Dân không thể mua bán đất từ khi điện hạt nhân Ninh Thuận tạm dừng

Cuộc sống người dân khó khăn

Tại phiên thảo luận hội trường ngày 30/5 về việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật quy hoạch có hiệu lực thi hành, đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) cho hay, năm 2016 Quốc hội khóa XIV ban hành Nghị quyết số 31 dừng chủ trương thực hiện đầu tư điện hạt nhân Ninh Thuận.

Từ đó đến nay đã gần 14 năm nhưng các vấn đề về quy hoạch làm ảnh hưởng đến đời sống, kinh tế của người dân vẫn chưa được giải quyết, gây bức xúc cho người dân, làm ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Tại buổi làm việc với tỉnh Ninh Thuận, Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo, giao nhiệm vụ cho các lãnh đạo của các bộ, ngành có liên quan nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả.

Đề án tổ chức lại sản xuất ổn định đời sống nhân dân và phát triển khu dân cư ở các vị trí được quy hoạch xây dựng các nhà máy điện hạt nhân trước đây vẫn chưa được Chính phủ phê duyệt do vấn đề quy hoạch chưa được giải quyết. Bộ Công Thương chưa xử lý các quyết định của Bộ về quy hoạch các vị trí xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.

Từ đó, người dân bị hạn chế quyền sử dụng đất, không được mua bán, không được chuyển nhượng, tặng cho, không được chuyển đổi mục đích sử dụng đất, không được thế chấp đất để vay vốn, mở rộng sản xuất, không được xây dựng công trình cải tạo, sửa chữa, mở rộng nhà ở, cơ sở hạ tầng, các công trình phúc lợi cũng không được đầu tư, hiện đang bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng.

“Người dân trải qua thời gian dài chờ đợi, không ổn định được sản xuất, cuộc sống gặp rất nhiều khó khăn, bức xúc”, bà Hương nói.

Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận kiến nghị trung ương sớm xem xét, cho ý kiến chính thức về chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Đánh giá việc thực hiện nghị quyết, nêu ra vướng mắc để tháo gỡ, giúp tỉnh tiếp tục thu hút vốn đầu tư, phát triển bền vững.

Đồng quan điểm, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) cho rằng Quốc hội cần giải quyết dứt điểm việc này, xóa bỏ quy hoạch dự án phát triển nhà máy điện hạt nhân tại Ninh Thuận.

Trả lời đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương và đại biểu Trương Trọng Nghĩa, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, nghị quyết của Quốc hội là tạm dừng chứ không phải là hủy bỏ điện hạt nhân Ninh Thuận.

“Cho nên về nguyên tắc không có cơ sở để bỏ quy hoạch điểm đạt nhân”, ông Diên khẳng định.

Ở góc độ ngành, ông Diên cho hay đã tham mưu cho Chính phủ về việc thế giới hiện nay đã phải quay lại để phát triển điện hạt nhân. Bởi lẽ, những gì mà các quốc gia cam kết ở COP26 là phải phát triển năng lượng sạch, theo đó, khai thác năng lượng mặt trời và năng lượng gió.

Để khai thác được nguồn năng lượng tái tạo này, nhất thiết phải có điện linh hoạt. Hay nói một cách khác là điện nền ổn định mà điện nền thì chỉ có thể là nhiệt điện than hoặc là thủy điện. Nhưng nhiệt điện than đã không còn điều kiện để phát triển, thủy điện thì cũng hết dư địa phát triển.

“Vì vậy, trong tương lai, nếu chúng ta buộc phải thực hiện những cam kết ở COP26 thì chúng ta phải phát triển rất mạnh năng lượng tái tạo. Nhưng để phát triển năng lượng tái tạo thì phải có điện nền mà điện nền thì xu hướng tất yếu đến một lúc nào đó chúng ta cũng phải tính đến điện hạt nhân”, ông Diên nói.

Về quy hoạch địa điểm để phát triển điện hạt nhân ở khu vực Ninh Thuận, ông Diên cho hay, chờ đến khi nào cấp có thẩm quyền quyết định thì sẽ tính tới. Và Ninh Thuận đã được các đối tác nghiên cứu rất kỹ và đánh giá không có địa điểm nào phù hợp hơn để phát triển điện hạt nhân tập trung ở đây.