Cuộc đào thoát khỏi nhà tù kiên cố nhất châu Âu

Sơ đồ khu trại Maze được xem là kiên cố nhất châu Âu thời bấy giờ.

Vụ vượt ngục Maze (thường được người Ai-len gọi là “Cuộc đào thoát vĩ đại”) diễn ra vào ngày 24/9/1983 ở hạt Antrim, Bắc Ai-len. Nhà tù Maze được cho là có hệ thống an ninh “khủng” nhất châu Âu với khả năng chống lại mọi cuộc vượt ngục.

Dù vậy, 38 tù nhân thuộc Quân đội Cộng hòa Ai-len (IRA) lâm thời đã trốn thoát khỏi dãy trại H7 của nhà tù Maze. Đây được xem là lần vượt ngục lớn nhất trong lịch sử Anh và Bắc Ai-len.

Nhà tù Maze có hàng rào 4,6m bên cạnh các dãy tường cao 5,5m chăng đầy dây thép gai. Tất cả các cửa trong nhà tù Maze làm bằng thép đặc và điều khiển bằng điện. Để thực hiện kế hoạch đào thoát, các tù nhân đã chuẩn bị trong nhiều tháng trời.

Bobby Storey và Gerry Kelly có nhiệm vụ quét dọn ở dãy phòng H7. Chính điều này giúp họ có cơ hội biết được những điểm yếu trong hệ thống an ninh và tuồn vào trại 6 khẩu súng lục.

2h30 chiều 25/9, tù nhân chiếm quyền kiểm soát toàn bộ dãy phòng H7 bằng cách bắt giữ các giám thị làm con tin để ngăn họ bấm chuông trợ giúp.

Một sĩ quan bị đâm bằng dao tự chế và một người khác bị đánh ngất từ phía sau gáy. Gerry Kelly bắn trúng đầu một giám thị định chạy trốn, nhưng may mắn người này không chết. Nhóm tù nhân hơn chục người lấy quần áo của các giám thị, nhân viên an ninh. Chìa khóa ô tô của lực lượng an ninh cũng phải giao nộp trong trường hợp tù nhân cần tẩu thoát bằng xe hơi.

Sau đó một tiếng, xe thùng chở thực phẩm theo thời gian biểu đã đến cổng dãy phòng H7 và tài xế bị một số tù nhân giữ làm con tin. Tù nhân Storey nói với tài xế: “Thằng Gerry này thụ án 30 năm. Mày mà vớ vẩn nó “thịt” mày luôn. Nó chẳng còn gì để mất đâu”.

Lối vào phân khu 19 của nhà tù Maze.

4h chiều, xe tải lăn bánh khỏi khu trại H7, đằng sau chở theo 37 tù nhân và một nhân viên quét dọn nhà tù. Kelly lãnh nhiệm vụ nằm ở ghế trước và chĩa súng đe dọa tài xế thực hiện theo kế hoạch. Kelly dọa tài xế rằng xe tải đã bị gắn đầy lựu đạn.

Khi đi qua cổng chính, 10 tù nhân mặc trang phục nhân viên tràn vào khu an ninh và bắt giữ nhiều người làm con tin. Lực lượng giám thị phản kháng và một người bấm được nút khẩn cấp. Lúc này, số lượng nhân viên an ninh vào cổng chính tăng lên đột biến, khiến những kẻ vượt ngục gặp khó khăn khi kiểm soát con tin. Giám thị James Ferris bị tù nhân Dermot Finucane đâm 3 phát vào ngực khi tìm cách ấn chuông khẩn cấp.

Tiếp đó, tù nhân mở được cổng chính và cùng những người còn lại trên xe tải tiếp tục bỏ trốn. Thời điểm này, hai nhân viên trại giam đã chặn lối đi bằng ô tô và yêu cầu tù nhân đầu hàng, từ bỏ ý định tẩu thoát. Bốn tù nhân nhảy xuống tấn công một nhân viên an ninh, lái xe và vứt xe ở cổng phụ.

Cảnh sát Anh được huy động để bắt lại tù nhân bỏ trốn.

Một tù nhân khi tìm cách chạy qua cổng chính đã bị lính gác bắn gục và bắt lại sau đó. 35 tù nhân khác vượt ngục thành công trước khi cửa chính của nhà tù bị đóng lại. Đây là vụ bỏ trốn lớn nhất ở Anh và lớn nhất châu Âu từ Thế chiến II.

Bên ngoài nhà tù, lực lượng Quân đội Cộng hòa Ai-len đã lên kế hoạch hỗ trợ kho vận với sự trợ giúp của 100 lính vũ trang. Dù vậy, tính toán sai lầm khiến các tù nhân không thấy lực lượng hỗ trợ khi vượt ngục. Tù nhân phải chạy qua các cánh đồng, cướp xe hơi để trốn.

Quân đội Anh và Cảnh sát Hoàng gia lên kế hoạch khẩn nhằm bắt lại tù binh. Họ sử dụng các phương tiện hiện đại như máy bay trực thăng, tàu chiến, máy bay tuần tra, hàng trăm xe quân sự cùng 1.000 lính dù, lính đặc nhiệm truy tìm dấu vết những kẻ bỏ trốn.

Chân dung 6 trong số 38 kẻ đào thoát.