Thói quen thuê xe tự lái theo kiểu truyền thống của người dân sắp tới đây sẽ phải thay đổi hoàn toàn trước những chế tài cực kỳ nghiêm khắc. Chính phủ vừa ban hành Nghị định 336/2025/NĐ-CP, thiết lập một khung pháp lý chuyên biệt và chặt chẽ cho hoạt động thuê xe tự lái. Kể từ ngày 1/3/2026, hàng loạt hành vi sơ suất trong giao dịch thuê xe sẽ bị xử phạt với mức tiền tới 60 triệu đồng, nhằm chấm dứt tình trạng lỏng lẻo trong quản lý và xác định trách nhiệm khi xảy ra sự cố.
Một trong những thay đổi mang tính đột phá của Nghị định 336 là việc bắt buộc phải ký kết hợp đồng cho thuê xe tự lái. Trước đây, Nghị định 100/2019 vốn chưa có chế tài riêng biệt cho lỗi thiếu hợp đồng, dẫn đến nhiều tranh chấp phức tạp khi xảy ra phạt nguội hoặc tai nạn. Theo quy định mới, cá nhân kinh doanh dịch vụ này nếu không có hợp đồng ký kết với khách hàng sẽ bị phạt từ 8 đến 10 triệu đồng. Đối với các tổ chức và doanh nghiệp, mức phạt này sẽ tăng gấp đôi, dao động từ 16 đến 20 triệu đồng. Bản hợp đồng giờ đây không chỉ là thủ tục hành chính mà là căn cứ pháp lý sống còn để xác định ai là người cầm lái thực sự trước pháp luật.
Trách nhiệm của bên cho thuê xe được nâng lên một tầm cao mới khi phải trực tiếp kiểm tra tình trạng bằng lái của khách hàng. Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, mỗi giấy phép lái xe sẽ có hệ thống 12 điểm. Nghị định 336 quy định rõ: Nếu bên cho thuê giao xe cho người không có giấy phép lái xe phù hợp hoặc giấy phép đã bị trừ hết điểm (về 0 điểm), mức phạt sẽ cực kỳ nặng nề. Cụ thể, cá nhân vi phạm sẽ bị phạt tới 30 triệu đồng và tổ chức kinh doanh sẽ phải nộp phạt lên đến 60 triệu đồng. Điều này buộc các đơn vị cho thuê phải kỹ lưỡng hơn trong việc đối chiếu, lưu trữ bản sao bằng lái và tra cứu hệ thống dữ liệu điểm lái xe trước khi giao chìa khóa.
Nghị định 336 cũng đặt ra "hàng rào" pháp lý để phân biệt rõ ràng giữa dịch vụ cho thuê tài sản và kinh doanh vận tải hành khách. Một hình thức phổ biến hiện nay là ký hợp đồng tự lái nhưng lại bố trí kèm lái xe để né tránh các điều kiện kinh doanh khắt khe như phù hiệu hay thiết bị giám sát hành trình. Từ tháng 3/2026, hành vi lách luật này sẽ bị xử lý mạnh tay với mức phạt lên tới 15 triệu đồng. Quy định này đảm bảo tính minh bạch của thị trường, buộc các đơn vị phải tuân thủ đúng nghĩa vụ thuế và bảo hiểm đối với hành khách, đồng thời loại bỏ những rủi ro pháp lý tiềm ẩn cho cả người thuê lẫn người cho thuê.
Việc chuyên biệt hóa đối tượng chịu phạt là "tổ chức kinh doanh dịch vụ cho thuê phương tiện" cho thấy quyết tâm của cơ quan quản lý trong việc chuyên nghiệp hóa ngành dịch vụ này. Những quy định mới không chỉ bảo vệ chủ xe khỏi những rắc rối về phạt nguội hay liên đới trách nhiệm hình sự, mà còn giúp người thuê xe an tâm hơn với các quyền lợi được cụ thể hóa bằng văn bản. Từ nay đến khi Nghị định chính thức có hiệu lực, các đơn vị kinh doanh và người dân cần nhanh chóng cập nhật kiến thức pháp luật và chuẩn bị các mẫu hợp đồng chuẩn chỉnh để tránh những khoản phạt đáng tiếc trong tương lai.
