Những ngày qua, dư luận vô cùng hoảng hốt, sợ hãi trước vụ hỏa hoạn xảy ra tại chung cư 24 tầng Grenfell sáng 14/6 ở phía tây London, Anh sáng 14/6 khiến ít nhất 12 người thiệt mạng, hơn 70 người bị thương, nhiều người mất tích hoặc vẫn mắc kẹt trong tòa nhà.
 |
| Vụ cháy tòa nhà chung cư cao tầng Grenfell Tower đã khiến ít nhất 12 người thiệt mạng. Ảnh: BBC |
Sự kiện cháy chung cư 24 tầng này đã ít nhiều đã làm cho dư luận bị ám ảnh, lo lắng về những nguy cơ cháy nổ tại chung cư cao tầng. Hơn nữa, tình trạng hỏa hoạn tại các chung cư cao tầng ở Việt Nam đã không ít lần xảy ra, gióng hồi chuông cảnh báo về an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC). Vậy những nguyên nhân cháy nổ này bắt nguồn từ đâu?
Những nguy cơ cháy nổ tại các chung cư cao tầng
Đầu tiên là chập điện, sự cố máy móc, thiết bị. Hiện tượng chập mạch xảy ra, dẫn đến điện trở chung của mạch điện giảm xuống làm tăng cường độ dòng điện trong mạch. Nhiệt độ của dây dẫn và thiết bị điện sẽ tăng lên, làm cháy lớp cách điện hoặc vỏ của các thiết bị điện và làm thành đám cháy. Nếu gặp các vật dễ bắt lửa, đám cháy nhỏ sẽ bùng phát rất nhanh. Vì thế cần chú ý ngắt nguồn điện khi không sử dụng, để những vật dễ bắt lửa tránh xa nguồn điện, kiểm tra thường xuyên các thiết bị, đường dẫn điện để đảm bảo an toàn.
Thứ hai, nhiều căn hầm thuộc các khu chung cư là nơi lắp đặt các bốt điện, dàn tản nhiệt điều hòa, nếu xảy ra tình trạng chập cháy, hàng trăm chiếc xe máy chứa đầy xăng sẽ có nguy cơ cháy nổ.
Ngoài ra tình trạng bảo vệ thường xuyên nhận trông giữ xe của khách vãng lai qua đêm dẫn đến việc nhiều căn hầm để xe quá tải, số lượng xe trông, giữ ngày đêm lên đến cả nghìn chiếc, gây khó khăn trong công tác cứu hộ nếu xảy ra cháy.
Thứ ba là việc chưa trang bị phương tiện chữa cháy tại chỗ hoặc có trang bị nhưng không biết sử dụng hay sử dụng không thành thạo hoặc không đúng cách. Vì vậy, khi xảy ra sự cố cháy nổ không có phương tiện chữa cháy hoặc lúng túng không biết cách xử lý ngay từ ban đầu. Từ đó, đám cháy có điều kiện phát triển mạnh trong thời gian dài gây ra cháy lan, cháy lớn. Thậm chí, còn một số người cố tình mang các chất nguy hiểm cháy, nổ vào nhà để bảo quản, sử dụng vì một số mục đích cá nhân nào đó.
Bên cạnh đó, tại các hộ gia đình thường bố trí vật dụng sinh hoạt trên lối thoát nạn như thang bộ, của đi…làm tăng mức độ nguy hiểm khi có cháy xảy ra, làm ảnh hưởng đến công tác tự thoát nạn, cứu nạn và cứu hộ.
Hơn nữa, hiện nay đa số gia đình đều dùng gas để đun nấu. Tuy vậy, việc sử dụng gas không an toàn sẽ dễ gây cháy nổ gây thiệt hại cho người và của. Một số nguyên nhân có thể dẫn đến cháy, nổ khi sử dụng gas như: không khóa van bình chứa khí gas khi không đun nấu hay khóa van, tắt bếp gas chưa đúng quy định, sử dụng các chai chứa gas và các phụ kiện không đảm bảo chất lượng…
Hay việc một số gia đình lạm dụng thắp nhang thờ cúng, đốt vàng mã với tâm lý muốn báo hiếu, tạ ơn cho người đã khuất. Việc thắp hương thờ cúng tràn lan cũng là nguyên nhân tiềm ẩn cháy, nổ tại các hộ cư dân.
