Mới đây, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng (QLDA ĐTXD) khu vực huyện Củ Chi đã hoàn tất quá trình lựa chọn nhà thầu cho gói thầu Xây lắp thuộc dự án Bảo trì, bảo dưỡng các tuyến đường trên địa bàn nhiều xã. Công ty Cổ phần Đầu tư Xây lắp Thành Phú đã vượt qua một đối thủ để trở thành đơn vị trúng thầu. Tuy nhiên, khi nhìn lại lịch sử đấu thầu của doanh nghiệp này, đặc biệt là tần suất trúng thầu tại Ban QLDA ĐTXD khu vực huyện Củ Chi, nhiều vấn đề về tính cạnh tranh và hiệu quả kinh tế trong công tác đấu thầu cần được xem xét một cách kỹ lưỡng.

Gói thầu gần 8 tỷ và đối thủ duy nhất bị loại vì "kinh nghiệm không tương tự"

Theo Quyết định số 951/QĐ-BQL ngày 21 tháng 8 năm 2025, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực huyện Củ Chi (chủ đầu tư) đã phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu Xây lắp (Số E-TBMT: IB2500286524-00). Gói thầu này thuộc dự án Bảo trì, bảo dưỡng các tuyến đường trên địa bàn các xã Bình Mỹ - xã Hòa Phú - xã Trung An - xã Tân Thạnh Đông - xã Tân Thạnh Tây. Giá gói thầu được duyệt là 7.887.509.007 đồng.

Cuộc thầu có sự tham gia của 2 nhà thầu. Kết quả, Công ty Cổ phần Đầu tư Xây lắp Thành Phú (MST: 0310001821) đã trúng thầu với giá 7.729.750.165 đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách chỉ khoảng 2%.

Đối thủ duy nhất là Liên danh Song Phước – Nguyễn Lợi đã bị loại ở bước đánh giá năng lực và kinh nghiệm. Theo Báo cáo đánh giá E-HSDT số 11/BCĐG-TCG ngày 06/08/2025 của Tổ chuyên gia thuộc Công ty TNHH tư vấn dịch vụ Bảo Tín, lý do liên danh này "Không Đạt" là vì: "Kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự: Nhà thầu chứng minh bằng “Công trình hạ tầng kỹ thuật chưa đáp ứng theo yêu cầu của HSMT là “công trình giao thông" nên được đánh giá không đạt ở nội dung này". Điều này đồng nghĩa với việc Công ty Thành Phú đã "một mình một ngựa" về đích ở các vòng đánh giá kỹ thuật và tài chính.

"Chân dung" nhà thầu trúng thầu

Công ty Cổ phần Đầu tư Xây lắp Thành Phú, có địa chỉ tại 22A Vũ Ngọc Phan, Phường Bình Lợi Trung, TP.Hồ Chí Minh, do ông Phạm Hoàng Anh làm Tổng giám đốc. Doanh nghiệp này là một tên tuổi khá quen thuộc trên thị trường xây lắp phía Nam.

Theo dữ liệu, tính đến tháng 8/2025, Thành Phú đã tham gia 60 gói thầu, trong đó trúng 40 gói, trượt 15 gói, 3 gói chưa có kết quả và 2 gói đã bị hủy. Tổng giá trị các gói thầu đã trúng (bao gồm cả vai trò liên danh) lên tới 727.116.570.882 đồng. Nếu chỉ tính với vai trò độc lập, con số này là 449.815.489.675 đồng. Đây là những con số cho thấy quy mô và kinh nghiệm đáng kể của doanh nghiệp.

Phân tích hoạt động năm 2025: Tần suất trúng thầu tại Củ Chi có gì đặc biệt?

Riêng trong năm 2025, Công ty Thành Phú cho thấy một chiến lược kinh doanh năng động khi tham gia 12 gói thầu. Ngoài gói thầu vừa trúng tại Củ Chi, công ty này còn được công bố trúng một số gói thầu đáng chú ý khác như:

• Gói thầu Xây lắp tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực quận 11, giá trúng thầu 26.709.000.000 đồng.

• Gói thầu số 01: Xây dựng phần đường và cống thoát nước do Công ty TNHH Tư vấn Đấu thầu Cát An mời thầu, giá trúng thầu 19.500.000.000 đồng.

• Gói thầu Xây lắp và thiết bị cũng tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực quận 11, giá trúng thầu 8.240.335.847 đồng.

