Bùng phát vào mùa hè
PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho biết, viêm não virus là bệnh nguy hiểm do nhiều loại virus gây nên trong đó virus viêm não Nhật Bản là một trong những tác nhân gây bệnh này. Bệnh xuất hiện quanh năm nhưng mùa dịch là vào các tháng mùa hè và đỉnh điểm là các tháng 6, 7, 8. Hiện cả nước ghi nhận 325 trường hợp mắc tại 31 tỉnh, thành phố trong đó có 5 trường hợp tử vong.
Theo báo cáo của Bệnh viện Nhi T.Ư, đến ngày 30/6/2014, bệnh viện đã tiếp nhận điều trị 129 trường hợp mắc, 1 trường hợp tử vong; trong đó có 46 trường hợp được chẩn đoán xác định là viêm não Nhật Bản từ 18 tỉnh, thành phố khu vực miền Bắc. Số trường hợp mắc chủ yếu ở nhóm trẻ dưới 15 tuổi chiếm 84,8% trong đó trẻ dưới 1 tuổi chiếm 15,2%.
PGS.TS Trần Đắc Phu cho biết, bệnh viêm não virus là một tình trạng bệnh nguy hiểm do nhiều loại virus gây nên thường gây tổn thương ở não, để lại di chứng thần kinh và tử vong cao. Biểu hiện chính của bệnh là có sốt cao và kèm theo các triệu chứng liên quan đến tổn thương hệ thần kinh trung ương bao gồm: Nhức đầu dữ dội, buồn nôn và nôn mửa, cứng cổ, lú lẫn, mất định hướng, thay đổi nhân cách, co giật, rối loạn nghe nói, ảo giác, mất trí nhớ, đờ đẫn, hôn mê... Người già và trẻ em là những người có nguy cơ cao bị mắc bệnh nặng, biến chứng và tử vong.
 |
| Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến thăm bệnh nhân tại Bệnh viện Nhi T.Ư. |
Nhiều đường nhiễm bệnh, chưa có thuốc đặc trị
PGS.TS Trần Đắc Phu nhận định, trong những tháng mùa hè tới là mùa cao điểm của bệnh viêm não virus, trong đó có viêm não Nhật Bản, đặc biệt ở những địa phương có dịch lưu hành cao trong những năm trước đây. Điều đáng lo ngại là bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và có nhiều các căn nguyên gây bệnh như các virus arbo (trong đó có virus viêm não Nhật Bản), virus herpes, các virus đường ruột (như EV 71 gây bệnh tay chân miệng), sởi, quai bị và các virus khác mà ta chưa biết rõ...
Do các triệu chứng lâm sàng rất khó phân biệt giữa các chủng virus do đó việc chẩn đoán nguyên nhân phải thông qua việc xét nghiệm xác định virus. Như vậy, bệnh viêm não Nhật Bản chỉ là một trong những nguyên nhân phổ biến gây bệnh viêm não virus ở nước ta và hiện chỉ có viêm não Nhật Bản là có văcxin phòng bệnh. Do đó, phải dựa vào các nguyên nhân để phòng chống một cách thích hợp. Chẳng hạn, đối với các virus arbo, bệnh lây qua côn trùng tiết túc như muỗi, ve... đốt, người dân cần thực hiện tốt vệ sinh môi trường, giữ gìn nhà ở sạch sẽ, vệ sinh chuồng trại chăn nuôi để hạn chế nơi trú đậu của muỗi, nên dời chuồng gia súc xa nhà, loại bỏ các ổ bọ gậy.
Khi đi ngủ cần mắc màn, thường xuyên sử dụng các biện pháp xua, diệt muỗi trong các hộ gia đình; không để trẻ em chơi gần chuồng gia súc, đặc biệt lúc chập tối đề phòng muỗi đốt. Đối với các virus đường ruột, bệnh lây qua đường tiêu hóa và tiếp xúc trực tiếp, cần thực hiện tốt vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng, đảm bảo an toàn thực phẩm, thực hiện vệ sinh ăn chín, uống chín.
Đối với các chủng virus như herpes, sởi, quai bị... bệnh lây qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp cần thực hiện tốt việc cách ly người bệnh cũng như hạn chế việc tiếp xúc trực tiếp với người bệnh và sử dụng các biện pháp phòng hộ như đeo khẩu trang khi chăm sóc người bệnh. Đối với virus gây bệnh viêm não Nhật Bản thì cần thực hiện tiêm văcxin viêm não Nhật Bản đầy đủ, đúng lịch là biện pháp phòng bệnh quan trọng và hiệu quả nhất.
Tiêm phòng văcxin viêm não Nhật Bản là biện pháp quan trọng nhất để phòng bệnh viêm não Nhật Bản. Tuy nhiên, nếu chỉ tiêm 1 mũi văcxin thì không có hiệu lực bảo vệ, nếu tiêm đủ 2 mũi văcxin hiệu lực bảo vệ đạt trên 80%, tiêm đủ 3 mũi văcxin hiệu lực bảo vệ đạt 90 - 95% trong khoảng 3 năm, do đó trẻ em cần tiêm chủng với 3 liều cơ bản theo lịch: Mũi 1 lúc trẻ được 1 tuổi; Mũi 2 sau mũi 1 từ 1 - 2 tuần; Mũi 3 cách mũi 2 là 1 năm. Sau đó cứ 3 - 4 năm tiêm nhắc lại một lần cho đến khi trẻ qua 15 tuổi.