Ông Ngô Ngọc Thu - Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam, nhận định: Việc giàn khoan HD981 và cá tàu của Trung Quốc xâm phạm trái phép vùng biển Việt Nam là hành động hung hăng, ngang ngược; là việc làm vi phạm chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam tại quần đảo Hoàng Sa và vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa Việt Nam. Vi phạm nghiêm trọng pháp luật Việt Nam và luật pháp quốc tế. Vi phạm thỏa thuận giải quyết các vấn đề trên biển Đông giữa các nước ASEAN và Trung Quốc (DOC).
Khu vực xâm phạm của Trung Quốc nằm trên tuyến hàng hải quốc tế đi qua vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam đe dọa nghiêm trọng đến an ninh, an toàn hàng hải, ảnh hưởng đến các nước trong khu vực và các nước trên thế giới.
Việc làm sai trái trên của Trung Quốc làm ảnh hưởng đến mối quan hệ và thỏa thuận cao cấp giữa Việt Nam – Trung Quốc gây mất lòng tin của hai nước và quốc tế.
TÌNH HÌNH KIỂM NGƯ Ở KHU VỰC GIÀN KHOAN HD981
Ngày 29/11/2012, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 102/2012/NĐ-CP quyđịnh chức nặng nhiệm vụ, quyền hạn của lực lượng Kiểm ngư như sau:
Kiểm ngư là lực lượng chuyên trách của Nhà nước thuộc Tổng cục Thủy sản trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, thực hiện chức năng tuần tra, kiểm soát, phát hiện và xử lý vi phạm pháp luật và thanh tra chuyên nhành thủy sản trên các vùng biển Việt Nam.
Và mootjt trong những nhiệm vụ quan trọng là tham gia bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của quốc gia trên các vùng biển theo quy định của pháp luật.
Diễn biến tình hình trên biển
Ngày 1/5, các tàu biển Kiểm ngư đang thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát, thanh tra thủy sản trên vùng biển đặc quyền kinh tế của Việt Nam, phát hiện giàn khoan nước sâu HD 981 và lực lượng bảo vệ cả NN cơ động từ phía Hắc xuống hạ đặt khoan thăm dò ở Nam Tri Tôn 17 hl, vi phạm vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.
Trong khi các tàu Kiểm ngư (KN 761, 762, 763, 764, 765, 628, 629, 766, 767, 768, 769, 770) tiến hành tuyên truyền, ngăn cản, xua đuổi hành vi vi phạm chủ quyền nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của VN thì TQ vẫn tiếp tục có nhiều hành động vi phạm, đồng thời tăng cường lực lượng xuống bảo vệ nhằm đạt được mục đích hạ đặt giàn khoan để khoan thăm dò (ngày 2/5 có 27 tàu bảo vệ; ngày 3/5 có 37 tàu bảo vệ; đến 11.00 ngày 3/5 có 46 tàu bảo vệ; ngày 5/5 có 66 tàu bảo vệ).
Lực lượng bảo vệ của TQ đã tiếp cận và có hành động mở bạt pháo đe dọa, uy hiếp các tàu Kiểm ngư đang thực hiện nhiệm vụ trên biển ở khu vực trên. Cụ thể: các tàu Hải Cảnh chủ động húc đẩy, đâm va với tốc độ cao, góc tiếp cận lớn, rú còi, chiếu đèn pha, phun nước áp lực cao làm hư hại đến các tàu Kiểm ngư VN.
Thống kê các vụ tàu nước ngoài đâm va tàu Kiểm ngư
Từ ngày 2-7/5, TQ thường xuyên sử dụng từ 2-3 tàu kèm 01 tàu ta để ngăn cản, đâm húc và phun nước áp lực cao làm hư hại 08 tàu Kiểm ngư đang thực thi pháp luật trên biển, có tàu Kiểm ngư bị tàu Hải Cảnh đâm, húc đẩy nhiều lần (KN 762 bị 9 lần vào các ngày 2,3, 4 và 5/5). Cụ thể:
- Lúc 07.50 ngày 02/05/2014 tàu KN 762 bị 5 tàu TQ vây quanh (tàu dịch vụ HUAZE 7551; HC 46001, 46105 và tàu vận tải 5000 tấm), mặc dù chấp nhận đâm va nhưng không thoát khỏi vòng vây, trong đó có: 02 tàu Hải Cảnh 46015, 46001 đâm 4 lần vào mũi tàu làm móp lan can múi; lúc 08.45 cùng ngày, tàu KN 762 cơ động vòng tránh, bị tàu HC 46015 đâm vào mạn, làm vỡ cửa kính, cửa sổ mạn.
