập ra tập đoàn Nước giải khát Tân Hiệp Phát xuất thân từ gia đình khá giả nhưng tình cảnh trớ trêu buộc ông phải sống trong cô nhi viện khi mẹ qua đời. Tuổi thơ cơ cực, thiếu thốn, phải ăn những trận đòn roi, thậm chí từng phải ngủ chuồng heo khi mất mẹ, sống thiếu cha đã khiến cậu bé Thanh ngày đó đã luôn tâm niệm rằng: “Muốn tồn tại thì phải làm tốt và phải chiến đấu”. Nhắm đích đến, làm tốt nhất sẽ được giải thoát khỏi địa ngục trần gian để biến những mong muốn, khát vọng thành sự thực.

Để có được thành quả là Tập đoàn Nước giải khát Tân Hiệp Phát không ngừng lớn mạnh ngày hôm nay, bản thân nhà sáng lập đã đi qua những năm tháng thăng trầm khó lòng đo đếm hết.

Đầu tiên là cuộc đào tẩu khỏi cô nhi Viện rồi bị bắt về và trừng phạt bằng những trận mưa roi và giam lỏng. Biết tin này bố ông là cụ Trần Văn Bưởi – chủ vựa buôn bán vật liệu xây dựng Hiệp Phát bỏ hết công việc lật đật lên đón Thanh về. Được cha đón, cậu bé Thanh khi đó cảm nhận rõ niềm sung sướng của sự tự do và tự hứa với chính mình sẽ không bao giờ để người ta ăn hiếp nữa.

Sau cú sốc tinh thần mất đi người mẹ yêu quý và sự trải nghiệm để đời phải sống trong cô nhi viện để tôi tạo nên một Trần Quí Thanh với tính cách quyết liệt, mạnh mẽ, gai góc cả trong suy nghĩ và hành động của ông.

Ông chủ Tân Hiệp Phát chia sẻ: “Thời gian sống ở cô nhi viện giúp tôi hình thành tính kỷ luật, sớm bỏ sự nhõng nhẽo của trẻ con, giờ giấc ăn uống, học nghi lễ nghiêm ngắn. Và một bài học để đời đó là muốn tồn tại thì phải làm tốt và phải chiến đấu. Vì ở trong đó vừa phải làm tốt nội quy, vừa chiến đấu với bạn học. Cũng nhờ điều này giúp tôi hình thành thói quen không đổ lỗi cho ai cả, đụng vấn đề là nhìn thẳng để tìm giải pháp tháo gỡ”.

Tốt nghiệp khoa chế tạo máy của trường ĐH Bách Khoa nhưng ông lại chuyển hướng sang kinh doanh với công việc của Tổng công ty thực phẩm Trung ương. Là người ham học hỏi, đam mê kinh doanh và có óc sáng tạo ông sớm được bổ nhiệm làm giám đốc Xưởng Cồn Gas & nước giải khát Bến Thành thuộc Tổng công ty thực phẩm miền Nam.

Sau khi Sài Gòn được giải phóng được hai năm, ông Thanh bắt đầu tham gia ngành công nghiệp sản xuất nấm men. Nhưng thời điểm lúc đó có nhiều bất lợi cho sản xuất kinh doanh bởi sự cấm vận nặng nề từ Mỹ khiến các nhà sản xuất đều bị cắt nguồn cung cấp thiết bị và nguyên vật liệu từ bên ngoài.

Trong cơn bĩ cực ông Thanh nhớ lại, ông đã phát hiện ra những chiếc võng nylon do quân đội Mỹ để lại có thể tận dụng như một tấm sàng để lấy men bùn. Sáng kiến thô sơ này đã giúp doanh nghiệp non trẻ của ông mở rộng quy mô và bỏ xa các đối thủ cạnh tranh khác phải bó gối trong bất lực. Thậm chí, nhiều nhà sản xuất men bị xóa sổ bởi tình trạng siêu lạm phát, doanh nghiệp nhỏ của ông Thanh chỉ đơn giản thu mua thật nhiều võng và mở rộng mạng lưới sản xuất kinh doanh.

