Động thái xuất hiện chỉ vài giờ sau khi Văn phòng Tổng thống Volodymyr Zelensky xác nhận đã tiếp nhận bản đề xuất mới từ Washington và bày tỏ sẵn sàng thảo luận.

Một nghị sĩ thuộc phe đối lập tại Quốc hội Ukraine, ông Aleksey Goncharenko đã đăng tải trên mạng xã hội hình ảnh bản chụp của một tài liệu điện tử bằng tiếng Ukraine, mô tả chi tiết kế hoạch hòa bình 28 điểm nhằm chấm dứt xung đột giữa Nga và Ukraine.

Chính quyền Ukraine không tiết lộ nội dung cụ thể mà chỉ nhấn mạnh họ sẵn sàng thảo luận, theo đánh giá của phía Mỹ, kế hoạch này có thể “tái khởi động tiến trình ngoại giao”.

Dưới đây là nội dung đầy đủ của thỏa thuận 28 điểm:

1. Chủ quyền của Ukraine sẽ được khẳng định.

2. Một thỏa thuận không xâm phạm toàn diện sẽ được ký kết giữa Nga, Ukraine và châu Âu. Mọi điểm mơ hồ tồn tại trong 30 năm qua sẽ được coi như đã được giải quyết.

3. Nga được kỳ vọng sẽ không tiến hành tấn công các quốc gia láng giềng và NATO sẽ không tiếp tục mở rộng.

4. Đối thoại giữa Nga và NATO, có sự trung gian của Mỹ, sẽ được tiến hành nhằm giải quyết mọi vấn đề an ninh, tạo điều kiện giảm leo thang, qua đó bảo đảm an ninh toàn cầu và mở rộng cơ hội hợp tác cũng như phát triển kinh tế trong tương lai.

5. Ukraine sẽ nhận được các đảm bảo an ninh đáng tin cậy.

6. Quy mô lực lượng vũ trang Ukraine sẽ được giới hạn ở mức 600.000 quân.

7. Ukraine đồng ý ghi vào hiến pháp rằng nước này sẽ không gia nhập NATO và NATO đồng ý đưa vào điều lệ quy định rằng khối sẽ không tiếp nhận Ukraine trong tương lai.

8. NATO đồng ý không triển khai binh sĩ tại Ukraine.

9. Máy bay chiến đấu của châu Âu sẽ được bố trí tại Ba Lan.

10. Đảm bảo của Mỹ:

- Washington sẽ nhận khoản bồi hoàn để đổi lấy cam kết bảo đảm.

- Nếu Ukraine tấn công Nga, nước này sẽ mất quyền được bảo đảm.

- Nếu Nga tấn công Ukraine, ngoài phản ứng quân sự phối hợp mang tính quyết định, mọi lệnh trừng phạt toàn cầu sẽ được khôi phục, việc công nhận lãnh thổ mới cũng như mọi lợi ích từ thỏa thuận này sẽ bị hủy bỏ.

- Nếu Ukraine phóng tên lửa vào Moscow hoặc Saint Petersburg mà không có lý do chính đáng, cam kết bảo đảm an ninh sẽ bị xem là vô hiệu.

11. Ukraine đủ điều gia nhập Liên minh châu Âu (EU) và sẽ được hưởng quyền tiếp cận ưu đãi ngắn hạn đối với thị trường châu Âu trong thời gian vấn đề này đang được xem xét.

12. Một gói biện pháp tái thiết toàn cầu quy mô lớn dành cho Ukraine sẽ được triển khai, bao gồm nhưng không giới hạn ở:

a. Thành lập Quỹ Phát triển Ukraine để đầu tư vào các lĩnh vực tăng trưởng cao như công nghệ, trung tâm xử lý dữ liệu và trí tuệ nhân tạo.

b. Mỹ sẽ hợp tác với Ukraine trong việc tái thiết, phát triển, hiện đại hóa và vận hành hạ tầng khí đốt của Ukraine, bao gồm đường ống và các kho lưu trữ.

c. Phối hợp phục hồi những khu vực bị chiến tranh tàn phá, gồm tái thiết và hiện đại hóa các đô thị và khu dân cư.

d. Phát triển cơ sở hạ tầng.

e. Khai thác khoáng sản và tài nguyên thiên nhiên.

f. Ngân hàng Thế giới sẽ xây dựng gói tài chính đặc biệt nhằm đẩy nhanh các nỗ lực này.

13. Nga sẽ được tái hòa nhập vào nền kinh tế toàn cầu:

a. Việc dỡ bỏ trừng phạt sẽ được thảo luận và thống nhất từng bước, theo từng trường hợp.

b. Mỹ sẽ ký một thỏa thuận hợp tác kinh tế dài hạn nhằm thúc đẩy phát triển chung trong các lĩnh vực năng lượng, tài nguyên thiên nhiên, hạ tầng, trí tuệ nhân tạo, trung tâm dữ liệu, dự án khai thác đất hiếm ở Bắc Cực và những cơ hội doanh nghiệp song phương có lợi khác.

c. Nga sẽ được mời quay lại nhóm G8.

