Hàng chục hộ dân Nghệ An trước nguy cơ bị đẩy ra đường: GS Đặng Hùng Võ gay gắt

Xung quanh sự việc hàng chục hộ dân trước nguy cơ bị đẩy ra đường ở TP Vinh, Nghệ An, thuộc khu tập thể Bưu Điện, khối 1, phường Quang Trung đang gây xôn xao dư luận.

Tôi cho rằng hoàn toàn đủ căn cứ để khẳng định đất của 21 hộ dân là đất ở trước ngày 15/10/1993, theo quy định phải được công nhận và không phải nộp bất kỳ một nghĩa vụ tài chính nào.

Nếu Nhà nước có thu hồi đất theo quy hoạch thì phải bồi thường như là trường hợp đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, pháp luật đã quy định rõ điều này.

Đây không phải là đất lấn chiếm mà là đất Bưu điện tỉnh Nghệ An trong thời kỳ chuyển từ cơ chế bao cấp sang kinh tế thị trường, đã giải quyết theo nguồn của cơ quan, đất được giao để làm đất ở. Và người dân đã sử dụng đất ở, xây dựng nhà ở từ trước ngày 15/10/1993. Cho nên đây là đất ở là điều đương nhiên theo sự đồng ý của cơ quan chủ quản cũ. Tất cả những điều này đều rõ mồn một.

Một vấn đề khác mà tôi quan tâm là phải xem xét quy hoạch của Nhà văn hóa Thiếu nhi Việt Đức lấy đất của 21 hộ dân để mở rộng có nên hay không nên?

Trong trường hợp quy hoạch ở đó thì phải chứng minh là không còn đất nào khác, không có phương án nào khác để mở rộng Nhà Văn hóa thiếu nhi Việt Đức ngoài việc lấy đất của 21 hộ dân. Quy hoạch này phải hợp lý, hơn nữa khi quy hoạch đã lấy ý kiến của người dân chưa?

Tôi cho rằng nếu lấy ý kiến thì chắc chắn người dân không đồng thuận. Vậy vì sao người dân không đồng thuận mà vẫn quy hoạch? Khi người dân không đồng thuận, chính quyền phải thuyết phục được người dân để sao cho quy hoạch đó hợp lý.

Vậy phải xem lại quy hoạch này có vi phạm pháp luật hay không? Việc này phải làm rõ.

Hơn nữa, đất để mở rộng Nhà văn hóa Thiếu nhi Việt Đức vẫn còn thì việc lấy đất của dân là không hợp lý. Tôi cho rằng, trong trường hợp này có khả năng vi phạm pháp luật về quy hoạch.

Có thể khẳng định, cả UBND tỉnh Nghệ An lẫn Bộ Tài nguyên và Môi trường đều thiếu trách nhiệm khi ra những văn bản xác định mảnh đất của 21 hộ dân ở khu tập thể Bưu Điện, khối 1, phường Quang Trung, thành phố Vinh là đất chuyên dùng để rồi dựa vào đó đẩy họ ra đường mà không bồi thường đất.

Lấy đất của 21 hộ dân trong khi họ không có khả năng thu xếp chỗ ở mới cho mình, thì trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng phải giải quyết tái định cư cho họ.

Tái định cư nghĩa là họ mất chỗ ở cũ thì phải có chỗ ở mới. Đó là trong trường hợp cứ cho việc quy hoạch là hợp lý. Chính quyền không thể đẩy người dân ra đường, mỗi hộ cầm khoảng 40 triệu tiền đền bù, họ làm sao đủ khả năng tạo lập chỗ ở mới trong thời buổi này. Việc thu hồi đất và bồi thường như vậy không đúng pháp luật.

Khẩu hiệu của chúng ta là: “Phát triển nhưng không để ai bị bỏ lại phía sau”. Nhưng với cách hành xử này, đang đẩy 21 hộ dân này lại phía sau.

21 hộ dân, có nhiều hộ bốn thế hệ ở trong những căn nhà dột nát có thể sụp đổ bất cứ lúc nào, nhưng không được sửa chữa, không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, khi thu hồi không được bồi thường về đất và tái định cư. Tôi cho rằng thu hồi đất, đẩy dân ra đường như vậy là vừa vô cảm vừa áp dụng sai luật trong việc quy hoạch lẫn thu hồi đất.

Trong trường hợp này, người dân chờ đợi một ý kiến công bằng của cơ quan ở Trung ương là Bộ Tài nguyên và Môi trường thì Bộ Tài nguyên và Môi trường đã rất thiếu trách nhiệm khi trả lời bằng công văn số953/BTNMT-TTr.

Tôi không hiểu sao một Bộ quản lý chuyên ngành về đất đai mà lại trả lời thiếu trách nhiệm và sai Luật Đất đai (?!) Tại sao Bộ lại ủng hộ tỉnh một cách vô lối như vậy?

Địa phương có thể xử lý sai thì ít nhất cơ quan trung ương phải có ý kiến đúng. Nếu trả lời như vậy thì người dân biết tin vào ai? Cần kiểm điểm trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường khi ra công văn nêu trên.

Thưa ông, quy hoạch vẫn như một “vòng kim cô” chụp lên cuộc sống của 21 hộ dân, họ sẽ sống trong tình cảnh không được cấp sổ đỏ, không được sửa nhà, không được chuyển nhượng. Trong trường hợp, này 21 hộ dân hoàn toàn đủ điều kiện để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất?

21 hộ dân hoàn toàn đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Đáng lẽ họ phải được cấp cho họ từ lâu rồi.

Theo quy định, những trường hợp đã chuyển sang đất ở thì bàn giao về địa phương quản lí và địa phương phải cấp sổ đỏ. Sự việc này diễn ra từ thời bao cấp, từ thời các cơ quan phải tự lo nhà ở cho cán bộ công nhân viên.

Theo Luật đất đai 2003, 21 hộ dân dứt khoát phải được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ngay cả khi có quy hoạch cũng phải cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 21 hộ dân.

Không cấp cho họ không những sai luật mà còn thiếu trách nhiệm với những người đã đóng góp trong kháng chiến chống Mỹ, thiếu đạo lý uống nước nhớ nguồn. Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 21 hộ dân phải làm ngay, nếu kéo dài hàng chục hộ gia đình ở trong điều kiện tồi tệ nguy hiểm như vậy lỡ xẩy ra nhà sụp đổ chết người, ai sẽ chịu trách nhiệm?

21 hộ dân đã rất nhiều lần gửi thư cho Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An bày tỏ tâm tư nguyện vọng liên quan đến khu đất mình đang ở sắp bị thu hồi, nhưng không nhận được phản hồi, ông nghĩ sao về điều này?

Người dân đúng hay sai nhưng đã viết thư lên lãnh đạo tỉnh thì phải trả lời, đó là cách quản lý có văn hóa. Không trả lời dân sẽ dẫn đến vấn nạn khiếu kiện kéo dài và vượt cấp. Người dân mất lòng tin từ những việc này.