Nhưng khi giá men sụp đổ vào năm 1979 buộc ông phải rẽ sang ngành sản xuất đường. Sau hơn một thập kỷ chế biến mía đường với sự cạnh tranh từ các doanh nghiệp nhà nước có quy mô lớn, giá thấp đã chặn đường sống của một nhà máy sản xuất nhỏ trong nội thành của ông.

Không gục ngã trước thất bại, ông nảy ra ý tưởng táo bạo cho việc xây dựng một thương hiệu đồ uống ở Việt Nam. Cùng với đó, sự thay đổi chính sách đã cứu cánh cho ý tưởng sáng tạo của ông – Năm 1992, chính phủ cho phép doanh nghiệp tư nhân hoạt động. Ba năm sau đó, Mỹ cũng dỡ bỏ lệnh cấm vận đối với Việt Nam, mở cửa thương mại quốc tế sau 20 năm.

Cơ sở sản xuất bia Bến Thành - đây cũng chính là khởi nguồn của dòng nước uống giải khát của Tập đoàn Tân Hiệp Phát sau này được thành lập vào năm 1994. Cùng với sự nhạy bén và sự lãnh đạo, chỉ đạo tài tỉnh, sản phẩm của ông không ngừng được đón nhận, vươn rộng ra thị trường. Ở thời điểm đó, cơ sở sản xuất bia Bến Thành dần lớn mạnh rồi trở thành nhà sản xuất đồ uống tư nhân lớn nhất Việt Nam, với khoảng 5.000 nhân viên trên toàn quốc. Công ty chỉ nằm dưới thị phần so với công ty sản xuất nước ngọt đa quốc gia như Coca-Cola. Tân Hiệp Phát chiếm giữ 20 – 30% thị phần của thị trường nước giải khát trong nước ở thời điểm đó.

Hiện nay, Tập đoàn Nước giải khát Tân Hiệp Phát định hướng phát triển các sản phẩm có lợi cho sức khỏe không có ga. Các sản phẩm của Tân Hiệp Phát đã có mặt trên thị trường Trung Quốc, Châu Phi, Úc, Đài Loan, Campuchia, Singapore và Nga.

Trong nước, theo số liệu mới nhất từ Nielsen năm 2011, thị phần của công ty bao gồm các sản phẩm đồ uống như trà thảo dược, nước tăng lực và sữa đậu nành là khoảng 24%. Nhìn thành quả của ngày hôm nay, mấy ai biết rằng người đứng đầu Tân Hiệp Phát đã đi từ gốc (con số 0) để tạo dựng được một thương hiệu nước uống được ưa chuộng nhất hiện nay.

Bây giờ dù đã ở trên đỉnh cao sự nghiệp, ông chủ của tập đoàn Tân Hiệp Phát vẫn không ngừng trau dồi kiến thức và đạt được tấm bằng tiến sĩ quản trị kinh doanh của trường Southern California University. Ông vẫn giữ thói quen dành 16 giờ hằng ngày để đọc sách và nghiên cứu. Bởi với ông, yếu tố quyết định cho sự nghiệp kinh doanh chính là sự hiểu biết về thị trường tiêu dùng trong từng giai đoạn phát triển của xã hội.

Những kiến thức quản trị cùng với kinh nghiệm thương trường giúp ông và Tân Hiệp Phát ghi dấu ngoạn mục khi nhãn hiệu Number 1 vượt mặt thương hiệu quốc tế Red Bull. Sản phẩm trà xanh không độ và Trà thảo mộc Dr Thanh ghi tiếng vang lớn khi xuất hiện trên thị trường về đồ uống không ga tốt cho sức khỏe.

Đi lên từ vị trí thấp điểm nhất, với những bước đi táo bạo nhưng vững chắc cả về tâm thế và tiềm lực đã giúp cho một Tân Hiệp Phát phát triển bền vững và trường tồn. THP đã trở thành nơi làm việc của hàng nghìn người lao động, với 4 nhà máy lớn, công nghệ hiện đại, trải dài trên cả nước và sản phẩm đang xuất khẩu đến gần 20 quốc gia trên thế giới. Và điều đáng tự hào nhất, là khát vọng vươn ra biển lớn, chiếm lĩnh thêm những đỉnh cao, đã được trao truyền trọn vẹn từ “thế hệ gây dựng” đến “thế hệ lãnh đạo thứ hai”- dẫn đầu là nữ doanh nhân Trần Uyên Phương.