Tuy nhiên, điểm nhấn nổi bật nhất trong hoạt động của Công ty Thành Phú chính là mối quan hệ với Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực huyện Củ Chi. Dữ liệu thống kê cho thấy đây là bên mời thầu mà Thành Phú có quan hệ "thân thiết" nhất.

Cụ thể, nhà thầu này đã tham gia 11 gói thầu do Ban QLDA ĐTXD khu vực huyện Củ Chi mời thầu, trong đó đã trúng 7 gói, 1 gói trượt và 3 gói chưa có kết quả. Tổng giá trị trúng thầu tại riêng chủ đầu tư này đã lên tới 136.954.719.094 đồng.

Sự lặp lại này đặt ra câu hỏi về tính cạnh tranh. Liệu các tiêu chí trong hồ sơ mời thầu do chủ đầu tư đưa ra có thực sự tạo điều kiện cho một môi trường cạnh tranh lành mạnh, hay vô hình trung lại đang "thuận lợi" cho một nhà thầu quen mặt?

Nhìn lại quá trình lựa chọn nhà thầu qua lăng kính pháp luật

Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, có hiệu lực từ ngày 01/01/2024, cùng các văn bản hướng dẫn như Nghị định 214/2025/NĐ-CP và Thông tư 79/2025/TT-BTC, đã đặt ra những yêu cầu rất cao về tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế trong hoạt động đấu thầu.

Việc một nhà thầu liên tục bị loại vì lý do kỹ thuật như "kinh nghiệm không tương tự" là điều thường thấy. Tuy nhiên, khi kịch bản "một nhà thầu tham gia và trúng" hoặc "đối thủ duy nhất bị loại sớm" lặp lại nhiều lần ở cùng một chủ đầu tư, đi kèm với tỷ lệ tiết kiệm thấp, thì các cơ quan chức năng cần có sự giám sát chặt chẽ hơn.

Mục tiêu của đấu thầu là để lựa chọn được nhà thầu tốt nhất với chi phí hợp lý nhất, tiết kiệm tối đa cho ngân sách nhà nước. Một tỷ lệ tiết kiệm chỉ 2% ở gói thầu Xây lắp vừa qua, tuy không vi phạm quy định, nhưng chưa thể hiện được hiệu quả kinh tế như tinh thần của luật pháp mong muốn.

Trao đổi với chúng tôi, Luật sư Nguyễn Thị Hương, Đoàn Luật sư TPHCM, nhận định: "Về mặt pháp lý, việc một nhà thầu trúng nhiều gói thầu của cùng một chủ đầu tư không phải là vi phạm, miễn là quy trình lựa chọn nhà thầu tuân thủ đúng các quy định của Luật Đấu thầu. Tuy nhiên, dưới góc độ quản lý nhà nước và giám sát xã hội, hiện tượng này cần được xem xét một cách cẩn trọng."

Luật sư Hương phân tích thêm: "Điều quan trọng nhất là phải làm rõ chất lượng của Hồ sơ mời thầu (E-HSMT). E-HSMT có đưa ra các tiêu chí quá khắt khe, đặc thù, không phù hợp với tính chất phổ biến của gói thầu nhằm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu khác hay không? Việc đánh giá hồ sơ dự thầu, đặc biệt là ở bước đánh giá năng lực kinh nghiệm, có thực sự khách quan và công bằng? Tần suất trúng thầu kết hợp với tỷ lệ tiết kiệm thấp là một "dấu hiệu cần chú ý", đòi hỏi sự minh bạch hóa tối đa trong toàn bộ quá trình, từ khâu lập E-HSMT, đánh giá E-HSDT cho đến công bố kết quả."

Không thể phủ nhận Công ty Cổ phần Đầu tư Xây lắp Thành Phú là một doanh nghiệp có năng lực và bề dày kinh nghiệm trên thị trường. Tuy nhiên, việc một nhà thầu "quen mặt" liên tục trúng các gói thầu tại Ban QLDA ĐTXD khu vực huyện Củ Chi là một thực tế cần được nhìn nhận đa chiều.

Để đảm bảo tinh thần thượng tôn pháp luật của Luật Đấu thầu 2023, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ngân sách nhà nước, rất cần sự vào cuộc giám sát mạnh mẽ hơn nữa từ các cơ quan quản lý. Sự minh bạch không chỉ dừng lại ở việc công khai kết quả, mà cần được thể hiện trong suốt quá trình, đảm bảo rằng mọi "sân chơi" đấu thầu đều thực sự công bằng, cạnh tranh và không có "sân nhà" của riêng bất kỳ doanh nghiệp nào.