Cú sốc cuối năm: Chơi liều USD, ham quả to đại gia sụt hố

Trong những ngày cuối cùng trước Tết Nguyên đán, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bất ngờ giảm mạnh tỷ giá trung tâm giữa đồng USD với VND, từ mức 22.880 đồng đổi 1 USD xuống chỉ còn khoảng 22.860 đồng đổi 1 USD.

Tỷ giá USD/VND trên thị trường ngân hàng cũng ghi nhận sự suy giảm mạnh, xuyên thủng ngưỡng chặn 23.200 VND/USD của NHNN. Giá mua vào USD ở Sở Giao dịch được giữ không đổi ở mức 23.200 đồng kể từ đầu 2019.

Hầu hết các ngân hàng giữ tỷ giá USD/VND ổn định trong suốt cả tháng qua.

Trên thị trường tự do, giá USD nhiều lúc còn thấp hơn cả mức niêm yết của các ngân hàng thương mại. USD tự do giảm mạnh từ 23.660 đồng (mua vào) và 23.700 đồng (bán ra) hồi giữa tháng 8/2018 xuống 23.175 đồng (mua vào) và 23.195 đồng (bán ra) cuối tháng 1 vừa qua.

So với đỉnh cao hồi giữa tháng 8, đồng USD trên thị trường tự do cũng như tại các ngân hàng đã giảm khoảng 500 đồng mỗi USD. Khi USD đứng ở mức cao, hồi giữa năm, cao điểm NHNN có ngày bán ra 980 triệu USD. Còn gần đây khi USD tụt giảm, cơ quan quản lý chính sách tiền tệ mua ròng rất nhiều, lên tới 4 tỷ USD trong khoảng 1 tháng qua.

Với diễn biến trên và trước cung ngoại tệ thuận lợi, nhiều khả năng NHNN sẽ tiếp tục hoạt động mua ròng ngoại tệ để gia tăng dự trữ ngoại hối. Hoạt động này cũng tạo cung VND ở mùa cao điểm thanh toán, chi trả trong năm.

Theo báo cáo thị trường tiền tệ tuần từ 28/1 đến 31/1 của Công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI), trong 4 ngày cuối cùng của tháng 1, NHNN đã bơm ròng gần 44 ngàn tỷ đồng thông qua hoạt động thị trường mở và giao dịch mua USD.

Trên thực tế, theo đại diện một số ngân hàng thương mại, cung cầu ngoại tệ trên thị trường đang khá tốt. Nguồn cung USD trên thị trường dồi dào. Cán cân thương mại Việt Nam thăng dư 7-8 tỷ USD, trong khi kiều hối tăng mạnh và dự báo sẽ tiếp tục đổ về dịp Tết Nguyên đán. Riêng TP.HCM dự báo có thể hút 5 tỷ USD kiều hối.

Trong năm 2018, nhiều người lo ngại đồng USD có thể bứt phá tăng cao và đồng VND sẽ tụt giảm. Đồng USD trên thị trường thế giới tăng mạnh từ tháng 5/2018 khi chính quyền ông Donald Trump kích hoạt cuộc chiến thương mại với Trung Quốc. Giới đầu tư toàn cầu khi đó đổ xô mua USD đề phòng kinh tế toàn cầu yếu đi, Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) dồn dập tăng lãi suất; chiến tranh thương mại Mỹ - Trung căng thẳng và nước Anh loay hoay với kế hoạch Brexit.

Nhiều đồng tiền trên thế giới tụt giảm trong đó có NDT của Trung Quốc. Tuy nhiên, đồng VND của Việt Nam khá vững. Thông điệp được Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh trước Quốc hội hồi cuối tháng 10 cũng là chủ trương không phá giá đồng tiền để hỗ trợ cho xuất khẩu.

Trong bối cảnh thị trường tài chính thế giới chao đảo trong năm 2018, đồng nội tệ của Việt Nam gần như miễn nhiễm với quốc tế. Tỷ giá USD/VND tại thị trường chính thức và phi chính thức đều ổn định.

Trong năm 2019, tỷ giá được cho là sẽ tiếp tục duy trì ổn định giống như năm qua. Áp lực về tỷ giá có thể sẽ giảm do các yếu tố tác động trong nước và quốc tế đang có chiều hướng thuận lợi hơn so với dự báo.

Theo ông Huỳnh Minh Tuấn, Giám đốc kinh doanh chi nhánh TP.HCM CTCK Vndirect, tỷ giá năm 2019 sẽ phụ thuộc rất lớn vào hành động của Fed và quan hệ thương mại Mỹ - Trung.

Gần đây, Fed đã phát đi tín hiệu đảo chiều chính sách theo hướng đồng thuận với Nhà Trắng của ông Donald Trump. Trong cuộc họp cuối tháng 1, Fed quyết định giữ nguyên lãi suất trong vùng 2,25-2,5% như kỳ vọng của nhà đầu tư và cam kết các động thái trong tương lai sẽ được thực hiện một cách kiên nhẫn và phụ thuộc vào tình hình kinh tế khi đó.

Đây là một động thái tiếp theo cho thấy cơ quan hoạch định chính sách tiền tệ của Mỹ lường thấy những rủi ro nền kinh tế Hoa Kỳ trong tương lai cũng như hàng loạt cảnh báo gay gắt của tổng thống Mỹ Donald Trump trong thời gian qua.

Fed cam kết sẽ "kiên nhẫn" với các động thái chính sách tương lai. Fed cũng bỏ luôn cụm từ “nâng lãi suất thêm dần dần”, hàm nghĩa có thể sẽ nâng thêm lãi suất trong tương lai. Ngân hàng Trung ương Mỹ còn cân nhắc điều chỉnh giảm bớt danh mục trái phiếu của mình.

Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cho rằng, áp lực tăng tỷ giá USD/VND năm 2019 có thể không quá lớn bởi các yếu tố tác động trong nước và quốc tế đang có chiều hướng thuận lợi hơn so với dự báo.

Với những tín hiệu từ Fed, đồng USD trên thị trường quốc tế gần như chắc chắn sẽ không tăng nhiều như 2018, thậm chí có thể còn giảm. Áp lực đối với đồng VND do vậy sẽ ở mức thấp hơn. Trong khi đó, lạm phát đang được Chính phủ kiểm soát khá tốt, ở mức dưới 4%. Cung cầu ngoại tệ cân bằng.

Trong báo cáo triển vọng 2019, Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cũng đưa ra dự báo, tỷ giá USD/VND trong năm sẽ không quá 3%. GDP đạt 6,7%, tỷ lệ lạm phát 4-5%.

TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, USD có thể sẽ tiếp tục tăng giá so với VND bởi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung vẫn chưa ngã ngũ. Nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn nên khó tránh khỏi ảnh hưởng từ cuộc chiến này.

Trong phiên họp Mỹ - Trung vào cuối tháng 1, hai bên không đạt được thỏa thuận nào, ngoại trừ kế hoạch về cuộc gặp cấp cao nhất hai nước trong tháng 2 do Tổng thống Donald Trump đưa ra.