Sau khi các phi hành gia Mỹ đổ bộ lên mặt trăng thành công vào cuối tháng 7/1969, Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA) chính thức thừa nhận, rằng nền tảng của chương trình Apollo chinh phục mặt trăng dựa trên ý tưởng của một người Ukraina là nhà vật lý lỗi lạc Yuri Vasilievich Kondratyuk (1897-1942).
 |
| Ảnh minh họa. |
Nhà vật lý Y. Kondratyuk có tên thật là Aleksandr Ignatyevich Shargei, một nhân vật ít được nhắc tới trong lịch sử Liên Xô cũ. Trong khi ngành du hành vũ trụ Xô Viết thường gắn liền với những tên tuổi như nhà sáng chế Konstantin Tsiolkovsky (1857-1935), Tổng công trình sư Sergey Korolyov (1907-1966), hay phi hành gia Yuri Gagarin (1934-1968)… còn với nhà vật lý Y. Kondratyuk thì chẳng mấy ai đề cập đến.
Nhưng chính nhờ những giả thuyết của ông đã tạo tiền đề cho việc phát triển của kỷ nguyên chinh phục không gian đương đại. Những căn cứ trên quỹ đạo, con tàu du hành, rồi các âu thuyền cho các phi hành gia ra ngoài khoảng không vũ trụ v.v… đều phát xuất từ những phát minh giả thuyết của Y. Kondratyuk từ giữa thập niên 30 thế kỷ trước; ngay cả các lý thuyết về y học vũ trụ cũng vậy.
Ở Liên Xô cũ, các nhà nghiên cứu bắt đầu lưu tâm tới những di sản của Y. Kondratyuk ngay sau khi người Mỹ đổ bộ thành công lên mặt trăng - theo phát minh lý thuyết của ông.
Nhiều chuyên gia am hiểu còn quả quyết, rằng nền kỹ thuật vũ trụ Nga hiện nay đang phát triển theo các giả thuyết bí mật của Y. Kondratyuk mà người Mỹ chưa biết được, bằng chứng là những thành tựu về không gian của Moscow trong thời gian gần đây có nhiều điểm vượt trội hơn Washington - nhất là về các kỳ tích sống dài ngày trong điều kiện vũ trụ, mở đường cho việc chinh phục những khoảng không xa xăm trong thiên hà.