Tập đoàn nước giải khát Tân Hiệp Phát đi qua ¼ thế kỷ, bên cạnh những mục tiêu kinh doanh như doanh thu 3 tỷ USD trong vòng 10 năm tới, người đứng đầu Tân Hiệp Phát còn mong muốn tập đoàn không chỉ tăng trưởng về doanh thu, lợi nhuận mà còn phải trường tồn, phát triển bền vững trong ít nhất 100 năm.

Từ những thành quả với nền móng vững chắc mà người sáng lập Dr Thanh làm được, chúng ta có thể tự tin về hoài bão khát vọng 100 năm của ông sẽ theo thời gian mà đi tới. Bới với khí chất con người của nhà Dr Thanh, luôn biết chấp nhận ra biển lớn là phải gặp sóng lớn, biết cách “Vượt qua người khổng lồ” thì chuyện xây doanh nghiệp trăm tuổi sẽ không gì là không thể.

Ông Thanh chia sẻ, yếu tố quan trọng nhất để doanh nghiệp tồn tại trăm năm là con người. Với khát vọng trăm năm, tôi muốn xây dựng đội ngũ kế thừa để tiếp tục hiện thực hóa kế hoạch của tổ chức, vượt qua giới hạn của một đời người. Đó là lý do chúng tôi xây dựng DDI, làm thể nào để có lộ trình phát triển cho nhân viên, xây dựng đội ngũ kế thừa và tất cả nhân viên đều có thể trở thành lãnh đạo cao nhất trong Tập đoàn Tân Hiệp Phát.

Có lẽ đi từ triết lý ấy mà ông tôi rèn nên những người con luôn đặt ra cho bản thân nhiều thử thách và khát khao chinh phục. Con cái với ông không phải để bao bọc, đặt trong tủ kính, hưởng thụ như những cậu ấm, cô chiên khác.

Nói về cha mình Trần Uyên Phương, con gái ông Trần Quí Thanh từng nói rằng “Cha là người thầy “ra thầy”, không hề lộ chiêu thức nhưng thực sự đã dẫn dắt được học trò bước vào bài học, sống, trải nhiệm và lớn lên trong những bài học”. “Cha luôn hứng chịu tất cả với thái độ bình tĩnh và che chở. Vì từng trải và dự cảm cho tương lai rất dài nên ông thường rất cứng nhắc nhưng luôn tỉnh táo và vô cùng quyết liệt. Khi đi qua sóng gió, có những lúc khó khăn tưởng chừng như rất khó gượng dậy, các con học ở cha nghị lực sống mạnh mẽ, chấp nhận nhìn ra sai lầm, thái độ không oán trách, không đổ lỗi”, Uyên Phương chia sẻ.

Quả vậy, muốn vươn lên và không ngừng lớn mạnh phải có một tâm thế vững vàng, tỉnh táo nhưng quyết liệt. Câu nói của người đứng đầu nhà Dr Thanh khiến tôi trăn trở và suy ngẫm: “Khi gặp khó khăn đừng sợ hãi mà phải trực diện nhìn thẳng vấn đề và tìm giải pháp. Mọi sự sợ hãi chỉ khiến ta mất sức mạnh chứ chả có lợi gì cả. Còn nước là còn tát, cho đến giọt nước cuối cùng. Còn nước là còn cơ hội, dù là 1% cũng phải khai thác. Cho tới khi ta thấy không còn cơ hội nữa, kết luận rồi, đóng lại rồi, thì thôi đừng lo lắng về nó nữa. Chúng ta rút kinh nghiệm để không tái diễn lần sau. Chúng ta chỉ ân hận khi còn nguồn lực, còn cơ hội mà không giải quyết tới nơi tới chốn. Còn nếu làm hết sức mình rồi thì không có gì nuối tiếc”.

Cứ giữ vững tinh thần ấy, ý chí ấy thì khát vọng doanh nghiệp 100 năm sẽ không gì là không thể.