1. Đại úy Đỗ Văn Chức, cán bộ Phòng Sử dụng động vật nghiệp vụ gia nhập vào đội ngũ huấn luyện viên chó nghiệp vụ có phần "muộn" (năm 2013 anh mới chuyển từ đơn vị khác về) song lại rất "mát tay" trong việc huấn luyện và sử dụng loài động vật thông minh này. Gần 5 năm trong nghề, Đại úy Chức cùng những chú chó đã tham gia cứu hộ cứu nạn, các cuộc tìm kiếm người mất tích cũng như giám biệt các chất đặc định, góp công không nhỏ vào thành công của các chuyên án.
Cuối năm 2016 đầu năm 2017, Lãnh đạo Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động nhận được công văn từ Công an TP Hà Tĩnh đề nghị cử chó nghiệp vụ tham gia chuyên án ma túy được xác lập từ lâu. Phòng được giao phối hợp chặt chẽ với Công an TP Hà Tĩnh để thực thi nhiệm vụ.
Theo một chỉ huy Công an TP Hà Tĩnh, từ đầu năm 2016, qua công tác nắm tình hình và từ nguồn tin của quần chúng nhân dân, Công an TP Hà Tĩnh phát hiện hai tụ điểm chuyên buôn bán ma túy với phương thức, thủ đoạn vô cùng tinh vi trên địa bàn. Đã hơn một lần lực lượng công an tổ chức phương án triệt phá song chưa đạt kết quả. Bởi đường vào những tụ điểm này là độc đạo, các đối tượng bố trí hệ thống camera xung quanh để phát hiện người lạ xuất hiện trong địa bàn.
 |
| Một tình huống luyện tập bắt giữ đối tượng của chó nghiệp vụ. |
Bên cạnh đó, cửa ra vào được lắp đặt kiên cố, các đối tượng chỉ giao dịch ma túy qua khe cửa nhỏ, rất khó cho lực lượng điều tra tiếp cận, vây bắt. Để có thể triệt xóa những tụ điểm phức tạp đó, Công an TP Hà Tĩnh đã quyết định xác lập chuyên án, sử dụng các biện pháp nghiệp vụ quyết tâm bắt trọn ổ nhóm.
Nhận nhiệm vụ từ cấp trên giao, tháng 12-2016, Trung tá Lê Sỹ Hà, Phó trưởng phòng Phòng Sử dụng động vật nghiệp vụ cùng Đại úy Chức; Trung úy Nguyễn Tiến Quân cùng hai chó nghiệp vụ là Donald và Leck đã có mặt tại Công an TP Hà Tĩnh, chuẩn bị mọi điều kiện để tham gia phá án.
Sau khi được bố trí nơi ăn nghỉ, các cán bộ cùng hai chó nghiệp vụ lao vào luyện tập để làm sao khi tổ chức phá án cũng là lúc các chú chó đạt được "phong độ" cao nhất. Ngày hai lần, chó nghiệp vụ được đưa đến các địa điểm khác nhau, nơi đã có giấu sẵn nhiều loại ma túy để chúng đánh hơi. Lần nào Donald và Leck cũng hoàn thành bài tập một cách xuất sắc.
"Ngày đầu có mặt tại Hà Tĩnh, do phải di chuyển một quãng đường dài, đồng thời còn "lạ lẫm" với đồ ăn cũng như chỗ nghỉ (hai chú chó được nhốt tại khu vực nhà tạm giữ của công an TP) nên Donald và Leck có phần mệt mỏi. Tuy nhiên, tôi và Quân đã xuống tận bếp ăn, nhờ các chị nhà bếp kiếm cho thực phẩm phù hợp, đồng thời dành nhiều thời gian chăm sóc, vỗ về nên hai “chiến sỹ bốn chân” ngày hôm sau đã tỏ ra nhanh nhẹn, tinh khôn như bình thường" - Đại úy Chức chia sẻ.
Do thông tin của chuyên án được bí mật tuyệt đối, nên tổ công tác luôn được đặt trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu. Chiều ngày 27-12-2016, khi các cán bộ chuẩn bị cho chó nghiệp vụ ăn bữa tối, sau khi đã kết thúc bài tập thì nhận được lệnh nhanh chóng có mặt tại hiện trường, tham gia phá án.
Trước đó, cán bộ chiến sỹ Công an TP Hà Tĩnh đã bí mật đột kích vào hai "boong ke" ma túy tại phường Hà Huy Tập và phường Nam Hà. Tại phường Nam Hà, lực lượng phá án đã bắt quả tang đối tượng Nguyễn Huy Cảnh (42 tuổi, trú tại khối phố 6, phường Nam Hà) cùng ba đối tượng khác đang có hành vi sử sụng trái phép chất ma túy. Tuy nhiên khi được yêu cầu giao nộp ma túy, đối tượng chỉ đưa ra một lượng rất nhỏ là vài gram. Và chú chó Donald đã được tung vào cuộc.