14. Tài sản bị đóng băng sẽ được sử dụng như sau:

- 100 tỷ USD tài sản Nga bị đóng băng sẽ được đầu tư vào các nỗ lực tái thiết và đầu tư tại Ukraine do Mỹ dẫn dắt.

- Mỹ sẽ nhận 50% lợi nhuận từ hoạt động này.

- Châu Âu sẽ bổ sung thêm 100 tỷ USD để tăng quy mô đầu tư cho tái thiết Ukraine.

- Tài sản châu Âu đang bị đóng băng sẽ được giải tỏa.

- Phần tài sản Nga còn lại sẽ được đầu tư vào một quỹ đầu tư chung Mỹ-Nga để triển khai các dự án song phương trong những lĩnh vực sẽ được xác định sau. Quỹ này nhằm củng cố quan hệ hai bên và gia tăng lợi ích chung, tạo động lực mạnh mẽ để tránh quay trở lại xung đột.

15. Một nhóm công tác chung Mỹ–Nga về các vấn đề an ninh sẽ được thành lập để hỗ trợ và bảo đảm thực thi mọi điều khoản của thỏa thuận.

16. Nga sẽ ban hành luật khẳng định chính sách không tấn công đối với châu Âu và Ukraine.

17. Mỹ và Nga sẽ thống nhất gia hạn hiệu lực các hiệp ước không phổ biến và kiểm soát vũ khí hạt nhân, bao gồm START-1.

18. Ukraine đồng ý duy trì tình trạng phi hạt nhân theo Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân.

19. Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia sẽ được khởi động lại dưới sự giám sát của IAEA và lượng điện sản xuất sẽ được chia đều cho Nga và Ukraine (50:50).

20. Cả hai nước cam kết đưa vào trường học và xã hội các chương trình giáo dục thúc đẩy sự thấu hiểu, khoan dung văn hóa và loại bỏ phân biệt chủng tộc, định kiến:

a. Ukraine sẽ áp dụng các quy định của EU về tự do tôn giáo và bảo vệ quyền của các cộng đồng ngôn ngữ thiểu số.

b. Hai bên đồng ý dỡ bỏ mọi biện pháp phân biệt đối xử, bảo đảm quyền của các cơ quan báo chí và giáo dục của Ukraine và Nga.

c. Mọi hình thức tư tưởng và hoạt động theo chủ nghĩa phát xít đều phải bị bác bỏ và cấm đoán.

21. Về lãnh thổ:

a. Crimea, Lugansk và Donetsk sẽ được công nhận trên thực tế là thuộc Nga, bao gồm cả sự công nhận của Mỹ.

b. Kherson và Zaporozhye sẽ được “đóng băng” theo đường tiếp xúc, tức là được công nhận thực tế theo ranh giới này.

c. Nga từ bỏ các vùng lãnh thổ khác mà nước này đang kiểm soát ngoài 5 vùng nói trên.

d. Lực lượng Ukraine sẽ rút khỏi phần lãnh thổ Donetsk mà họ đang kiểm soát; khu vực này sẽ trở thành vùng đệm phi quân sự, được quốc tế công nhận là lãnh thổ thuộc Liên bang Nga. Quân đội Nga sẽ không tiến vào vùng phi quân sự này.

22. Sau khi các sắp xếp lãnh thổ tương lai được thống nhất, Nga và Ukraine cam kết không được thay đổi hiện trạng bằng vũ lực. Mọi đảm bảo an ninh sẽ không được áp dụng nếu cam kết này bị vi phạm.

23. Nga sẽ không cản trở việc Ukraine sử dụng thương mại sông Dnepr, và các thỏa thuận sẽ được thiết lập để bảo đảm vận chuyển ngũ cốc tự do qua Biển Đen.

24. Một ủy ban nhân đạo sẽ được thành lập nhằm giải quyết các vấn đề tồn đọng:

a. Trao đổi toàn bộ tù nhân và thi thể theo nguyên tắc “tất cả đổi tất cả”.

b. Trả tự do cho mọi dân thường bị giam giữ và con tin, bao gồm cả trẻ em.

c. Thực hiện chương trình đoàn tụ gia đình.

d. Áp dụng các biện pháp nhằm giảm bớt tổn thương của các nạn nhân chiến tranh.

25. Ukraine sẽ tổ chức bầu cử trong vòng 100 ngày kể từ khi thỏa thuận được ký.

26. Tất cả các bên liên quan đến xung đột sẽ được hưởng ân xá toàn diện cho mọi hành động đã thực hiện trong thời chiến và cam kết không khiếu nại hay yêu cầu bồi thường trong tương lai.

27. Thỏa thuận này sẽ có tính ràng buộc pháp lý. Việc thực thi sẽ được giám sát và bảo đảm bởi một Hội đồng Hòa bình đứng đầu là Tổng thống Trump. Các biện pháp trừng phạt định trước sẽ được áp dụng nếu xảy ra vi phạm.

28. Sau khi tất cả các bên đồng thuận và ký vào bản ghi nhớ này, lệnh ngừng bắn sẽ có hiệu lực ngay khi hai bên rút quân về các vị trí đã thỏa thuận để bắt đầu thực thi thỏa thuận.