Nấm cổ đại xuất hiện trước thực vật, góp phần tạo nên môi trường sống đầu tiên. (Nguồn: Shutterstock)
Theo nhóm khoa học thuộc Viện Khoa học và công nghệ Okinawa (OIST) cùng các cộng tác viên quốc tế, nấm đã xuất hiện và bắt đầu đa dạng hóa hàng trăm triệu năm trước khi thực vật đặt chân lên đất liền, góp phần tạo nên những vùng đất đầu tiên có thể sinh sống.
Giáo sư Gergely J. Szöllősi, đồng tác giả nghiên cứu cho biết sự tiến hóa của các sinh vật đa bào phức tạp (bao gồm động vật, thực vật, nấm, tảo đỏ và tảo nâu) là những bước ngoặt độc lập trong lịch sử sự sống. Ông nhấn mạnh: “Trên một hành tinh từng bị chi phối bởi các sinh vật đơn bào, sự tiến hóa của đời sống đa bào là thay đổi mang tính cách mạng, diễn ra ít nhất năm lần riêng biệt”.
Tuy nhiên, trong khi tảo đỏ, thực vật hay động vật đều để lại dấu tích rõ rệt trong hồ sơ hóa thạch, thì giới nấm lại là bí ẩn lớn. Cơ thể mềm và cấu trúc sợi khiến nấm hiếm khi hóa thạch tốt. Để bù đắp khoảng trống này, các nhà khoa học đã sử dụng “đồng hồ phân tử” (phương pháp so sánh số lượng đột biến gene tích lũy qua thời gian) và kết hợp với các dấu vết “chuyển gene ngang” (HGT), hiện tượng gene “nhảy” từ loài này sang loài khác.
Nhóm nghiên cứu đã xác định 17 lần chuyển gene như vậy, qua đó thiết lập một chuỗi mốc thời gian chính xác hơn. Kết quả cho thấy tổ tiên chung của các loài nấm sống hiện nay có thể đã tồn tại từ 900 triệu đến 1,4 tỷ năm trước, sớm hơn hàng trăm triệu năm so với thực vật trên cạn.
Tiến sĩ Lénárd L. Szánthó (đồng tác giả nghiên cứu) nêu rõ, phát hiện này “cho thấy nấm đã đa dạng hóa rất sớm, phù hợp với giả thuyết về 'hợp tác' ban đầu giữa nấm và tảo – nền tảng của hệ sinh thái trên cạn”.
Theo các nhà nghiên cứu, những loài nấm cổ đại có thể đã tham gia vào quá trình hình thành các môi trường trên cạn bằng cách phân hủy đá và tuần hoàn chất dinh dưỡng. Giai đoạn kéo dài hàng trăm triệu năm này được cho là đã tạo điều kiện cho sự xuất hiện của thực vật sau đó, góp phần hình thành các hệ sinh thái trên đất liền.
![[INFOGRAPHIC] Nguồn tài nguyên helium-3 quý giá trên Mặt Trăng](https://cdn.kienthuc.net.vn/images/4d37135a2e6902fe40251b89db9105e8982146cd9170079a91773ec0bc271ab4c92300edf8b4870f014c45f8e144ea4d3062bb16adf6a8c5c41f2eb0177b5626/thumb-mat-trang.jpg.webp)
