Mâu thuẫn Mỹ-Nga về cách giải quyết khủng hoảng Syria

Những bài phát biểu của hai vị tổng thống trước kỳ họp lần thứ 70 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã bộc lộ mâu thuẫn Mỹ-Nga về cách giải quyết khủng hoảng Syria.

Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc rằng sau rất nhiều cảnh đổ máu và tàn sát, Syria không thể quay trở lại hiện trạng trước chiến tranh được nữa. Ông kêu gọi một "quá trình chuyển tiếp có kiểm soát" để lật đổ Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Tổng thống Obama lên án ông Assad là nhà lãnh đạo đã "ném bom thùng xuống người dân của mình” và  "thảm họa như ở Syria không diễn ra ở các nước nơi có nền dân chủ chân chính”.

Các giới chức chính quyền Obama đã nhiều lần nói rằng một quá trình chuyển đổi chính trị không thể xảy ra ở Syria chừng nào ông Assad vẫn còn nắm quyền.

Tổng thống Obama cũng không quên chỉ trích Nga về việc sáp nhập bán đảo Crimea và việc Nga hỗ trợ phe ly khai ở miền đông Ukraine. Ông nói những biện pháp trừng phạt kinh tế của phương Tây nhắm vào Moscow là cần thiết vì không có nước nào có thể làm ngơ việc xâm chiếm Crimea"mà không bị trừng phạt”.

Nhà lãnh đạo Mỹ cũng kêu gọi thế giới tham gia những nỗ lực ngoại giao mới để giải quyết những cuộc xung đột trên toàn cầu. Ông nói: "Nếu không thể hợp tác với nhau, tất cả chúng ta sẽ phải gánh chịu hậu quả. Tất cả chúng ta sẽ mạnh mẽ hơn khi chúng ta làm việc cùng nhau”.

Nhưng trong phát biểu đầu tiên trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc sau một thập niên, Tổng thống Putin cảnh báo rằng sẽ là một "sai lầm hết sức to lớn" nếu không hợp tác với chính phủ Assad trong cuộc chiến chống lại nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo đang tìm cách lật đổ nhà lãnh đạo Syria. Ông kêu gọi một "liên minh rộng lớn" chống lại phiến quân Nhà nước Hồi giáo, giống như liên minh chống Hitler trong Chiến tranh thế giới thứ II.

Theo đài Sputnik, Tổng thống Putin chỉ ra mối nguy hiểm lớn của việc xuất khẩu ý tưởng bạo lực, trong bài phát biểu của mình, ông đề cập đến cái gọi là "cách mạng dân chủ". Ông nói: "Việc xuất khẩu ‘cách mạng dân chủ’ đang tiếp diễn. Hãy nhìn vào Châu Phi hay Trung Đông. Tại đó người ta muốn biến đổi. Thay vì sự toàn thắng của dân chủ và tiến bộ, (khu vực này) đã nhận được bạo lực, nghèo đói và thảm họa xã hội”.

Trong một cuộc phỏng vấn của Đài truyền hình CBS tại Moscow vào tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin lên án sự ủng hộ của Mỹ đối với phe đối lập Syria. Ông tuyên bố: “Theo quan điểm của tôi, hậu thuẫn quân sự cho những tổ chức bất hợp pháp không phù hợp với những nguyên tắc của luật quốc tế hiện đại hay với Hiến chương Liên Hợp Quốc. Chúng tôi chỉ ủng hộ các cơ cấu hợp pháp và chính phủ hợp pháp”.

Nhà lãnh đạo Nga cảnh báo là bất cứ hành động nào hủy hoại chính quyền hợp pháp ở Syria “sẽ tạo nên một tình tình như đang thấy hiện nay tại các quốc gia khác trong vùng…với tất cả các định chế nhà nước đang bị tan rã.” Ông nói thêm “Không có giải pháp nào khác cho cuộc khủng hoảng Syria hơn là củng cố hữu hiệu các cơ cấu chính phủ và giúp những cơ cấu này chống khủng bố.”

Về sự hiện diện của quân đội Nga tại Syria, ông Putin nói với đài truyền hình CBS là Nga không có kế hoạch triển khai binh sĩ chiến đấu “ít nhất là vào lúc này”.

Trong một cuộc phỏng vấn của đài truyền hình CBS, Tổng thống Iran Hassan Rouhani nói rằng Tổng thống Syria Bashar al-Assad phải ở lại cầm quyền để chống khủng bố.

Trong khi đó, phát biểu với đài truyền hình CNN ngày 28/9, Tổng thống Iran Hassan Rouhani nói rằng  khi đánh đuổi các phần tử khủng bố ra khỏi Syria “chúng ta không có cách nào khác hơn là củng cố chính phủ trung ương của nước này”.  Ông Rouhani cũng nói rằng Tehran đang chuẩn bị “bắt đầu thảo luận và đối thoại” về một nước Syria sau thời kỳ Nhà nước Hồi giáo, nhưng những người chiến đấu chống lại tổ chức cực đoan này “phải hành động thống nhất và có một phương thức để đánh đuổi các phần tử khủng bố ngay tức khắc”.