Một nguyên nhân cháy nổ chung cư khác cũng có thể kể đến là do nguồn nhiệt trong quá trình thi công, hàn cắt kim loại. Như đã biết trong những năm qua, nhiều vụ cháy lớn trên khắp cả nước bắt nguồn từ hàn cắt kim loại mà ra. Trong quá trình hàn cắt kim loại ở chung cư, nhà cao tầng cần có người giám sát thi công, phải che chắn kĩ trước khi làm, di dời các vật dễ cháy đi nơi khác, phải có các thiết bị dập lửa tức thời như bình cứu hỏa dạng bột. Đặc biệt là ý thức của mỗi cá nhân trong quá trình thi công phải đảm bảo an toàn cho các hộ dân trong chung cư đó.
Chung cư không chú trọng PCCC: Những quả bom nổ chậm
Theo quy định hiện hành, khi xây dựng các công trình nhà cao tầng, việc bảo bảo đảm an toàn PCCC phải được thẩm duyệt kỹ càng trong hồ sơ thiết kế. Khi công trình hoàn thành, đưa vào vận hành phải được cơ quan PCCC kiểm tra, nghiệm thu các hạng mục như hệ thống báo cháy, hệ thống chữa cháy, lối thoát hiểm...
Thế nhưng, trên thực tế rất nhiều chung cư đã có người vào ở trong điều kiện hệ thống PCCC đầu tư sai, chưa hoàn thiện hoặc chưa được nghiệm thu đủ điều kiện vận hành. Thực trạng này đã làm gia tăng nguy cơ và số vụ cháy nổ, đồng thời gây tâm lý hoang mang, lo sợ cho cư dân sinh sống trong những chung cư đông người.
Điển hình như vụ ở chung cư Capital Garden . Cụ thể, vào khoảng 18h45 ngày 31/5, tại phòng P1115, tầng 15 tòa nhà Capital Garden Trường Chinh đã xảy ra một vụ cháy lớn khiến hàng trăm cư dân sinh sống tại đây một phen hú vía. Theo thông tin từ Cảnh sát PCCC số 2 - phụ trách quận Đống Đa, nguyên nhân cháy được xác định do chập điện từ máy giặt của hộ gia đình tại tầng 15. Rất may vụ hỏa hoạn đã không thiệt hại về người.
Điều đáng nói là theo các cư dân tại đây, chủ đầu tư bàn giao căn hộ cho cư dân về đây sinh sống nhưng chung cư chưa được diễn tập Phòng cháy chữa cháy cũng như chưa có đầy đủ hồ sơ về nghiệm thu PCCC. Do đó, khi xảy ra hoả hoạn, hệ thống phòng cháy chữa cháy tại chung cư không hề hoạt động, hệ thống đầu dò khói tự động không hề kích hoạt chuông báo cháy, các đầu phun chữa cháy tự động không có 1 giọt nước nào...
Được biết, trước đó qua kiểm tra, Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy (PCCC) Hà Nội đã phát hiện 79 khu chung cư vi phạm về các quy định PCCC (tính đến ngày 31/5/2017).
Điều đáng nói là trong 79 công trình, chỉ có một công trình đã thi công nhưng chưa được thẩm duyệt về PCCC. Còn lại có tới 78 chung cư cao tầng đã đưa vào hoạt động nhưng chưa được nghiệm thu về PCCC.
Đứng đầu danh sách vi phạm là Tập đoàn Mường Thanh với 11 tòa nhà gồm: CT5, CT8, CT10 Thanh Trì; CT11 Kim Văn Kim Lũ; CT1, CT2, CT3, CT4, CT6 Xa La; trung tâm thương mại và căn hộ cao cấp Khu đô thị Xa La.
Tiếp theo là HICC1 với 5 tòa nhà vi phạm gồm: CT1A, CT1B, CT2B, CT2B - Khu đô thị mới Nghĩa Đô và dự án 2.6 Lê Văn Lương.
Tương tự là Coma 6 với 3 tòa vi phạm (CT1, CT2, CT3 dự án Dream Tower), Sông Đà Thăng Long với 2 tòa vi phạm (CT1 Usilk City và CT2 Văn Khê)…