Sau khi nhận được lệnh từ huấn luyện viên, Donald đã sục sạo khắp các căn phòng của ngôi nhà. Chỉ vài phút, tại vị trí phía sau của màn hình camera, Donald phát hiện ra "hàng" nên sủa rất to. Trinh sát Công an TP Hà Tĩnh lập tức có mặt kiểm tra, phát hiện và lôi ra hàng kg ma túy dạng đá, cùng cỏ Mỹ được các đối tượng cất giấu.
Tiếp tục có mặt tại nhà số 04, ngõ 172 (đường Hà Huy Tập, TP Hà Tĩnh), sau ít phút đánh hơi, Donald đứng cạnh tủ quần áo của đối tượng và tiếp tục sủa váng lên. Qua kiểm tra, Cơ quan công an thu giữ được 7 túi ma túy tổng hợp dạng đá có trọng lượng 1,2045g. Hai đối tượng T.D.V. (40 tuổi, trú tại Quỳnh Lưu, Nghệ An) và T.T.V. (37 tuổi, trú tại phường Tân Giang, TP Hà Tĩnh) đã phải ngoan ngoãn tra tay vào còng.
Chuyên án này đã thành công rực rỡ, triệt xóa được hai tụ điểm ma túy phức tạp, khiến người dân rất phấn khởi. Sự tham gia của cán bộ chiến sỹ Cục Cảnh sát huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ cùng hai chú chó Donald và Leck được Công an TP Hà Tĩnh đánh giá cao. Cán bộ chỉ huy tham gia chuyên án đều được Công an TP Hà Tĩnh tặng bằng khen về thành tích này.
 |
| Sử dụng chó nghiệp vụ phát hiện ma túy tại Hà Tĩnh. |
2. Đầu năm 2017, Cục nhận được công văn từ lãnh đạo Nhà máy lọc dầu Dung Quất đề nghị cử cán bộ cùng chó nghiệp vụ tham gia công tác kiểm tra kiểm soát khi nhà máy tổ chức bảo dưỡng tổng thể. Đại úy Chức và Thượng úy Nguyễn Văn Quân được lãnh đạo Cục cử vào làm nhiệm vụ.
Có thể nói, công tác bảo dưỡng Nhà máy lọc dầu Dung Quất - được mệnh danh là "cỗ máy tỷ đô" này không phải là một việc đơn giản.
Theo lãnh đạo nhà máy, đợt bảo dưỡng tổng thể diễn ra từ cuối tháng 5 cho đến đầu tháng 8-2017 thật sự có một "núi" công việc phải thực hiện; 7 gói thầu với vài chục lô nhà xưởng, van, bể cầu, đường ống... cần được bảo dưỡng.
Khác với những nhà máy sản xuất thông thường, việc bảo dưỡng nhà máy lọc dầu thường có những mối nguy tiềm ẩn về an toàn trong thời điểm dừng và khởi động nhà máy. Bên cạnh đó, số lượng lao động của các nhà thầu rất đông; thời gian làm việc ngắn với cường độ cao; thời tiết nắng nóng (đúng dịp nắng nhất năm ở dải đất miền Trung) gây khó khăn cho công tác kiểm soát.
Tổ sử dụng chó nghiệp vụ của Cục được phân công thường trực tại cổng A1 và A5 của Nhà máy lọc dầu Dung Quất.
Hằng ngày, tại cổng A1, có hơn 3.000 nhân sự nhà thầu ra vào làm việc, trong đó có hàng trăm nhân sự người nước ngoài. Buổi sáng, từ 5 giờ 45 phút đến 6 giờ 15 phút, nhà thầu tập trung nhân sự ở đây, sau đó xếp hàng lần lượt qua các thủ tục kiểm tra thẻ, kiểm tra thuốc lá, bật lửa, máy ảnh, dụng cụ cá nhân. Đối với nhân sự có mang theo vali đựng dụng cụ làm việc phải được chó nghiệp vụ đánh hơi loại trừ dấu hiệu thuốc nổ, bom mìn... mới tiếp tục được qua cổng.
Mỗi nhân sự đều được Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn cấp cho 1 thẻ từ và chỉ vào Nhà máy 1 lần, ra 1 lần/ngày làm việc. Trường hợp có việc đột xuất phải trình báo rõ ràng tại cổng an ninh, có ký xác nhận, bảo lãnh của lãnh đạo nhà thầu đó.
