Từ trung tâm TP Huế, chạy dọc theo tuyến Quốc Lộ 49, hỏi thăm về "thành phố ma" ở Làng Hà Úc, Xã An Bằng, huyện Phú Vang, hầu hết ai cũng biết.
Tên gọi "thành phố ma" bởi ở đây là một vùng thôn quê nhưng nhà cửa mọc lên san sát không kém gì đô thị và đặc biệt là nghĩa địa ở đây được người ta xây cao hơn nhà. Với quan niệm “sống cái nhà, thác cái mồ”, những người dân ở làng An Bằng đã đua nhau xây dựng lăng mồ với kiến trúc đồ sộ, quy mô bậc nhất cả nước.
Sau một hồi dò đường chúng tôi không khó để phát hiện ra cổng chào vào ngôi làng mà người sống đổ bạc tỷ nuôi người chết. Con đường vào làng nhỏ và chật hẹp, hơi khó đi khiến chúng tôi có cảm giác sợ. Thế nhưng, khác với cuộc sống nghèo đói phía ngoài cổng chào là sự giàu có, sầm uất như một đô thị tại làng An Bằng.
Những ngôi nhà nơi đây được thiết kế theo kiến trúc biệt thự sang trọng, trong sân là những chiếc xe tay ga, ôtô đời mới. Còn những ngôi mộ, chúng cũng được xây lên như những ngôi "biệt thự" bề thế kèm theo hoa văn trang trí tinh xảo.
 |
| Một ngôi lăng trị giá bạc tỷ ở 'thành phố ma". |
Người dân nơi đây cho biết, An Bằng ngày xưa là một làng chài nghèo, cuộc sống người dân nhờ vào những chiếc thuyền đánh cá nhỏ ngoài biển khơi. Thế nhưng những năm 1990, làng An Bằng trở nên khá giả khi nguồn tiền từ thân nhân ở nước ngoài ồ ạt đổ về.
Bắt đầu từ đó, những người dân chài chân lấm tay bùn bỗng dưng nghĩ đến chuyện báo hiếu cho người đã khuất. Phong trào xây dựng nhà cửa ở “tiểu phố” cho người sống và lăng mộ tại “thành phố ma” cho người chết bắt đầu đột biến. Nhu cầu vật liệu xây dựng ở đây cũng trở nên vô tận.
Một nét lạ và độc đáo ở đây là, khi nhà này xây ngôi lăng thấp mà có nhà khác xây lăng cao hơn thì họ sẽ tự phá ngôi lăng này và xây lại cho cao hơn ngôi lăng kia, rồi bên kia thấy như vậy cũng phá và xây cao hơn nữa...
Cứ thế mà người ta mới có câu: “Cứ thấy nơi mô nghĩa địa cao hơn nhà ở thì đó là làng An Bằng”. Nhiều ngôi mộ còn được mắc điện thắp sáng, có nhà vệ sinh... Có những ngôi mộ được xây và thiết kế theo kiểu của các vua chúa, có những mái ngói lưu ly, câu đối,...
Không chỉ đua nhau sửa sang, xây dựng mới những lăng mộ cũ của gia tộc mình; những người dân nơi đây còn tự xây lăng cho bản thân trước khi chết. Lăng mộ “bao vây” nhà ở người dân, dường như nơi đây không có ranh giới giữa người sống và người chết.
Hiện nay làng An Bằng có khoảng trên dưới 3.000 lăng mộ, mỗi ngôi mộ có chi phí trung bình khoảng 30.000 USD. Có lăng vừa xây xong bị đập xây lại vì... không bằng người ta. Tổng thể khu lăng mộ tại đây độc đáo về kiến trúc, đủ các phong cách Phật, Thiên chúa giáo, Lão Giáo, Hồi giáo, châu Âu... đều xây bằng tiền do con cháu ở nước ngoài gửi về.