Washington vẫn chưa từ bỏ tham vọng với Greenland khi Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa bổ nhiệm một đặc phái viên với nhiệm vụ thúc đẩy tiến trình Greenland gia nhập Mỹ.

Tổng thống Trump cũng từng tuyên bố rằng Mỹ phải trở thành "chủ sở hữu" của Greenland. Theo ông, điều này là cần thiết cho an ninh quốc gia Mỹ, vốn đang bị đe dọa bởi “các tàu Trung Quốc và Nga”.

Để tiếp tục theo đuổi mục tiêu này, Thống đốc bang Louisiana thuộc Đảng Cộng hòa, ông Jeff Landry, vừa được ông Donald Trump bổ nhiệm làm Đặc phái viên của Mỹ về Greenland. Dù đây là một vị trí không chính thức và không cần sự phê chuẩn từ các quốc gia khác, động thái này rõ ràng cho thấy định hướng của chính quyền Nhà Trắng hiện nay.

Quyết định mới nhất của ông Trump xác nhận việc triển khai Chiến lược An ninh Quốc gia mới của Tổng thống Mỹ, trong đó tập trung lớn vào việc bảo vệ lợi ích của Mỹ tại Tây Bán cầu.

Chính quyền Đan Mạch đã lập tức phản ứng mạnh mẽ. Ngoại trưởng Đan Mạch, Lars Løkke Rasmussen, thông báo sẽ triệu tập Đại sứ Mỹ và mô tả việc bổ nhiệm đặc phái viên mới là “vô cùng đáng lo ngại”.

Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình TV2 của Đan Mạch, ông nhấn mạnh rằng chừng nào còn tồn tại Vương quốc bao gồm Đan Mạch, Quần đảo Faroe và Greenland, Đan Mạch không thể chấp nhận bất kỳ hành động nào làm suy yếu toàn vẹn lãnh thổ của mình. Thủ tướng Greenland cũng lên tiếng về sự việc, khẳng định việc bổ nhiệm đặc phái viên mới “không thay đổi điều gì”.

Thống đốc bang Louisiana - Jeff Landry được Tổng thống Trump bổ nhiệm làm Đặc phái viên của Mỹ về Greenland.

Nhiều lãnh đạo châu Âu khác cũng đã đưa ra tuyên bố tuy nhiên có phần yếu ớt hơn rất nhiều. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nói: "An ninh Bắc Cực tiếp tục là ưu tiên hàng đầu của Liên minh châu Âu, và là lĩnh vực chúng tôi mong muốn hợp tác với các đồng minh, đối tác. Toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền là những nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế."

Bà cho biết thêm rằng EU hoàn toàn ủng hộ Đan Mạch và người dân Greenland.

Tổng Pháp Emmanuel Macron, cũng lên tiếng về vấn đề này, nhắc lại chuyến thăm thủ đô Greenland trong năm nay. Ông cho biết tại Nuuk, ông đã tái khẳng định sự ủng hộ của Pháp đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Đan Mạch và Greenland. “Greenland thuộc về người dân của mình”, ông nhấn mạnh, đồng thời khẳng định Đan Mạch là quốc gia bảo đảm điều đó.

Greenland là một vùng lãnh thổ tự trị phụ thuộc vào Đan Mạch, trong đó chính quyền trung ương Đan Mạch vẫn chịu trách nhiệm về các vấn đề an ninh và quốc phòng. An ninh của đảo này được tích hợp vào các cấu trúc phòng thủ châu Âu nhờ Đan Mạch là thành viên NATO.

Vị trí địa chiến lược quan trọng của Greenland.

Vài tháng trước đó, trong chuyến thăm căn cứ Pituffik của Mỹ (trước đây là Thule) vào tháng 3, Phó Tổng thống Mỹ J.D. Vance đã cáo buộc chính quyền Đan Mạch lơ là trong việc tăng cường an ninh cho Greenland và chỉ trích họ không theo kịp Nga và Trung Quốc trong bối cảnh hai nước này gia tăng hiện diện quân sự tại Bắc Cực.

Phát biểu của Phó Tổng thống Mỹ tại Greenland đã vấp phải làn sóng chỉ trích mạnh mẽ. Ông bị cho là không nắm rõ tài liệu năm 1951 “Bảo vệ Greenland: Thỏa thuận giữa Mỹ và Vương quốc Đan Mạch”, trong đó nêu rõ Hoa Kỳ có quyền đầu tư tăng cường an ninh cho đảo này nếu thấy cần thiết.

Ông Rasmus Jarlov, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Đan Mạch, nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ không cần phải sở hữu Greenland để đảm bảo an ninh quốc gia, bởi một thỏa thuận quốc phòng với Đan Mạch đã được thiết lập, cho phép bất kỳ mức độ hiện diện quân sự nào của Mỹ tại Greenland.