Cá đù, còn có tên gọi khác là cá lù đù hay cá lanh, sống ở nước lợ và nước mặn, tập trung nhiều ở vùng biển các tỉnh Tây Nam bộ như: Phước Hải, Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu; Cần Giờ, TP.HCM; Bình Đại, tỉnh Bến Tre... Loại cá này có hạt sạn cứng trong đầu nhưng người ta không gọi cá "khôn có sạn" mà lại gọi là "đù", nghĩa là hơi bị xấu.
Trước đây loại cá này bị thất sủng, giờ đây nó đã thành đặc sản cao cấp của miền biển
Cá đù tươi nhiều nạc, ngọt nhưng thịt hơi bở nên trước đây loại cá này không được ưa chuộng, giá rẻ bèo, rẻ hơn cá nục, bạc má...
Người dân vùng biển cho biết xưa kia cà lù đù là loài không có giá trị kinh tế nên bị "làm ngơ". Thậm chí thân phận của chúng còn rẻ mạt đến nỗi bị ví von thành “Chê tôm ăn cá lù đù; chê thằng bụng ỏng, lấy thằng gù lưng”. Nhưng mấy năm gần đây, người dân làng chài chế biến ra một món từ cá đù lạ, ngon được nhiều người xem như đặc sản của vùng biển, đó chính là khô cá đù, cá đù 1 nắng. Không những được bán rộng rãi trong nước mà khô cá đù còn được xuất ngoại đến tận Mỹ, Hàn, Nhật, Đài Loan.
Cá đù có giá từ 150.000-280.000 đồng/kg
Chị Lã (một người dân làng chài ở tỉnh Bến Tre) cho biết cá lù đù nhiều thịt và ít xương, phần thân có nhiều mỡ, rất béo. "Từ khi chế biến thành cá đù 1 nắng, nó đã trở thành mặt hàng cao cấp, sánh cùng những loại cá đắt đỏ khác. Cá đù thơm mùi nắng, xen lẫn vị mằn mặn của biển cả rất hấp dẫn, mang lại nguồn thu lớn cho bà con", chị Lã nói.
Cá đù có nhiều loại: đù kẽm, đù sóc, đù đỏ dạ, đù đen… nhưng chỉ có cá đù sóc, với kích thước lớn hơn, ít xương nhiều thịt và béo hơn hẳn mới được đem chế biến một nắng.
"Mỗi người có cách ướp cá khác nhau và tùy theo kinh nghiệm và độ muối độ nắng mà thay đổi. Thế nhưng, mẻ cá một nắng ngon ngọt dứt khoát phải được làm từ cá thật tươi. Quan trọng nhất là ở khâu phơi nắng, nắng vừa đủ gắt để cá se mình, dẻo thịt, không còn bở mà vẫn giữ nguyên vị ngọt", chị Lã nói thêm.
Cá đù một nắng chiên vàng lên mà món ăn hấp dẫn
Hiện cá đù 1 nắng được bán với giá từ 150.000-280.000 đồng/kg tùy loại, tùy kích thước. Để mua được cá đù 1 nắng ngon, thì bạn phải lựa chọn từ màu sắc bên ngoài của con cá. Màu sắc của con cá phải có màu vàng nhạt, trong và tươi sáng, da cá bóng loáng và đôi chút lấp lánh. Khi sờ vào cá cảm thấy khô không bị ướt tay, nhưng bản thân con cá vẫn đầy và chắc thịt. Ngoài ra, cầm cá trên tay mà thấy có mùi tanh thì con cá đó không đảm bảo chất lượng.
Cá đù khô chiên vàng cho da cá phồng rộp ăn với cơm trắng hay nướng nướng trên than, xé nhỏ trộn làm gỏi, vậy thôi cũng đủ ăn hết mấy bát cơm, ăn xong còn thèm thuồng.