Mưa sao băng Quadrantids – một trong những trận mưa sao băng mạnh nhất hằng năm – sẽ xuất hiện vào dịp đầu năm 2026, mang đến cơ hội quan sát đáng giá cho người yêu thiên văn tại Việt Nam. Tuy nhiên, do đặc điểm sao băng nhanh, mờ và thời gian cực đại ngắn, việc chuẩn bị kỹ lưỡng là yếu tố then chốt để không bỏ lỡ hiện tượng này.
Trước hết, cần nắm rõ thời gian quan sát lý tưởng. Theo dự báo, Quadrantids hoạt động từ rạng sáng 28/12/2025 đến ngày 12/1/2026, trong đó cực đại rơi vào đêm 3, rạng sáng 4/1/2026. Đây là khoảng thời gian “vàng” để quan sát, đặc biệt vào nửa sau đêm và gần sáng, khi bức xạ sao băng thường xuất hiện nhiều hơn. Do cực đại diễn ra khá ngắn, việc thức đúng thời điểm có ý nghĩa quyết định.
Ảnh minh họa. Ảnh: Pinterest.
Yếu tố thứ hai là lựa chọn địa điểm phù hợp. Người quan sát nên ưu tiên những nơi càng tối càng tốt, tránh xa ánh đèn đô thị và bảng quảng cáo. Vùng núi cao, bãi biển vắng, cao nguyên hoặc khu vực nông thôn thưa dân là những lựa chọn lý tưởng. Ngoài ra, cần chọn vị trí có tầm nhìn thoáng về phía Bắc, bởi Quadrantids chủ yếu xuất hiện từ khu vực bầu trời này. Trước đêm quan sát, việc kiểm tra dự báo thời tiết, mây mù và độ trong của bầu trời cũng rất quan trọng.
Về thiết bị, mưa sao băng là hiện tượng không đòi hỏi dụng cụ chuyên dụng. Kính thiên văn hay ống nhòm thậm chí không phù hợp, vì trường nhìn hẹp khiến người xem dễ bỏ lỡ các vệt sao băng thoáng qua. Quan sát bằng mắt thường là cách hiệu quả nhất. Điều cần chuẩn bị là trang phục ấm, tấm lót nằm hoặc ghế ngả lưng, đặc biệt ở những khu vực có nhiệt độ thấp vào ban đêm hoặc gần sáng đầu tháng 1.
Một yếu tố thường bị xem nhẹ nhưng rất quan trọng là sự thích nghi của mắt với bóng tối. Sau khi đến địa điểm quan sát, nên hạn chế sử dụng điện thoại, đèn pin hoặc màn hình sáng trong ít nhất 20–30 phút để mắt đạt độ nhạy tối đa. Nếu cần ánh sáng, nên dùng đèn đỏ yếu để tránh làm “mất” khả năng nhìn sao băng mờ – đặc trưng của Quadrantids.
Cuối cùng, người quan sát cần chuẩn bị tâm lý thực tế. Năm 2026, trăng tròn xuất hiện gần thời điểm cực đại sẽ làm giảm số sao băng có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Điều này đồng nghĩa với việc không phải lúc nào cũng chứng kiến những vệt sáng rực rỡ liên tục. Quadrantids nổi tiếng bởi tốc độ nhanh, nhiều vệt mờ và dễ bị bỏ lỡ, nên sự kiên nhẫn là điều không thể thiếu.
Với sự chuẩn bị chu đáo về thời gian, địa điểm, điều kiện quan sát và tâm thế, người yêu thiên văn Việt Nam hoàn toàn có thể tận hưởng trọn vẹn khoảnh khắc Trái Đất đi qua dòng mảnh vụn vũ trụ, để lại những vệt sáng ngắn ngủi nhưng đầy cuốn hút trên bầu trời đầu năm 2026.
![mua-1.png](https://cdn.kienthuc.net.vn/images/920a96197c3e1f353fef6db7f435d11ef09b551fbfc75f8910a2d56002094d3df4320292b75731080ba00267c8fe7772/mua-1.png "Geminids được mệnh danh là "vua" của các trận mưa sao băng. Mưa sao băng này được coi là một trong những trận mưa sao băng ngoạn mục nhất trong năm, với khả năng xuất hiện khoảng 120 sao băng mỗi giờ vào lúc cực điểm. Ảnh: bjdlzx via Getty Images.")