Lúc 10h30 ngày 2/5, KN 764 ở 150 20’ – 1110 08’ bị tàu dịch vụ DK-03 đâm làm hỏng mạn boong mũi, lan can lái mạn trái.
Lúc 9h00 ngày 3/5, TQ sử dụng lực lượng đông bao vây, chặn mũi, chặn đuôi và đâm thẳng vào tàu ta với vận tốc lớn. Hậu quả: tàu KN 765 bị đâm làm hỏng máy chính giữa, mạn phải bị móp méo.
Lúc 13h30 ngày 3/5, tàu KN 762 ở 150 25’ - 1110 09’ bị tàu hải cảnh HC phun nước áp lực cao, làm vỡ kính đài chỉ huy, chập điện hỏng khí tài hàng hải.
Lúc 13h45 ngày 3/5, tàu KN 629 bị tàu HC 12101 phun nước áp lực cao làm vỡ kính đài chỉ huy, hỏng máy lái.
Lúc 14h45 ngày 3/5, tàu KN 628 bị tàu TQ phun nước áp lực cao, làm bật nắp ăng ten hệ thống Visat.
Lúc 00h30 ngày 4/5, 01 tàu HC, 01 tàu dịch vụ số hiệu 242 chủ động tiếp cận rú còi, chiếu đèn pha vây ép va vào sau lái tàu KN 628, qua kiểm tra không hư hỏng gì.
Lúc 15h30 ngày 4/5, tàu KN 629 bị đâm vỡ 02 kính khoang ngủ mạn trái, hệ thống điện bị chập; KN 764 bị đâm hỏng be chắn sóng sau lái mạn trái sâu 2 m, hỏng lan can boong trung. KN 762 bị tàu HC va húc 3 lần làm móp lan can mạn phải, hỏng ra đa, máy lái.
Lúc 8h45 ngày 5/5, KN 768 ở 150 29’ - 1110 07’ bị đâm nhưng không hư hỏng gì; KN 770 ở 150 28’ - 1110 07’ bị tàu HC đâm móp boong trung bên trái sau lái dài khoảng 1 m. Tàu KN 766 bị tàu HC phun nước làm vỡ 05 kính ở mạn và đài chỉ huy bên trái, làm chập điện hệ thống máy Hàng hải.
Lúc 9h45 ngày 5/5, tàu KN 762 bị tàu HC đâm làm biến dạng 3 m tôn boong trung, KN 629 bị hỏng máy phụ, KN 761 bị đâm nhưng không hư hỏng gì.
Lúc 16h00 ngày 5/5, KN 764 bị tàu HC đâm làm sập tôn boong trung tại xương sườn 23 mạn trái, vách phòng ngủ bị móp, tàu KN 766 bị tàu HC đâm làm hỏng 02 quạt thông gió khoang máy, hệ thống Hàng hải và ra đa chỉ thị mục tiêu.
Xử lý của lực lượng Kiểm ngư Việt Nam
Lực lượng kiểm ngư đã thực hiện đúng chức năng bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của quốc gia trên các vùng biển theo quy định của pháp luật.
Các kiểm ngư đã phối hợp với các lực lượng Cảnh sát biển, kiên quyết đấu tranh để giữ vững chủ quyền và kiềm chế không để xảy ra xung đột, giữ môi trường hòa bình, ổn định trên biển.
"Hiện nay, chúng tôi đang tiếp tục bằng mọi biện pháp đấu tranh buộc giàn khoan của Trung Quốc phải rời khỏi vùng biển Việt Nam", ông Ngô Ngọc Thu cho biết.