Ngày 1-6-2017, tổ công tác của Cục đã có mặt tại Dung Quất trên chiếc xe chuyên dụng của lực lượng cảnh sát. Các anh được bố trí tại hai phòng thuộc khu tập thể Công ty Bảo vệ an ninh dầu khí (ngay sát cạnh Nhà máy lọc dầu Dung Quất). Nếu như khi đi công tác ở công an các tỉnh, hai chú chó thường được ở khu nhà tạm giữ thì lần này, Tom và Rex được ở cùng phòng với Đại úy Chức và Thượng úy Quân.
Sáng sớm, dưới cái nắng gay gắt của miền Trung, các “chiến sỹ bốn chân” và huấn luyện viên phải có mặt đúng giờ tại cổng để tham gia kiểm tra kiểm soát cùng tổ an ninh. Mỗi ngày có hàng trăm lượt công nhân, chuyên gia mang theo công cụ, balo, valy đựng đồ.. cần phải kiểm tra. Tất cả đều được cảnh khuyển đánh hơi rất kỹ, nếu phát hiện có thuốc nổ là lập tức sủa vang báo hiệu.
Béc-giê vốn là loài chó sinh ra ở xứ ôn đới, nên chúng rất sợ thời tiết nóng ẩm như ở Việt Nam. Khi mất nước, chúng sẽ chỉ có thể nằm một chỗ và thở hồng hộc. Chính vì vậy, Chức và Quân phải mang theo vài chai nước để nhanh chóng "tiếp sức" cho hai cảnh khuyển. Nhiều khi các anh phải nhịn để cho chúng uống. Chiều về, sau khi được ăn cơm, hai cảnh khuyển ngoan ngoãn chui vào gầm giường nằm ngủ.
 |
| Sử dụng chó nghiệp vụ kiểm soát người, đồ vật trong đợt bảo dưỡng tổng thể nhà máy lọc dầu Dung Quất. |
Suốt hai tháng trời, ngày nào cũng như ngày nào, 2 cảnh khuyển cùng 2 huấn luyện viên phối hợp với lực lượng bảo vệ thực hiện nhiệm vụ. Cho đến đầu tháng 8-2017 thì công tác bảo dưỡng nhà máy đã xong, 2 cảnh khuyển đã thực hiện xuất sắc nhiệm vụ, không một sai sót.
Cũng trong năm 2017, 3 cảnh khuyển của Cục dưới sự chỉ đạo của Trung tá Vũ Long Trọng, Phó trưởng phòng Phòng Sử dụng động vật nghiệp vụ đã tham gia tìm kiếm thi thể mất tích vụ lở đất tại Hòa Bình. Trước đó, rạng sáng ngày 12-10-2017, bờ suối tại xóm Khanh thuộc xã Phú Cường (huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình) bất ngờ sụt lở, vùi lấp 4 căn nhà cùng 18 người dân. Các “chiến sỹ bốn chân” cùng với máy dò, lực lượng cảnh sát cơ động, cảnh sát PCCC, đội tìm kiếm cứu nạn của tỉnh Hòa Bình... tìm được nhiều thi thể người dân bị mất tích.
Mỗi năm chó nghiệp vụ tham gia hàng ngàn vụ việc
Số lượng động vật nghiệp vụ hiện nay được đánh giá là đảm bảo cơ cấu hợp lý, cân đối giữa các chuyên khoa, đáp ứng tốt yêu cầu công tác đặt ra theo chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị, địa phương.
Sau 1 năm thực hiện Chỉ thị số 04/CT -BCA-K20 về "Nâng cao hiệu quả công tác quản lý, huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ của lực lượng CAND trong tình hình mới", Công an các đơn vị, địa phương đã tăng cường sử dụng động vật nghiệp vụ tham gia bảo vệ, tấn công, trấn áp tội phạm và hỗ trợ có hiệu quả công tác điều tra phá án, truy xét tội phạm.
Cụ thể, sử dụng động vật nghiệp vụ tham gia phối hợp tuần tra kiểm soát gần 40.000 lượt trên các tuyến, địa bàn trọng điểm; qua đó phát hiện, giải tán 235 nhóm tụ tập đông người gây mất trật tự công cộng, 987 trường hợp vi phạm trật tự an toàn giao thông, 1 vụ tổ chức đua xe trái phép, 8 vụ cướp giật, 12 vụ trộm cắp tài sản, 4 vụ đánh nhau; bảo vệ hiện trường 25 vụ việc, lùng sục phát hiện ma túy, rà soát thuốc nổ hàng chục vụ...
Ngoài ra, công an các đơn vị, địa phương còn sử dụng động vật nghiệp vụ tham gia diễn tập thực binh 7 phương án chống bạo loạn, biểu tình, bắt cóc con tin; phòng, chống khủng bố, tìm kiếm cứu nạn, phòng cháy chữa cháy... do Bộ Công an, Bộ Tư lệnh CSCĐ hoặc các ngành phối hợp tổ chức.