Những người kinh doanh rượu vì hám lời nên thường gian lận nguyên liệu pha chế rượu, đặc biệt là tình trạng sử dụng methanol làm tăng độ cồn trong rượu.
Những người bị ngộ độc rượu, thường không phải bị cưỡng ép uống rượu mà chủ yếu do lạm dụng rượu, uống rượu không rõ nguồn gốc, tự ngâm động vật, thực vật độc…
Còn những nhà quản lý và chính quyền địa phương cũng chưa vào cuộc quyết liệt, chưa làm hết trách nhiệm trong công tác quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm trên địa bàn.
Theo TS. BS. Nguyễn Trung Nguyên – Phụ trách trung tâm Chống độc, bệnh viện Bạch Mai mỗi năm trung tâm đều tiếp nhận hàng trăm ca ngộ độc rượu methanol và các ca này đến rải rác quanh năm nhưng dịp cuối năm, Tết Nguyên đán là đông nhất.
 |
| Mỗi năm, bệnh viện tiếp nhận hàng trăm ca ngộ độc rượu methanol. |
Bình thường có hai loại rượu đó là rượu ethanol và rượu cồn công nghiệp methanol. Nhưng methanol bị nghiêm cấm vì chỉ sử dụng trong công nghiệp như sơn, sử dụng làm dung môi pha các hóa chất.
Tuy nhiên, nhiều người đã mua cồn công nghiệp về pha vào làm rượu và bán ra thị trường. Năm 2014, trường hợp "rượu nếp Hà Nội 29" là ví dụ khiến nhiều người ở Quảng Ninh tử vong. Sau đó, đầu năm 2017 trường hợp ngộ độc rượu ở Lai Châu và những vụ ngộ độc methanol vẫn xảy ra hàng ngày. Nhiều bệnh nhân đi nhậu 2 – 3 ngày về thấy mắt mờ đến viện đã hôn mê sâu không cấp cứu được.
Thạc sĩ Nguyên cho biết so với các ca ngộ độc rượu bia thì ngộ độc rượu methanol ít hơn ngộ độc rượu bia thường nhưng khi đã ngộ độc thì người bệnh thường rất nặng, nguy cơ tử vong cao.
Dấu hiệu nhận biết ngộ độc rượu
Thạc sĩ Nguyên cho biết dấu hiệu ban đầu để nhận biết ngộ độc rượu thường với ngộ độc ethanol rất khó. Chính vì thế, cách tốt nhất bác sĩ Nguyên hướng dẫn đó là khi người bệnh uống rượu xong còn nói được, đứng được cần cho bệnh nhân nghỉ, giữ ấm, cho ăn thức ăn có đường, cháo, tinh bột.
Trường hợp người bệnh không đứng được, không nói được, có đờm dãi, lạnh chân tay vã mồ hôi những người xung quanh nên gọi xe cấp cứu. Trong khi chờ gọi cấp cứu cần cho bệnh nhân nằm nghiêng để người bệnh không bị sặc đờm dãi vào phổi.
Việc điều trị cấp cứu ngộ độc methanol, theo bác sĩ Nguyên trong phác đồ chẩn đoán của các nơi trên thế giới không ai cho uống rượu ethanol hay bia vào để chữa cho bệnh nhân.
Còn ngộ độc cồn methanol có 4 biện pháp như: Cấp cứu hồi sức, ổn định sức khỏe, dùng thuốc thải độc và cuối cùng là lọc máu
Các biện pháp đều quan trọng không thiếu biện pháp nào. Các loại thuốc thải độc có thể thải độc ethanol đường tiêm, truyền tĩnh mạch. Đây là ethanol y tế, là thuốc giải độc đặc biệt, ta đang cố gắng nhập về chứ không phải rượu bình thường. Nhưng hiện nay ở nước ta chưa có và hiện trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai đang dự trù.
Với ethanol loại uống chính là các loại rượu an toàn nhưng liều lượng, tính toán, cách dùng được theo dõi rất cẩn thận, phải sử dụng ở cơ sở y tế đồng thời giảm thiểu được tác hại của ethanol trên bệnh nhân. Tuy nhiên, người dân không được bắt chước cho người nghi ngờ ngộ độc uống thêm rượu.
Bác sĩ Nguyên nhấn mạnh “việc chẩn đoán ngộ độc methanol là trách nhiệm của nhân viên y tế. Các thuốc giải độc này không tự thực hiện tại nhà. Và đặc biệt không phải cứ thấy ngộ độc rượu, say rượu là uống thêm bia”.
Theo thống kê của Cục An toàn thực phẩm (bộ Y tế), năm 2017 cả nước xảy ra 10 vụ ngộ độc rượu với 115 người phải nhập viện, trong đó 11 người tử vong; đến tháng 11/ 2018 cả nước có 91 vụ ngộ độc khiến hơn 2.700 người phải nhập viện, trong đó có 15 ca tử vong. Phần lớn số người chết kể trên là do ngộ độc rượu. Số vụ ngộ độc rượu thường tăng cao dịp cuối năm, Tết Nguyên đán và những ngày lễ hội mừng xuân.
Ngoài tình trạng ngộ độc thường gặp ở 2 loại rượu ethanol và methenol thì ngộ độc rượu ngâm các loại cây (không rõ loại) có chứa độc tố tự nhiên đang gây ra nguy hiểm khôn lường cho người dùng. Ngoài nguy cơ tử vong, ngộ độc, uống rượu bia quá chén dẫn tới say xỉn còn là nguyên nhân của 31% vụ đánh, giết nhau, 33% vụ hiếp dâm, 18% tai nạn giao thông và 60 loại bệnh khác như gan, dạ dày, tim mạch, tâm thần… ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe người uống rượu và cộng đồng.