Trong y học cổ truyền, dương khí vô cùng quan trọng, giống như mặt trời đối với trái đất. Nếu mặt trời không còn, sự sống sẽ không tiếp diễn. Con người không còn dương khí cũng không thể tiếp tục tồn tại. Từ ngàn năm trước, người xưa đã có thể nhận thức được về tầm quan trọng của khí dương trong cơ thể con người. Muốn sống lâu trăm tuổi, nhất thiết phải chú ý đến cân bằng âm dương trong cơ thể, đặc biệt phải thường xuyên bổ sung khí dương.
Y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng, có rất nhiều tác động khiến dương khí bị hao tổn, cách cơ bản nhất để bổ sung dương khí là ngủ. Do vậy, giấc ngủ phải được đảm bảo, nếu không chịu tuân thủ giờ giấc, thường xuyên ngủ muộn dậy trễ, khí dương trong người sẽ thất thoát liên tục.
Trần Anh Hoa, giám đốc khoa châm cứu tại bệnh viện trực thuộc Đại học y học cổ truyền Trung Quốc ở tỉnh Hắc Long Giang cho biết: "Buổi tối không ngủ đúng giờ, buổi sáng ngủ quá giờ sẽ làm hao tổn dương khí rất nhiều".
 |
| Ảnh minh họa. |
Theo y học cổ truyền, người hiện đại sinh hoạt không khoa học, thường tăng ca làm muộn, đêm đến lại vui đùa, giải trí, hiện tượng thức khua dậy trễ vô cùng phổ biến. Trong khi đó, khoảng thời gian từ 11 giờ đêm đến 1 giờ sáng hôm sau là thời gian khí âm bắt đầu tiêu hao từ từ và khí dương bắt đầu sinh sôi, lúc này sinh khí là mạnh nhất.
Nếu bạn có thể ngủ đúng giờ, dương khí trong cơ thể sẽ tăng lên nhanh chóng, bảo vệ cơ thể. Nếu như thức khuya hơn, dương khí sẽ bị xói mòn. Bởi vậy hãy đi ngủ trước 11h đêm.
Sáng từ 5-7h là khoảng thời gian dương khí trong cơ thể tăng vọt. Lúc này nếu rời giường tập thể dục, dương khí trong người sẽ được vận chuyển, sinh sôi. Nếu như cứ cố chấp ngủ thoải mái, dậy muộn, tự nhiên sẽ kìm hãm sự phát triển của dương khí trong ngày và khiến cơ thể uể oải. Đây cũng chính là lý do khiến nhiều người ngủ dậy muộn nhưng vẫn buồn ngủ hay càng ngủ thì lại càng mệt mỏi, đau đầu.
Thế nhưng, đôi khi, con người phải thức trắng đêm vì cuộc sống mưu sinh, làm sao để bù đắp cho những dương khí đã mất? Bác sĩ Trần Anh Hoa đưa ra những gợi ý sau:
Tập thể dục vào buổi sáng: Tập thể dục có thể tăng cường sự lưu thông của khí và máu trong cơ thể, làm cho cơ thể sinh nhiệt, khí dương bị thiếu sẽ được bổ sung một cách tự nhiên. Thời gian tập luyện tốt nhất là lúc dương khí đang lên vào buổi sáng, tức là 6 - 7 giờ, nếu kiên trì tập trong thời gian dài sẽ thấy hiệu quả rõ rệt.
Ngâm chân trước khi đi ngủ: Trên bàn chân có nhiều kinh mạch, ngâm chân trước khi đi ngủ có thể giúp cơ thể bổ dương. Ngoài ra, tuân thủ phương pháp này còn có thể thúc đẩy quá trình lưu thông máu và nâng cao khả năng miễn dịch của cơ thể. Những người thường xuyên thức khuya có thể sử dụng phương pháp này.
Dùng ngón tay chải tóc: Đầu là nơi tụ khí của khí huyết của ngũ tạng và sinh khí của lục phủ để thông dương khí. Buổi sáng thức dậy, có thể chải tóc bằng các ngón tay, từ trán ra sau gáy, chải đi xoa lại 50 lần, để khí huyết trên đầu thông thoáng, giúp dương khí được bổ sung và làm giảm mệt mỏi và đau đầu sau khi thức khuya. Khi chải đầu, hãy tập trung vào phần giữa đỉnh đầu.
Chế độ ăn uống không lạnh: Chức năng tiêu hóa sẽ trở nên kém hơn sau khi thức khuya, vì vậy bạn cần duy trì chế độ ăn uống nhạt, có tính ôn, ấm áp, điều này có tác dụng bổ thận tráng dương, làm ấm tỳ vị. Có thể dùng thịt cừu, thịt gà, quả óc chó, tôm, lòng lợn, tỏi tây, quế... Tránh thức ăn cay và nhiều dầu mỡ.
Đắm mình trong ánh mặt trời: Một cách khác đơn giản hơn để bổ sung lượng dương khí đã cạn kiệt là tắm nắng. Khi trời nắng ấm, bạn có thể phơi nắng khoảng 30 phút, kết hợp với một giấc ngủ ngắn vào buổi trưa, có thể thúc đẩy sự phát triển của dương khí trong cơ thể một cách hiệu quả.